Napoli’nin doğusunda bulunan ve halen aktif olan Vezüv Yanardağı’nın MS 79 yılında patlamasıyla Antik Roma’nın gözde şehirlerinden Pompeii’deki yaşam saatler içinde sona ermiş, şehrin üstünü kaplayan yoğun kül ise günümüze kadar şehirdeki yaşamın izlerini koruyan bir tabaka görevi görmüştü.
Pompeii’de sürdürülen arkeolojik çalışmalar devam ederken araştırmacılar tarihin en eski fast-food restoranlarından bir tanesiyle karşılaştılar. Büyük patlamadan önce yaklaşık 13 bin kişinin yaşadığı şehre hizmet eden restoran, duvarlarındaki özel ve halen rengini koruyan freskleriyle benzer örneklerinden ayrılıyor. Fresklerde bulunan tavuk ve avlanmış ördek çizimlerinin tarihi restoranda sunulan yiyeceklerin içeriğini temsil ettiği düşünülüyor.
Keşif alanında restorana ait birçok süslü bronz kap, yahni ve çorba pişirmek için kullanılmış olabilecek seramik kavanozlar, şarap şişeleri ve antik döneme özgü bir Yunan çömleği olan amforalar bulundu. Antropolog Valeria Amoretti, kaplarda domuz eti, balık, salyangoz ve sığır eti bulunduğunu, Pompeii restoranlarının sıradan gündelik menüsünün çok çeşitli hayvansal ürünler içerdiğini belirtti.
Pompeii’nin Thermopolia’sı
Antik Greko-Roman dünyasında “sıcak şeylerin satıldığı yer” anlamına gelen thermopolium, hazır yemek satın almanın mümkün olduğu işletmelere verilen isimdi. Pompeii Arkeoloji Parkı Müdürü Massimo Ossana, arkeolojik keşfi, ”Bu olağanüstü. İlk kez bütün bir “termopolium’u kazıyoruz” diyerek açıkladı.
Ossana, alanda iki kişiye ait kalıntıların da bulunduğunu, tezgahın aceleyle kapatılıp terk edildiğini ancak bir kişinin, belki de oradaki en yaşlı erkeğin, geride kalarak patlamanın ilk aşamasında ölmüş olabileceğini belirtti.
Nasıl Oldu?
Vezüv Yanardağı, İtalya’nın Napoli şehrinin doğusunda 1281 metre yüksekliğinde aktif bir yanardağdır. MS 79 yılında şehirde sıradan bir gün devam ederken yanardağda 10 saat içinde arka arkaya 2 büyük patlamanın yaşandığı düşünülüyor. Gökyüzünün volkanik küller ile kapkara hale büründüğü şehirde insanlar telaş içinde kalıyorlar. İlk iki patlamanın üzerinden 18 saat geçmesiyle üçüncü ve ölümcül patlama yaşanıyor. Bu kez ilk iki patlamadan farklı olarak sıcak lav topları şehrin üzerine yağıyor ve ani bir ısı şokuyla şehirdeki tüm canlılık olağanüstü ölüm şekilleriyle bitiyor. İlk patlamaların yarattığı kül tabakası tüm şehir gözden yitene dek yağıyor.
İnsan bedenleri etraflarını ören kil içinde günümüze kadar şekilleri korunarak ulaştılar ve araştırmacılar kilin koruduğu bu boşlukları alçıyla doldurarak patlamanın etkisiyle yaşamını yitirmiş insanları gün yüzüne çıkarıyorlar. İtalya Kültür Bakanlığı verilerine göre Pompeii’de hala kazılmayı bekleyen 20 hektardan fazla alan bulunuyor.
Kadim Şehir Bir Süredir Ziyaretçilerden Yoksun
Yaklaşık 66 hektarlık bir alana yayılan Pompeii covid-19 önlemleri kapsamında ziyarete kapalı durumda. Görkemli şehrin kademeli normalleşme ile birlikte 2021 yılı içerisinde yeniden ziyarete açılacağını umuyoruz.
