Novus İş Dünyası’ndan herkese merhaba!
📖 Pandemi günlerinde stratejisini değiştiren ve yeni bir kulvarda ilerlemeye başlayan Uber’i inceledikten sonra GameStop soruşturmasına bakıyoruz ve haftanın önemli gelişmeleriyle bülteni tamamlıyoruz.
Keyifli okumalar!
ULAŞIM & OTOMOTİV
Pandemi Günlerinde “Kazan-Kazan”
İrem Özbay
Uber, pandemi döneminde rotasını çevirdiği teslimat ve e-ticaret şirketi alımlarına alkol dağıtım hizmeti veren Drizly’yi de ekledi.
Daha çok araç çağırma ve yemek dağıtım hizmetleriyle bilinen San Francisco merkezli teknoloji şirketi Uber, geçen salı günü Boston merkezli alkol e-ticaret platformu Drizly’yi 1,1 milyar dolar değerinde nakit ve hisse senedi anlaşmasıyla satın alacağını duyurdu. Satın alma, Uber’in pandemi sırasında hızla büyüyen teslimat işini genişletmeye yönelik stratejisinin bir parçası. Uber, Kuzey Amerika’daki en büyük alkol dağıtım platformu olan Drizly için 900 milyon dolardan fazla hisse senedi alıp satacağını söyledi. Satın alma işleminin 2021’nin ilk yarısında tamamlanması bekleniyor.
Tiger Global Management, Polaris Partners, Avenir Growth Capital ve First Beverage Group’un da aralarında bulunduğu Drizly hissedarlarının Uber hisselerinin yaklaşık %90’ını alması bekleniyor. Kalan %10 nakit olarak ödenecek. Uber’in hisse senedi fiyatı, satın almanın duyulmasının ardından %9’dan fazla arttı.
Drizly Cephesi
Drizly, yasal içki içme yaşına uyan kullanıcıların mobil uygulama veya web sitesi aracılığıyla yerel perakendecilerden bulundukları yere alkollü içecekler sipariş etmesine olanak sağlıyor. Drizly, satın alma sonuçlandığında Uber’in tamamına sahip olduğu bir yan kuruluş haline gelecek ve “Uber Eats” mobil uygulamasına entegre edilecek.
2012 yılında Cory Rellas, Justin Robinson, Nicholas Rellas ve Spencer Frazier tarafından kurulan Drizly, Crunchbase’e göre birden fazla yatırım turunda yaklaşık 120 milyon dolarlık yatırım aldı. Şirketin 200’den fazla çalışanı var ve 1.400’den fazla şehirde perakendecilerle iş birliği yapıyor. Alkol teslimat platformunun satış rakamları 2020’de zirveyi gördü. Birçok tüketicinin dışarıdan yemek yemeyi bırakıp, paket servis ve çevrimiçi teslimata yöneldiği yılda Drizly %330’dan fazla büyüdü. Uber CEO’su Dara Khosrowshahi anlaşmayı “kazan-kazan” olarak nitelendirdi ve Uber kullanıcılarının yakında alkol dağıtım hizmetlerine erişebileceklerini, Drizly’nin ise bir gecede milyonlarca Uber kullanıcısına ulaşacağını belirtti.
Uber’in Pandemi Raporu
Khosrowshahi satın almayı değerlendirirken “Nereye gitmek istersen ve neye ihtiyacın olursa olsun, Uber’deki amacımız insanların hayatını kolaylaştırmak. Bu nedenle yiyecek, reçete ve alkol gibi yeni kategorilere yöneliyoruz” dedi. Drizly satın alımı, Uber’in ulaşım işinin koronavirüs pandemisi tarafından sekteye uğradığı bir zamanda teslimat sektörüne ve e-ticarete yönelik artan ilginin altını çiziyor. Uber’in Drizly’yi satın alma planı, şirketin 2,65 milyar dolarlık restoran, perakende ve market teslimat şirketi Postmates’i satın almasını tamamladıktan sadece 2 ay sonra gerçekleşti. Öte yandan Uber 2020’de market teslimat şirketi olan Cornershop’ı da satın almış ve bazı pazarlarda reçeteli ilaç teslimatı sunmak için Nimble’a da katılmıştı. 2020’nin üçüncü çeyreğinde Uber, yolculuklardan elde edilen gelirin %53 azaldığını, yemek teslimatı gelirinin ise %125 arttığını bildirmişti.
FİNANS
Gamestop Soruşturması
Ebru Bozkurt
Geçtiğimiz haftalarda sosyal haber ve tartışma sitesi Reddit kullanıcıların organize etkisiyle hisseleri uçuşa geçen Teksas merkezli GameStop’un hikâyesini aktarmıştık. Olayın detaylı bir özetini isteyen okuyucularımızı şöyle alalım.
Bu hafta, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’nun (SEC) olayla ilgili başlattığı soruşturmaya odaklanacağız. SEC Başkan Vekili Allison Herren Lee, komisyonun “yasal yükümlülüklere uyma, yeterli ve tutarlı risk ifşası ve herhangi bir sahtekarlık veya manipülatif davranış olup olmadığını belirleme” gibi başlıklar altında gerekli incelemeyi yürüttüklerini ifade etti. Olay o kadar büyüdü ki soruşturmanın Beyaz Saray ve bir takım önemli politikacıların merceği altına girdiği de paylaşılan bilgiler arasında…
Teoriler
Soruşturmanın başlamasıyla ortaya “bir manipülasyon var mı” ve varsa “bu bir suç olmalı mı” şeklinde pek çok farklı teori atıldı. Bu teorilerin en başında Reddit üzerinden büyüyen ilgiden faydalanan veya bunu başlatan profesyonel yatırımcıların hisseleri short’ladığı geliyor. Bu teorinin aslı olup olmadığını inceleyecek olan SEC’nin, soruşturmaya alım satım verilerini ve sosyal medya paylaşımları ile mesaj panosu gönderilerini tarayarak ve karşılaştırarak başlaması bekleniyor. SEC’nin bu yöntemi kullanarak geçmiş yıllarda hisse senetlerini yükselten ve kar için satan 15 yaşındaki bir çocuğu içeren bir vaka tespit ettiği biliniyor. Ortaya atılan ikinci teori ise Reddit üzerinden yaratılan etkileşimde bot hesaplar kullanıldığı ki böyle bir durumda bu hesapların kaynağını belirlemek soruşturmada kilit bir öneme sahip olacaktır.
Hukuki tartışmalar
Bloomberg’ün uzmanlara dayandırdığı habere göre bu tür olayların dava edilmesi ve tabii yeterli kanıtın ortaya çıkarılması oldukça zor. Bu noktada bir hesabın, hisse senetlerinin yükseleceği konusunda tahminde bulunması suç değil ancak yanlış ve aldatıcı beyanda bulunmak suç. Yani maddi kanıtlarla tespiti gerekli. Konunun hassasiyet ve önem arz ettiğini söyleyen Senatör Elizabeth Warren, SEC’den dalgalanmaların araştırılmasını talep etti. Hazine Bakanı Janet Yellen da SEC ve ABD finans denetçilerinin bulunduğu bir toplantı talep etti. Bakanlıktan yapılan açıklamada “Bakan Yellen, piyasaların bütünlüğünün önemli olduğuna inanıyor ve finansal piyasalardaki son dalgalanmalar ve faaliyetlerin yatırımcı koruması ve adil ve verimli piyasalarla tutarlı olup olmadığı hakkında bir tartışma istedi” ifadelerine yer verildi. Bununla birlikte uzmanlar araştırma ve soruşturmanın aylar hatta yıllar sürebileceğinin altını çiziyor...
GELİŞMELER
Wall Street Journal’in haberine göre Güney Kore merkezli otomobil üreticisi Kia, Apple’ın elektrikli otomobilini Georgia’da üretmek için muhtemel ortaklarla görüşmelere başladı…
Çin merkezli kahve zinciri Luckin Coffee’nin ABD operasyonları konkordato ilan etti.
-
Gerisi: Geçtiğimiz yıl şirketin bazı çalışanları ve yöneticileri, 310 milyon dolar değerinde var olmayan bir satışı şirket bilançosuna geçirmiş, Nasdaq’ın şirketi işleme kapatacağını açıklaması ile zirve yapmıştı.
Çin merkezli viral video uygulaması Kuaishou’nun piyasa değeri 160 milyar dolara ulaştı. Hong Kong piyasalarında işlem gören şirket, TikTok’un çatı şirketi ByteDance’ı yakından izliyor…
-
Başka başka: Rihanna, Billie Eilish, Selena Gomez, Lady Gaga, Jay-Z ve Bob Marley gibi dünyaca ünlü sanatçıların telif hakkı sahibi Universal Music, tüm şarkılarını video paylaşım uygulaması Triller’dan kaldırdı. Uzmanlar bu gelişmenin ardından TikTok’un dünyada rakipsiz kalacağını düşünüyor.
Amazon’un kurucusu Jeff Bezos, e-ticaret devinin CEO’luğunu 30 yıllık bir kariyerden sonra Andy Jassy’ye devrediyor. 200 milyar dolarlık bir servete sahip olan Bezos, bu hamleyle diğer girişimlerine zaman ayırmak için gerekli “zaman ve enerjiyi” bulacak.
-
Peki Amazon ne yapacak? Esasında Bezos bir yere gitmiyor. Yönetim Kurulu Başkanı ve kurucu statüsüyle oyunun bir parçası. Amazon’un zirveye çıkan bulut departmanının yöneticisi, 24 yıldır şirketin parçası Andy Jassy ise görevi devralıyor.
Çevrim içi müzik dinleme platformu Spotify, aylık 345 milyon aktif kullanıcısı olduğunu açıkladı. İsveç merkezli platform, ücretli abonelik sayılarının 155 milyon, ücretsiz aktif sayısının ise 200 milyondan fazla olduğu duyurdu.
ABD’nin en büyük teknoloji şirketlerinin yıllık kârları
Geçtiğimiz yıl Big Tech şirketleri için normal bir ekonomiden daha iyi olan tek bir şey olduğu açığa çıktı, pandemi veya izolasyon ekonomisi… Amazon ve Apple tek çeyrekte 100 milyar dolar satış yapan şirketler kulübüne katıldı, Alphabet’in satışları ise son çeyrekte 2019’a kıyasla %23 artış gösterdi.
