22 Haziran’dan herkese merhaba! Yasakların kalkması ve açılmalarla umarız zorlukları geride bırakan bir Türkiye’ye adım atarız. Kutuplaşmanın bulunmadığı, adil bir Türkiye’de hep birlikte şarkılar söyleriz. Biz hep birlikte güzeliz.
Keyifli okumalar!
TÜRKİYE’DEN GELİŞMELER
Anayasa Mahkemesi, öğretim üyelerinin aynı zamanda Merkez Bankası Banka Meclisi üyesi olabilmesini öngören Cumhurbaşkanlığı Kararı’nın üçe karşı 12 oyla iptal edildi.
- Tez: Karara karşı oy kullanan üyeler Rıdvan Güleç, Selahaddin Menteş ve İrfan Fidan; ortak karşı oy gerekçelerinde Merkez Bankası’nın bir kamu kurumu olarak değerlendirilmesi gerektiğini savunarak, öğretim üyelerinin Yükseköğretim Kanunu’na göre kamu kurumlarında görevlendirilebileceğini belirtti.
- Gerisi: Resmi Gazete’de 16 Mayıs’ta yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararı’ndan üç gün sonra İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Elif Haykır Hobikoğlu Merkez Bankası Banka Meclisi’ne seçilmişti. Hobikoğlu’nun atanması, eski MHP milletvekili Mustafa Haykır’ın kızı olması sebebiyle dikkat çekmiş, atama kararı “kişiye özel düzenleme” olarak eleştirilmiş, CHP de atamaya dayanak oluşturan CBK’nın iptali sitemiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştu.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Twitter hesabından Covid-19 aşı randevularının 25 yaşa düştüğünü duyurdu. 22 Haziran Çarşamba itibarıyla randevunuzu alabilirsiniz.
Kabine toplantısı sonrası açıklamalar yapan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, sokağa çıkma kısıtlamalarının 1 Temmuz itibarıyla kaldırılacağını açıkladı. Erdoğan’ın “Müzikle ilgili sınırlamayı da 24.00’e çekiyoruz. Kusura bakmasınlar, gece kimsenin kimseyi rahatsız etmeye hakkı yok.” sözleriyle müzik kısıtlamasını açıklamasıysa Türkiye’nin gündemine yerleşti.
- Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, müzikli eğlence mekanlarının tüm dünyada belirli bir zaman dilimine göre düzenlendiğini belirterek, söz konusu tartışmaları “eski Türkiye alışanlıklarını terk edemeyenlerin sahte bir yaşam tarzı tartışmasıyla suni bir gündem oluşturma girişimi” olarak nitelendirdi.
- #TT: Twitter’da Erdoğan’ın müzik yayını için “Kusura bakmasınlar, gece kimsenin kimseyi rahatsız etmeye hakkı yoktur” sözlerine tepki olarak paylaşılan #kusurabakıyoruz etiketi salı 11.27 sularında 242 bin kere paylaşıldı.
T24’ün haberine göre Şişli Kaymakamlığı, Maçka Parkı’nda gerçekleşecek Onur Haftası pikniğini yasakladı. Parkın yakınlarında parka girmek isteyenleri farklı noktalara yönlendirirken; parkın girişi tamamen kapatıldı. Polisin aynı bölgede, arama yaparak gökkuşağı ve LGBTİ bayraklarını engellediği belirtildi. Twitter’dan kaymakamlığın yasağına #PiknikYasaklanamaz etiketiyle tepki gösterildi.
DÜNYADAN GELİŞMELER
ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü John Kirby, Ankara ve Vaşington yetkililerinin ABD’nin Türkiye’ye Afganistan’da nasıl bir destek vereceğini görüştüklerini ancak üzerine çalışılması gerekilen çok detay olduğunu söyledi.
Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte, Covid-10 karşı aşı olmayı reddeden kişileri hapis cezasıyla tehdit etti. 110 milyon nüfuslu Filipinler’de şu ana kadar iki doz aşısını olanların sayısı 2,1 milyonda kaldı.
- Detay: The Guardian’da yer alan habere göre, Asya’da Koronavirüs salgınının en ağır ilerlediği ülkelerden biri olan Filipinler’de Devlet Başkanı Rodriguo Duterte, aşılanma oranlarının düşüklüğüne “Siz karar verin. Aşı ya da sizi hapse attırırım” sözleriyle yanıt verdi.
Ermenistan’da mevcut Başbakan Nikol Paşinyan’ın Sivil Sözleşme Partisi, oyların %53,92’sini alarak yeniden tek başına iktidar oldu.
- Sonuçlara göre: Ermenistan’ın ikinci Cumhurbaşkanı Rober Koçaryan’ın Ermenistan İttifakı %21,04 oy alırken ülkenin üçüncü cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’ın Onurumuz Var adlı ittifakı yüzde 5,3’le parlamentoya girdi. Seçimlere %49,4 oranında bir katılım olduğunu belirtelim.
The Independent’ta yer alan habere göre, Oscar ödüllü yönetmen Steven Spielberg, Netflix’le bir anlaşmaya imza attı. Ünlü yönetmenin yapım şirketi Amblin Partners’ın Netflix için film üretmek üzere anlaştığı belirtildi. Öte yandan anlaşma kapsamında Spielberg’ün gelecek filmleri bulunmuyor…
HUKUK
Soma Maden Faciası Davasında Karar – Adalet tecelli etti mi?
Tuğçe İncetan
Bazı sayılar birkaç rakamın birleşiminden daha fazlasıdır. 301 de bunlardan birisi. 301; yüzlerce ailenin alnına kazınmak zorunda kalan üç rakamın birleşimi, binlerce insanın dinmeyen yarası, bir ülkenin yüz karasıdır. 301, Manisa’nın Soma ilçesinde meydana gelen maden katliamında ölen güzel insanlardır.
Ne olmuştu?
13 Mayıs 2014’te Manisa’nın Soma ilçesinde yer alan Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. tarafından işletilen maden ocağında yerin 400 metre derininde meydana gelen patlama sonucunda 301 madenci hayatını kaybetti. Büyük facianın sebepleri arasında ihmal, yeterli iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınmamış olması ve faciadan 15 gün önce reddedilen meclis araştırma komisyonu kurulması önergesi yatmakta.
Hukuki süreç nasıl işledi?
Akhisar Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturmaya ilişkin ilk duruşma kazadan 11 ay sonra, 13 Nisan 2015 tarihinde yapıldı. Yıllarca süren yargılamalar neticesinde dava 2018 yılında sonuçlandı ve 37 kişi beraat ederken 14 sanık taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olmaktan ceza aldı. Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan’a basit taksirden 15 yıl hapis cezası verildi. Bilinçli taksirden yargılanan diğer sanıklar Genel Müdür Ramazan Doğru 22 yıl 6 ay, İşletme Müdürü Akın Çelik 18 yıl 9 ay, Yardımcısı İsmail Adalı 22 yıl 6 ay hapis cezası aldı.
Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan, 18 Nisan 2019’da yurtdışına çıkış yasağı ile tahliye edilmişti. 30 Eylül 2020’de Yargıtay 12. Ceza Dairesi kararı bozdu ve Can Gürkan, Ramazan Doğru, Akın Çelik ve İsmail Adalı’ya 301 kez olası kastla öldürme ve 162 kez olası kastla yaralama suçlarından ceza verilmesi gerektiği vurguladı. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı karara itiraz etti. Bu süreçte 12. Ceza Dairesi heyetindeki üç üye değişti. Heyet değişimi sonrası 12. Ceza Dairesi kendi kararını bozarak, ‘bilinçli taksirle ölüme’ ve ‘yaralamaya neden olma’ suçundan ceza verilmesini istedi.
Yargıtay’ın bozma kararının ardından yeniden yapılan yargılamada, yedi yıl sonra karar çıktı. Soma Kömür İşletmeleri A.Ş Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan, “Bilinçli taksirle öldürme ve yaralamaya neden olma” suçundan 20 yıl, mühendisler Efkan Kurt ile Adem Osmanoğlu 12 yıl altı ay hapis cezalarına çarptırıldı. Yönetim Kurulu Üyesi Haluk Evinç ise beraat etti.
Adalet tecelli etti mi?
Vicdanlarımız sorduğumuzda cevap çok açık ve net, adalet tecelli etmedi. Peki nedir bu bilinçli taksir ve neden olası kast kararı bozuldu? En basit anlatımıyla, fail belirli bir neticeyi öngörebiliyorsa ve bu neticeyi göze alıyor, neticeye razı oluyor ve bu neticeye kayıtsız kalıyorsa bir olası kast söz konusudur. Olası kastta netice kesin değildir, muhtemeldir. Olası kastın diğer ismi olan, “ne olursa olsun kastı” terimini düşündüğümüzde aslında zihinlerimizde daha da kolay canlanıyor. Bilinçli taksirde ise fail neticenin gerçekleşme ihtimali olduğunu öngörür ancak gerçekleşmeyeceğine inanır ve bu duruma güvenir.
Maden faciasına bakıldığında meclise sunulan komisyon önergeleri, alınması gerekip de alınmayan iş sağlığı ve güvenliği önlemleri, üretim sınırlarının aşılması gibi gerçekler ne yazık ki meydana gelen bu facianın öngörülmekten öte bilindiği ve sırf kâr elde edebilmek için bu haliyle göze alındığını açıkça gösteriyor. Bu nedenle başta sorduğumuz sorunun cevabı vicdanların da ötesinde, hukuk tarafından da aynı şekilde veriliyor: adalet ne yazık ki, bir kez daha, tecelli etmedi.
