Brüksel’de haşin ve dayanılmaz derecede uzun bir zirveden çıkan Avrupa’nın yorgun liderleri, ekonomik iyileşme için nihayet kenetlendiler. Üye ülke vatandaşlarının çıkarları için masaya oturan hükümet liderleri, 90 saatlik bir pazarlığın sonunda ortak bir harcama planı belirleyebildi. Ar-Ge faaliyetleri ile düşük karbon ekonomisine geçişi hızlandırmak ve güçlü sağlık hizmetlerini muhafaza etmek için hibe programları tasarlandı. Brüksel’den çıkan karar özel sektöre de düşük faizli krediler ile göz kırptı. Bu hamle belli ki AB entegrasyonunu olumlu etkileyecek. Kısa vadede daha da önemlisi, sıkı bir paket pazarlığından çıkan liderler huzurlu bir yaz geçirebilecek…
- Nedir? Brüksel’e neredeyse her gün şiddetli yağmur düşer. Tesadüf müdür bilinmez ama bugün şehirdeki bulutlar, aralarında anlaşıp dağılma kararı almış. Nice’ten beri, son 20 yılın en uzun zirvesini geride bırakan AB liderleri, 750 milyar avroluk iyileştirme planında fikir birliğine vardılar. Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel; 390 milyar avrosu hibelerden, geri kalan 360 milyar avrosu kredilerden oluşan teşvik paketi hakkında anlaşmaya varıldığını sabah 05.30’da Twitter hesabından duyurdu.
- Nasıl? Tutumlu dörtlü diye anılan İsveç, Danimarka, Avusturya ve Hollanda; Finlandiya ile Almanya Şansölyesi Angela Merkel ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un 500 milyar avroluk prototip hibe planına karşı çıkmıştı. Dörtlü, 375 milyar avronun üzerine çıkamayacaklarını açıkça belirtmiş; İspanya ve İtalya gibi ekonomik anlamda pandeminin gazabına uğrayan Akdeniz ülkeleri ise 400 milyar avronun üstünden pazarlık etmişti. Ne kadar doğrudur bilinmez fakat bir noktada Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un masaya yumruğunu vurarak, “Avrupa projesini tehlikeye atan” tutumlu dörtlüye ateş püskürmesi kulislere de sohbet malzemesi oldu.
- Neden önemli? Esasında amaç İtalya, İspanya ve Yunanistan gibi borç yükü ile cebelleşen ülkelerin korkusuzca hükümet harcaması yapabilmesini sağlamak. Örneğin kurtarma planı olmadan İtalya’nın devlet borcu, avroyu tehlikeye atabilecek bir seviyeye ulaşabilir. Kuzey ülkelerinin motivasyonu ise gelecekte olası bir döviz krizinden paçayı sıyırmak için Roma’ya, şimdi yardım etmekti. En nihayetinde 27 liderin 2027’ye kadar 1 trilyon avroluk AB bütçesini onaylamasıyla toplam bütçe 1,8 trilyon avro civarına ulaştı. Ödemelerin de 2023’e kadar yapılacağı kesinleşti. Tabii Akdeniz ülkelerinin geri ödeme yapmak için 35 yılı olacak.
- Ne dediler? 140 milyar avroluk pay alan İspanya’nın başbakanı Pedro Sanchez, teşvikleri “Avrupa’nın Marshall Planı” olarak nitelendirdi. İtalya Başbakanı Giuseppe Conte ise sonuçtan “memnun” gözüküyor. Zira fonun %28’i veya 209 milyar avrosu üç yıl içinde kendilerine ulaşacak. Akdeniz ülkelerinin en küçük üyesi Yunanistan’ın başbakanı Kyriakos Mitsotakis ise 72 milyar avroluk payı “ulusal başarı” olarak tanımladı.
