En uzun yıl 2020’nin son Novus Teknoloji bülteninden herkese merhaba! Takvimlerimiz 30 Aralık 2020’yi, saatlerimiz ise 10.00’u gösteriyor. Güncel teknolojik keşif ve inovasyonların arasından zamanın ruhuna yön veren gelişmeleri aktarıyoruz.
Haftanın başlıkları:
🔑 Kuantum çağında siber güvenlik
📸 Sızdırılan Samsung Galaxy S21 ve S21+
⏳ Turkcell, Vodafone ve Türk Telekom’un dijital SIM için geri sayımı
📌 eSIM’lerin sunduğu imkânlar hakkında genel bilgiler
💸 Yurtdışından alınan telefonları kaydettirme süreci ve 2021 ücretleri
🎆 Zoom & Emaar: 50 bin kişilik yılbaşı kutlaması
KUANTUM | SİBER GÜVENLİK
Kuantum Çağında Siber Güvenlik
E. Meltem Tolunay
Geçtiğimiz haftalarda çağımızın en önemli teknolojilerinden biri olmayı vadeden kuantum bilgisayarları tanıtmıştık. Kuantum kimya gibi alanlarda çığır açması beklenen bu teknoloji, bilim dünyasının çok yakın takibinde. Peki bu bilgisayarlar – kendisini belki de hiçbir zaman kullanmayacak olan – genel kullanıcının hayatına nasıl dokunacak? Klasik bilgisayarları kullanma biçimimizi dahi etkileyecek olan bu teknolojinin siber güvenlik alanında yaratacağı değişime yakından bakmak, bu konuda en açıklayıcı örneklerden birini ortaya koyacaktır.
Gönderdiğimiz mesajların üçüncü taraflar tarafından okunmasını engellemek için çeşitli şifreleme yöntemleri kullanılır. Bu yöntemler, mesajları elinde bir dijital anahtar olmayan kimsenin okuyamayacağı biçimde şifrelerler. Günümüzde kullanılan temel şifreleme algoritmalarından birini RSA (Rivest-Shamir-Adleman) algoritması teşkil eder. Bu algoritmanın güvenliğini garantileyen unsur özünde bir matematik teoremidir. Özetlersek, şifreleme işleminin başında iki büyük asal sayı seçilir ve çarpımları hesaplanır. İki tarafın şifreli şekilde haberleşmesini sağlamak adına asal sayılar gizli tutulur, ancak çarpımları üçüncü bir kişi tarafından ele geçirilebilir. Bu kişi eğer bu sayıyı asal çarpanlarına ayırmayı başarabilirse şifreyi kırabilir. RSA ve benzeri şifreleme yöntemlerinin güvenliği, büyük bir sayıyı asal çarpanlarına makul bir sürede ayırabilecek bilinen hiçbir standart algoritma bulunmamasından ileri gelir. Örneğin, 2137 ile 5916623 asal sayılarını çarpmak kolaydır, ancak yalnızca işlemin sonucu olan 12643823351 sayısı verilip de bunun asal çarpanları istendiğinde bunu yapmak zordur.
Asal çarpanlara ayırma problemini klasik bilgisayarlarda verimli olarak çözebilecek bir algoritma şimdiye dek bulunamadı. Ancak 1996 yılında yayımlanan çığır açıcı bir makale ile Peter Shor, ayrık logaritma ve asal çarpanlara ayırma problemini kuantum bilgisayarlar üzerinde verimli bir şekilde çözen bir algoritma olduğunu gösterdi. Bu da RSA vb. algoritmalarla oluşturulmuş, asal sayıların çarpımını temel alarak güvenlik sağlayan bütün şifrelerin gelecekte kuantum bilgisayarlar tarafından kırılabilecek olması demek. Bankacılık dâhil olmak üzere tüm dijital sektörlerdeki klasik şifrelerin kuantum çağındaki güvenilirliği tehdit altında görünüyor ve kuantum bilgisayar saldırılarına dayanıklı kriptografi yöntemleri bu sebeple çok aktif bir araştırma alanına dönüşmüş durumda. 2019 yılı itibarıyla genel programlanabilir kuantum bilgisayarların Shor’un algoritmasını kullanarak asal çarpanlarına ayırabildikleri en büyük sayı 35 olarak gözüküyor olabilir, ancak kuantum teknolojilerinin kaçınılmaz ve çok hızlı gelişimini takip eden ülkelerin şimdiden şifreleme standartlarını kuantum bilgisayar saldırılarına dayanıklı hâle getirme girişimlerini göz ardı etmemek gerekiyor.
GELİŞMELER
Samsung Galaxy S21 ve S21+ tasarımları, 14 Ocak’taki tanıtımdan önce sızdırıldı. WinFuture’daki habere göre S21 modeli 4, S21+ modeli ise 3 renk seçeneği ile piyasaya sunulacak.
- Sızan görüntülerdeki model renklerini aşağıdaki görselde bulabilirsiniz. S21 modeli pembe, mor, beyaz ve gri renk seçenekleri sunarken, S21+ modeli ise gümüş, siyah ve mor renklerde satılacak.
Galaxy S21 için muhtemel renk seçenekleri
Kaynak: 9to5Google
Galaxy S21+ için muhtemel renk seçenekleri
Kaynak: 9to5Google
Turkcell, Vodafone ve Türk Telekom, telefonlarımıza gömülü dijital SIM kartlara (eSIM) geçiş için talep toplamaya başladı ve kullanım kılavuzları yayımladı. Verdiğimiz linklerden operatörünüze tıklayarak aktivasyon için daha detaylı bilgi alabilirsiniz. Söz konusu eSIM teknolojisi ile 2021’den itibaren kademe kademe kavuşacağımız imkânlara değinecek olursak,
- Dijital SIM kartları destekleyen iPhone, Samsung, Huawei ve sair modellerde aynı anda iki farklı telefon hattı kullanılabilecek.
- Dijital SIM kartları destekleyen akıllı saat (örneğin Apple Watch’un hücresel modelleri) kullanıcıları yanlarında cep telefonu olmasa da dışarıda İnternet’e bağlanabilecek.
- Fiziksel SIM kart beklemeye yahut operatör bayilerini ziyarete gerek kalmadan dijital ortamda numara taşınabilecek.
- Ortada çalınabilecek bir kart bulunmadığından fiziksel versiyonlarda yaşanan SIM kart hırsızlıklarının engellenecek.
- Farklı telefonlar arası uygun SIM kart boyutu sağlama gereksinimleri ve SIM kart temassızlıklarının önüne geçilecek.
- Plastik SIM kart üretimi ve SIM kart nakliye ve depolama giderleri oldukça azalacağından çevreye katkı sağlanacak.
- Yurtdışı seyahatine çıkan kullanıcılar bulundukları ülkeden dijital ortamda SIM kart temin edebilecek ve böylece iletişimleri kesintisiz olarak devam edecek.
Bunlar, günümüz bireysel müşterilerin ilgisini cezbedebilecek özellikler. Dijital SIM kartların bugünün kurumsal müşterileri ve geleceğin bireysel müşterilerini ilgilendiren, birbiriyle içerdikleri eSIM’ler ve İnternet erişimi sayesinde haberleşen üretim cihazları, arabalar, ev eşyaları gibi yenilikler de getireceğini belirtelim. Şayet 3 operatörden herhangi birinden bir eSIM edinecekseniz, bu teknolojiyi destekleyen başlıca telefon modelleri:
- Apple iPhone XS, XS Max, Xr, 11, 11 Pro, 11 Pro Max, SE, 12, 12 Pro, 12 Pro Max
- Samsung Note20, Note20U, Z Fold 2
- Huawei P40 , P40 Pro
1 Ocak 2021’den itibaren, yurtdışından yolcu beraberinde getirilen cep telefonlarını Türkiye’de kullanabilmek için yapılan IMEI kayıtlarında ödenmesi gereken harç 2.006,20 Türk Lirası olarak uygulanacak.
- Bu harç 2020 yılında 1.838,70 Türk Lirası olarak uygulanmaktaydı.
- IMEI kaydı yapılan telefon, 3 takvim yılı boyunca yalnızca kaydı yaptıran pasaport sahibinin telefon hatlarıyla kullanılabiliyor.
- Kaydı yaptıran kişi, 3 takvim yılı içinde bir kez daha telefon kaydı yapamıyor.
- Örnek verecek olursak, 30 Aralık 2020 tarihinde IMEI kaydı yaptıran biri, en yakın 1 Ocak 2023 tarihinde tekrar IMEI kaydı yaptırabiliyor ve kaydettirdiği mevcut telefonu bu süre boyunca yalnızca kendi adına kayıtlı SIM kartlar ile kullanabiliyor.
29 Aralık 2020 tarih, 31349 sayılı Resmî Gazete (mükerrer) sayısında sunulan ek doküman
Kaynak: Habertürk
Pandemi döneminde ismini sıkça andığımız Zoom, Burj Khalifa projesinin geliştiricisi Emaar ile yapılan iş birliği ile, 50 bin kişinin dijital ortamda aynı anda yılbaşı kutlamasına izin verecek.
- Dubai’de gerçekleşecek etkinlik Zoom üzerinden 50 bin kişinin katılımıyla canlı olarak yayınlanacak.
- Etkinlik, Türkiye saati ile 19.30’da başlayacak.
- Katılım için verilen link üzerinden kayıt olmak gerekiyor.
