Novus Teknoloji’den herkese merhaba!
Yeni yılın ilk ayı bitmek üzere ve teknoloji gündemi adeta 2021’in hızıyla yarışıyor. Bülteni okumanızın ardından eğer bir Apple iPhone 6S veya daha yeni sürüm kullanıcısıysanız dün gece yayınlanan önemli güvenlik güncellemesini yüklemeyi sakın unutmayın!
Haftanın başlıkları:
🎲 Klasik mekanik neden yetersiz?
🗣️ Facebook News
🤝 Discovery – BluTV
💸 Xiaomi Türkiye
FİZİK
Klasik mekanik neden yetersiz?
Meltem Tolunay
Geçtiğimiz haftalarda kuantum bilgisayarların temel işleyiş prensiplerinden bahsetmiş, ve bu sektörde yaşanan güncel gelişmeleri özetlemiştik. Bu hafta ise kuantum mekaniğiyle ilgili daha temel bir konuyu ele almak istiyorum.
Şu soruyla yola çıkalım: 20. yüzyıl başlamadan önce, gözle görülebilen bütün fiziksel fenomenler klasik mekanik ile açıklanabiliyorken, nasıl oldu da bilim dünyası kuantum mekaniğinin gizemli dünyasını keşfetti?
19. yüzyılda, alışkın olduğumuz fizik kanunları için işlerin pek yolunda gitmediği bazı gözlemler söz konusuydu. Bunlardan biri, üzerine gelen bütün elektromanyetik dalgaları soğuran ve bulundugu sıcaklığa göre ışınım yapan “siyah cisim” adını verdiğimiz bir objeyle ilgiliydi. O zamanın bilinen klasik fiziğinin kanunlarına göre, söz konusu bu siyah cisimlerin elektromanyetik spektrumda artan frekanslarda (dolayısıyla küçülen dalga boylarında) sınırsız olarak ve artan miktarda enerjiyle ışınım yapması gerekiyordu. Kendi kendine sonsuz miktarda enerji yayan bir siyah cisim olması beklenemeyeceğinden, klasik fiziğin kurallarını çatırdatmaya başlayan kendine has kurallara sahip bir atom-altı dünyanın varlığı aşikardı. Bu, fizikçilerin kuantum dünyasına eğilmelerini sağlayan sorulardan biri oldu.
Buna benzer bir başka ilginç durum ise bir atomu klasik fizik ile modellemeye çalıştığımızda karşımıza çıkıyor. Elektronları protonlar etrafında bir yörüngede dönen cisimler olarak modellediğimizde -tıpkı gezegenlerin yörüngesel hareketinde olduğu gibi- elektronun hızından kaynaklanan bir “merkez-kaç” kuvveti ve bu kuvveti dengeleyen, elektron ile proton arasındaki bir çekim kuvvetinden oluşan bir sistemden söz etmiş oluyoruz. Ancak buradaki önemli nokta, elektronun ivmeli bir hareket yapıyor oluşu…
İvmeli hareket yapan elektronların elektromanyetik ışıma yaptıklarını ve bundan dolayı enerji kaybettiklerini biliyoruz. Enerjilerini kaybettikleri bu durumda elektronların gittikçe küçülen bir spiral yolu takip ederek atom çekirdeğine doğru “düşmesi” ve protonlara çarpması gerekiyor. Ancak gerçekte gözlediğimiz durum bu değil. Bu yüzden, klasik fiziğin mekanik prensipleriyle kurduğumuz modeller, bir atomun nasıl stabil kalabildiğini açıklamakta net bir şekilde başarısız kalıyor. Atom-altı dünyanın matematiğini en doğru şekilde betimleyen kuantum mekaniği ise bu gibi problemleri ortadan kaldırıyor. Örneğin kuantum fiziği ile birlikte, elektronların gerçekte birer “cisim” yerine dalga denklemiyle betimlenen parçacıklar olarak ele alınmak zorunda olduğu bir dünyaya adım atıyoruz. Kuantum mekaniğinin gelişiminin perde arkasında, bilim insanlarının aklını yıllar boyunca kurcalayan işte bu gibi ilginç durum ve sorular yatıyor.
GELİŞMELER
Amerika merkezli medya ve eğlence şirketi Discovery Inc., Türk çevrimiçi medya platformu BluTV’ye ortak oldu.
- Detay: Türkiye’de 20 yıldır faaliyet gösteren ve genelde belgesel kanalları ve Eurosport ile tanıdığımız Discovery, yaptığı yatırım ile artık BluTV’nin %35 oranında hissedarı.
Twitter, yalan ve yanıltıcı içeriklerle mücadele etme amacıyla Birdwatch isimli bir bilgi teyit programı başlattı.
- Detay: Bünyesindeki verileri tüm kullanıcılara açık tutacak olan Birdwatch, öncelikle ABD’deki 1000 kullanıcı ile pilot uygulama olarak denenecek.
- Nasıl? Kullanıcılar, Birdwatch üzerinde yalan veya yanlış olduğunu düşündükleri bilgi ve haberleri işaretleyerek konu hakkında detaylı bilgi ve kanıtlayıcı belge sunabilecek.
Türk Telekom, sabit ev/iş interneti kullanan abonelerinin 2020 yılındaki kullanım istatistiklerini açıkladı.
-
2019’da abonelerin aylık ortalama veri indirimi (download) 129,63 GB’ken, bu sayı 2020’de yüzde 44 artışla 186,57 GB’a ulaştı. Müşterilerin aylık ortalama veri yüklemesi (upload) ise 9,29 GB iken 2020 yılında yüzde 55 artışla 14,38 GB’a vardı.
- Abone başı veri kullanım artışının en yüksek olduğu iller ise sırasıyla İstanbul (%49), Malatya (%49), Manisa (%49), Muğla (%49) ve Adıyaman (%48) oldu.
Telefonları ve akıllı aksesuarlarıyla tanıdığımız teknoloji şirketi Xiaomi, Türkiye’de yatırım yapmaya hazırlanıyor.
-
Xiaomi’nin Türkiye’de yapmayı planladığı yatırımın iki aşamadan oluşması ve toplam 40 milyon dolara ulaşması bekleniyor.
- Şirket, yatırımının ilk fazı ile birlikte Türkiye’de 2000 kişiye istihdam sağlayacak.
Apple, iPhone 6S ve daha yeni tüm iPhone modelleri için iOS 14.4 güncellemesini dün gece yayınladı.
- Güncelleme, pek fazla somut yeni özellik içermese de çok önemli iki güvenlik yaması içeriyor.
- Hackerların, tespit edilen güvenlik açıklarını kullanarak cihazınıza erişmemesi için güncellemeyi mümkün olan en kısa sürede yüklemenizi tavsiye ediyoruz.
Facebook, Avrupa’daki ilk Facebook News haber menüsünü İngiltere’de kullanıma sundu.
- Facebook News, kullanıcılara hem gerçek editörler hem de Facebook algoritması tarafından seçilmiş, kişilere özel olarak derlenmiş haberleri içeren bir servis.
- Facebook’un haber servisi Facebook News, şimdilik yalnızca ABD ve İngiltere’deki kullanıcılar tarafından kullanılabiliyor.
