13 Ocak’tan herkese merhaba! Geçtiğimiz hafta sizlerle Politika ve Yeşil bültenlerimizde yer alan 2021 analizlerini paylaşmıştık. Bugün ise 2022’den beklentilerimiz ve yeni yılda takip edeceğimiz seçimlerle karşınızdayız.
Keyifli okumalar!
YEŞİL
Yeni Bir Sayfa
Yörükcan Erbay
Gelin bu yazıda 2022’de gerçekleşmesini beklediğimiz, çevre ve sürdürülebilirlik alanındaki gelişmeleri inceleyelim.
Dünya
- Her sene iklim değişikliği konusundaki en önemli gelişme şüphesiz ki tüm ülkeleri diplomasi masasında bir araya getiren COP toplantıları. 7-18 Kasım’da Mısır’ın Sharm el-Sheikh kentinde düzenlenecek COP27’de bu sene çözümlenemeyen, kömür kullanımının sonlandırılması gibi konular işlenecek ve konferansın odak noktası Afrika kıtası olacak.
- Önümüzdeki senenin bir diğer çok önemli gelişmesi ise Birleşmiş Milletler’e bağlı Hükûmetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) şubat ve mart aylarında yayınlayacağı Altıncı Değerlendirme Raporu (AR6) olacak. Her altı-yedi senede bir yayımlanan bu raporlar serisi küresel ısınmanın etkileri ve çözüm süreçleri üzerine insanlığın en kapsamlı öğrenimlerini içeriyor ve iklim politikalarına doğrudan etki ediyor.
- Bu yıl elektrikli arabalar için oldukça başarılı bir dönemdi fakat sektör daha yeni şaha kalkıyor. 2022’de çok çeşitli firmaların 17 yeni elektrikli araç modelinin piyasaya çıkması bekleniyor: Citroen Ami, Fisker Ocean, Genesis Electrified GV70, Hyundai Ioniq 5 N ve 6, Lotus Evija, Mini Moke, MG E-Motion, Mercedes EQE, Nissan Ariya, Ora Cat, Porsche Macan EV, Renault Megane E-Tech, Ssangyong Korando, Tesla Model S Plaid ve Model Y, Toyota bZ4X ve Volkswagen ID 5.
Avrupa
- Avrupa Birliği, yukarıda saydığımız ve 2021’de tamamlanamayan adımların hayata geçirilmesinin yanı sıra, 2022’de negatif emisyon teknolojilerinin (karbon ayıklama) sertifikasyonu için bir çerçeve yönetmelik hazırlayacak ve bu teknolojilerin geliştirilmesi için dünyadaki en önemli adımlardan birini atmış olacak.
- 2022’nin üçüncü çeyreğinde Avrupa Komisyonu, birlikteki vatandaşların “tamir hakkını” güçlendirecek bir kanun teklifi sunacağını açıkladı. Henüz detayları belli olmayan bu teklifin amacı çeşitli ürünlerin makul fiyatlara tamir edilebilmesini, ürünlerin kullanışlı ömürlerinin artırılmasını ve döngüsel ekonomiye geçişin hızlandırılmasını sağlamak.
- Önümüzdeki sene AB Parlamentosuna gönderilmesi planlanan bir diğer kanun teklifi de Sosyal İklim Fonunun detayları olacak. Bu fon, yol ulaşımı ve binalardan kaynaklanan karbon salımlarının yeni bir emisyon ticaret sistemine dahil olmasının düşük gelirli vatandaşlar üzerindeki ekonomik etkilerini azaltacak.
Türkiye
- Bu sene Türkiye, belki de beklenmedik bir şekilde, 2053 net sıfır karbon salımı hedefini açıkladı ve Paris Anlaşması’nı mecliste kabul etti. Fakat bu kararlar detaylı bir planlama olmadan, politik baskılarla alınmıştı. Bu kapsamda stratejimizi ortaya koymak için 2022’de “Türkiye’nin İklim Değişikliği ile Mücadele Raporu”, “2023-2030 İklim Değişikliği Eylem Planı” ve “2050 İklim Değişikliği Stratejisi”nin yayımlanması bekleniyor.
- 2022’de İstanbul’da tamamlanması beklenen raylı sistem projeleri: F4 Hisarüstü – Aşiyan füniküler hattı; M11 İstanbul Havaalanı – Gayrettepe, M8 Dudullu – Bostancı, M4 uzantısı Tavşantepe – Sabiha Gökçen, M3 uzantıları Bakırköy – Kirazlı ve Başakşehir – Kayaşehir.
- Ayrıca İSKİ’nin İstanbul’da %100 biyolojik su arıtımına geçme planları kapsamında 2022’de Baltalimanı Biyolojik, Tuzla İleri Biyolojik ve Yenikapı Biyolojik Atıksu Arıtma Tesislerinin yapımının tamamlanması bekleniyor.
- 275 metre ile Türkiye’nin en yüksek barajı olan Yusufeli Barajı ve Hidroelektrik Santrali (HES), 2022’de 558 MW kurulu güç kapasitesi ile hizmete girecek. Türkiye’nin barajlı hidroelektrik kapasitesinde %2,4’lük bir artışı temsil eden santral, Artvin’de Çoruh Nehri üzerinde bulunuyor.
Önümüzdeki yıl Türkiye’de beklenen gelişmelerin hepsi ne yazık ki olumlu değil. Çinli Shanghai Electric Power Co. tarafından Adana’nın Yumurtalık ilçesinde yapılan 1320 MW’lık ithal kömür elektrik santrali 2022’de üretime başlayacak. Türkiye’nin toplam kömürden elektrik üretim kapasitesini tek başına %6,5 artıracak olan tesis, Türkiye’nin hem kömüre hem de ithal enerjiye olan bağlılığını on yıllarca devam ettirecek.
POLİTİKA
2022’de Takip Edilecek Seçimler
Doğaç Özen
2022, çok sayıda önemli seçime ev sahipliği yapacak gibi duruyor. Biz de 2022 içerisinde bu seçimlere dair gelişmeleri ve sonuçları da aktaracağımız için bu seçimlerin bazılarını detaylı bir şekilde inceleyip, olası sonuçları şimdiden elden geçirmeye karar verdik.
FRANSA SEÇİMLERİ
2022 aynı zamanda Avrupa’nın en önemli iki ülkesinden biri olan Fransa’da yaşanacak tarihi seçimlere de tanıklık edecek. Geçtiğimiz yıl bir diğer önemli ülke olan Almanya’da yaşanan seçimlerden zaferle çıkan merkez sol adayların Fransa’da pek de şansı varmış gibi görünmüyor, zira yarışan sağ/reformist sağ adayların oy oranı 2021 Ocak itibarıyla toplam %75’i buluyor. Her ne kadar şu anda iktidarda olan Macron %25-30 arasında olarak ifade edilen oy oranıyla lider durumda görünse de, Fransa’da seçimlerin iki etaplı olduğu ve adaylar arasında %50+1 oy alan biri çıkmadığı takdirde seçimlerin ikinci tura kalacağını hatırlamakta fayda var. Macron’un ikinci tura kalması halinde sol veya reformist sağdan bir aday ile yarışacağı öngörülüyor. Ardından Fransa için resmedilen senaryolar ise şu şekilde:
- Macron, Le Pen veya Zemmour ile ikinci tura kalırsa reformist sağ aday istemeyen seçmenin merkez aday Macron’a kayması ve Macron’un %50-60 arası bir oy ile seçimleri kazanması
- Macron’un Melenchon veya başka sol bir adayla ikinci tura kalması, reformist sağın sol yerine Macron’u tercih etmesi ve Macron’un %60-65 arası bir oy ile seçimleri kazanması bekleniyor.
Uzmanlar, ikinci tura kalan adayın Le Pen olması durumunda Macron’un yine seçimi kazanacağını öngörürken, sonucu tahmin etmenin biraz daha zorlaşacağını da ifade ediyor. Fransa 2022’ye girerken gündemde olan sıcak konuların göçmenler, Macron’un nükleer programına geri dönüş projeleri ve Covid-19 salgını olduğu belirtiliyor.
ABD SEÇİMLERİ
2022’nin bir diğer önemli seçimi ise ABD’nin birçok eyaletinde Temsilciler Meclisi, Senato ve Valilik seviyelerinde yaşanacak olan 2022 ABD Ara Seçimleri olacak gibi görünüyor. Cumhuriyetçi Parti ofansif taraf olarak göze çarparken, Demokrat Parti’nin Temsilciler Meclisi ve Senato’da burun farkıyla bulunan çoğunluklarını korumayı hedeflediği belirtiliyor. Bu durumun sebepleri arasında ise;
- Tarih: ABD tarihinde (özellikle yakın tarihinde) ara seçimler, genelde iktidarda bulunan partinin sandalye kaybı ile sonuçlanıyor.
- Covid-19: Biden’ın döneminde Trump’ın döneminden daha çok insanın ölmesi ve 5 Ocak 2021 itibarıyla rekor sayıda vaka sayısı açıklanması ile ABD halkının gerginliğinin sandıklara yansıyacağı ifade ediliyor.
- Genel politikalar: Afganistan’da yaşananlar, artan enflasyon ve gaz fiyatları, Hispanic seçmenin giderek merkeze doğru kayması ve benzeri durumların Biden’ın onay oranlarını düşürdüğü ifade ediliyor.
- Kazanan formül?: Cumhuriyetçilerin çok önemli Virginia zaferinin anahtarı olarak görülen ve “Trump’ı anmadan Trumpist politikalar” olarak özetlenebilecek politikanın bazı kritik seçmen gruplarında (orta/üst sınıf beyaz kadınlar) gözle görülür yansımalarının olduğu belirtiliyor. Cumhuriyetçi Parti’nin bu stratejiye sadık kalması beklenebilir, sonuçlarının Virginia ile aynı olup olmayacağı ise merak ediliyor.
Birçok önemli eyaletin sandık başına gideceği seçimin 2024 Başkanlık Seçimleri’ni de oldukça önemli boyutta etkilemesi bekleniyor.
BREZİLYA SEÇİMLERİ
2022’de takip edilmesi gereken bir başka seçim ise bir Güney Amerika ülkesi olan Brezilya’da yaşanacak 2022 Olağan Başkanlık Seçimleri. 2018’den beri mevcut iktidarını sürdüren Bolsonaro hükûmetinin hem ülkede hem de uluslararası arenada popülerliğini oldukça yitirdiği bir sır değil. Dünyada gözlenen trendlerden bağımsız bir görünüm sergilemeyen Brezilya, 2022 seçimlerinde bir iktidar değişikliğine sahne olacak gibi görünüyor.
2022’nin diğer önemli bazı seçimleri ise şu şekilde:
- Güney Kore: Kore’de işler mevcut iktidar partisi Demokrat Parti için hiç de iç açıcı görünmüyor. Mart 2022 tarihinde gerçekleşecek seçimler öncesi popülerlik oranı giderek düşen hükûmetin yeniden iktidar olmasının pek de kolay olmadığını belirten uzmanlar, muhafazakâr parti PPP’nin önemli bir şansı olduğunu da ifade ediyor. PPP’nin bölgede her geçen gün artan Çin baskısına dair daha şahin duruşa sahip olduğu ve iktidara gelmesi halinde Kore’nin giderek güçlenen ABD-Avustralya-Japonya-Hindistan ittifakına daha da yaklaşacağı tahmin ediliyor.
- Macaristan: Uluslararası arenada popülerliği (iyi veya kötü yönde) giderek artan Victor Orban’ın partisi Fidesz’in iktidarı 2022 parlemento seçimleri ile sınanacak gibi duruyor. Türkiye’de oluşan koalisyonlara benzer bir koalisyon ile seçime giren tarafların oy oranları bugün itibarıyla birbirine oldukça yakın.
- Avustralya: Avustralya da iktidar değişikliği ile adı anılacak ülkelerden biri olma yolunda ilerliyor. Bir süredir iktidarda olan Muhafazakâr Parti’nin onay oranlarının %45’in altına düştüğü ve partinin iklim değişikliğine olan umarsızlığının olumsuz etki yaptığı bildiriliyor. Yine partilerin oy oranları yakın, ve 2022’nin birçok gelişmeye gebe olduğunu unutmamak gerekiyor.
