Novus İş Dünyası’ndan herkese merhaba!
Başlıklar;
📲 Rekabet Kurumu’ndan “dijital” çıkarma
🩰 Crocs’un başarısı
💰 Ekonomi Reform Paketi
İyi okumalar!
REKABET
Rekabet Kurumu’nun Çevrim içi Pazarlar Çıkarması
Sinan Lahur
Rekabet Kurulu, çevrim içi reklamcılık sektörüne dair sektör incelemesi başlattığına dair kararı 6 Mart tarihinde web sitesinde duyurdu.
Odadaki fil misali artık teknoloji ve dijitalleşme hayatımızın her alanına tesir etti. Profesyonel hayattan ayrı olarak alışveriş rutinlerimiz de değişti ve dijital dünyaya adapte olmaya başladı. Zaten bu nedenle de Amazon başta olmak üzere diğer gatekeeper (eşik bekçisi) şirketler servetlerini katladı. Gatekeeper şirketlerini, adı üstünde, mal veya hizmete ulaşmak için kapısından girmeniz gereken şirketler olarak tanımlayabiliriz. En büyük örnekleri de Amazon, Google, Facebook, Apple ve diğer büyük teknoloji şirketleri.
Bahsi geçen gatekeeper teknoloji şirketleri dijital ekonomide söz sahipliklerini daha da artırınca bu sefer de devletler kılıçlarını çekti. Hatırlarsınız, ABD Adalet Bakanlığı, Google’ı “internetin eşik bekçisi” olarak itham edip şirketin bölünmesi için dava açmıştı. Keza Avrupa Birliği de geçtiğimiz yıl dijital ekonomiyi kapsayan çok önemli iki adet tüzük çıkarmıştı. Birleşik Krallık da dijital ekonominin rekabet otoritesi vasıtasıyla düzenleneceğini açıklamıştı.
Rekabet Kurulu Ne Yaptı?
Dünyada bütün bu gelişmeler yaşanırken Rekabet Kurumu’nun sessiz kalmasını da bekleyemezdik. Hele ki son kanun değişikliği neticesinde kendisine şirketleri bölebilme yetkisi de verilmişken. Rekabet Kurulu da sitesinde yayımladığı duyuruyla çevrim içi reklamcılık sektörüne yönelik sektör incelemesi başlattı. Öncesinde ise 2020 yılında e-pazaryeri platformlarına yönelik başka bir sektörel incelemesinin olduğunun da altını çizmek gerek.
Reklam sektörü yönünden açılan incelemede ise sektörün karmaşık bir tedarik zincirine ve çift taraflı pazar yapısına sahip olmasına değiniliyor. Ayrıca, dijitalleşme nedeniyle artan e-ticaret nedeniyle de sektörün büyüdüğü de ifade edildi.
Bundan önce de Kurul Başkanı Birol Küle, dijital pazarlar ve Covid-19 dönemine yönelik açıklamalarında dijital pazarlara yönelik düzenlemelerin getirilmesinin şart olduğunu ifade etmişti. Küle’nin “teknolojinin birkaç kişinin uhdesine bırakılmayacak kadar hassas bir noktaları olduğunu” ifade ettiğini de vurgulamak gerek. İlaveten kurul, 28 Ocak’ta ikinci el kitapların çevrim içi satış piyasalarında aracılık eden www.nadirkitap.com’a soruşturma açmıştı.
Sürecin Devamı
Kurulun sektörel inceleme yapması aslında rutin bir davranış. Önceden incelemiş olduğu birçok sektör var. Ama çevrim içi pazarlar diğer endüstriyel sektörlere göre daha karmaşık ve rekabet sorunlarına gebe. Burada tespit edilecek rekabet sorunları ise Rekabet Kurulu’nun başka soruşturmalar açmasını tetikleyebilecektir. Avrupa Birliği’nde olduğu gibi, dijital pazarlara yönelik yapılacak kanuni düzenlemeler yönünden ise Rekabet Kurulu’nun inceleme neticesinde elde ettiği sonuçlarının büyük bir etkisi olacağı ise kuşkusuz.
PERAKENDE & TÜKETİCİ
2020’nin En Havalısı: Crocs
İrem Özbay
Crocs, kreatif kontrolünü sokak giyimi markalarına bırakarak kendini yeniden konumlandırdı.
Ortaya çıktığı ilk günden beri bir ayakkabı dünyayı resmen ikiye bölüyor. Sevenin çok sevdiği, sevmeyenin hiç sevmediği o ayakkabı tabii ki Crocs. Görünümü nedeniyle sık sık eleştirilere maruz kalan Crocs, kimileri tarafından ise rahat ve sterilize etmesi kolay olduğu için çok seviliyor.
%750’lik artış
Bütün bu “İyi mi kötü mü?” kargaşasının içinde 2020 Crocs’un yılı oldu. Bunun tek bir sebebi var: iş birlikleri. Crocs bu işte çok başarılı çünkü iş ortaklarına yaratıcılık konusunda sınırsız özgürlük sağlıyor. Geçen yıl şirket, çeşitli sokak giyimi markaları ve sanatçılarla iş birliklerine imza attı. Post Malone, Bad Bunny, Justin Bieber, Carrots, KFC, Peeps bu iş birliklerinden sadece bazıları. Bu iş birlikleri Crocs satışlarında %750’lik bir artışa yol açtı. Bu ortak tasarımların her biri dakikalar içinde tükendi. 30 ayakkabı markasını inceleyen Port Washington merkezli pazar araştırması şirketi NPD Group’a göre Crocs, 2020’nin mart ve nisan aylarında satışlarda artış gören tek büyük ayakkabı şirketi oldu. Satışları, Mart 2019’dan Mart 2020’ye kadar % 14 arttı. Ve 2020’nin üçüncü çeyreğinde geliri geçen yılın aynı dönemine oranla %16 arttı. Dijital satışlar ise aynı dönemde %35 büyüdü. 2020’de hisseleri %50 artan şirketin geçen yılki gelirinin ise yaklaşık 1,.4 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor.
2014’te özel bir sermaye şirketi olan New York merkezli Blackstone, şirkete 200 milyon dolar yatırım yaptığında Crocs zor bir dönemden geçiyordu. Blackstone, şirketin %13 hissesini elinde tutarak, Gregg Ribatt’ı CEO olarak işe aldı. Ribatt, Crocs’un geri dönüşünün başlamasına yardımcı oldu ve 2017’de CEO olarak yerini alan Andrew Rees şirketi daha da ileriye taşıdı. Rees’in stratejisi basitti: üretim sorunlarını düzeltin, düşük performans gösteren mağazaları kapatın ve en önemlisi Crocs’u “havalı” yapın.
İş birlikleri
Crocs’un küresel trend, tasarım ve ürün yönetimi başkan yardımcıları Poole ve Lucy Thornley tıkanıklığa çözüm bulmakla yükümlü ekibin parçasıydılar. Ve iş birliklerinin markayı yeniden konumlandırmanın sırrı olacağı konusunda hemfikirdiler. İskoç tasarımcı Christopher Kane ile 2016’da, Balenciaga ile ise 2015’te yaptıkları iş birlikleri şirket için dönüm noktası oldu.
İş birlikleri sayesinde 2020’ye karşı galip gelen Crocs dünyanın durumu hakkında çok şey söylüyor: evde kalıyoruz, rahatlık istiyoruz ve uygun fiyatlı şeyler almaya daha meyilliyiz. Ama aynı zamanda sokak giyiminin durumu hakkında da çok şey söylüyor. Geçtiğimiz 10 yılda sokak giyimi, alt kültür odaklı bir kategoriden kitlelere hitap eden bir kategoriye geçti. Crocs bu geçişten faydalandı. Bu sayede gençler bir zamanlar nefret ettikleri bir şey için artık büyük arzu duyuyor.
GELİŞMELER
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Ekonomi Reform Paketi’ni açıkladı. Yeniden kapanmayla ilgili de konuşan Cumhurbaşkanının açıklamalarına kısaca göz atabilirsiniz.
-
Gelir vergisi muafiyeti: “Reform paketimizde dar gelirli küçük esnafımıza yönelik bir vergi muafiyeti de yer alıyor.” sözleriyle 850 bin esnafa gelir vergisi muafiyeti getirildiğini ifade etti.
-
Dijitalleşme: Kamu alım ihalelerinde dijitalleşmenin gerçekleşeceğini aktaran Erdoğan, Türkiye Dijital Vergi Dairesi uygulamasını başlatacaklarını ifade etti.
-
Yasaklar: “Restoran, kafe, kuaför gibi yerler konusunda şartları zorlayacağız, kararımızın arkasında durmaya çalışacağız” demecini veren Cumhurbaşkanı Erdoğan, “İllerde yeniden kapanma olacak mı?” sorusuna ise: “Şu an için kararlarımızın arkasındayız” yanıtını verdi.
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), aralıkta %4,2 olarak açıkladığı küresel ekonomide büyüme tahminini %5,6’ya yükseltti. Kurum, Türkiye ekonomisinin 2021 yılı büyüme tahminini ise %2,9’dan %5,9’a çıkardı.
Güney Kore merkezli LG, elektrikli araçlara yönelik artan tüketici talebini karşılamak adına 2025’e kadar ABD’de 4,5 milyar dolarlık yatırım yapacağını açıkladı.
-
Başka başka: Dünyanın en büyük elektrikli araç pili üreticisi, ortak bir fabrika kurmak adına ABD merkezli otomotiv devi General Motors ile görüşüyor. Yeni fabrikanın Ohio’daki 2,3 milyar dolarlık tesise benzer bir üretim kapasitesi olacak, fabrika önümüzdeki üretime açılacak.
Çin merkezli ByteDance’in bünyesindeki TikTok, Pakistan’da yasaklandı. Gerekçe ise Peşaver Yüksek Mahkemesi’nin platformu “ahlaksız ve sakıncalı” bulması.
-
Gerisi: Komşu Hindistan da 29 Haziran’da aralarında TikTok, CamScanner, Share it, WeChat, UC tarayıcı, Xender ve Clean-master gibi Çin çıkışlı 118 mobil uygulamaya yasak getirmişti.
Danimarka’da bazı vatandaşlarda kan pıhtılaşması görülmesinin ardından AstraZeneca Covid-19 aşısının kullanımını geçici olarak durdurdu.
-
Nedir? Yetkililer, “önlem” amaçlı aşının kullanımını 14 gün süreyle askıya aldıklarını açıkladı. Danimarka Sağlık Bakanı Magnus Heunicke de söz konusu bilgileri teyit ederek, “Erken önlem alıyoruz, konunun iyice araştırılması gerekiyor” dedi.
-
Dahası: Norveç, AstraZeneca koronavirüs aşısının kullanımını askıya aldı. İspanya Sağlık Bakanlığı ise AstraZenca aşısının kullanımına devam edeceğini açıkladı.
-
Başka başka: Avrupa Birliği Komisyonu, Johnson & Johnson’ın Covid-19 aşısı için verdiği tavsiye kararını onayladı.
Fransalı politikacı ve milyarder Olivier Dassault bir helikopter kazasında hayatını kaybetti.
-
Detaylar: Özel Falcon ve Rafale savaş uçağı üreten aile şirketi Dassault Group’un 69 yaşındaki varisi Olivier Dassault, Pazar günü bir Airbus AS350 helikopterinin şehirdeki özel bir havaalanından kalktıktan sonra düşmesiyle bir pilotla birlikte öldü.
