24 Mart’tan herkese merhaba!
Manşetler;
📌 AK Parti Kongresi
🏐 Sistem9 Yeşilyurt Avrupa Şampiyonu
🤝 Alaska Zirvesi’nin ardından
Keyifli okumalar!
TÜRKİYE’DEN GELİŞMELER
Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’nın “2023’ün manifestosu” ifadesiyle tasvir ettiği AK Parti Yedinci Olağan Büyük Kongresi bugün düzenlendi. Dilerseniz kongrenin çıktılarına kısaca göz atabilirsiniz.
- AK Parti: Kongrede üye kayıt sayısının 13 milyon 500 bine ulaştığı ve 50 kişilik Merkez Karar Yönetim Kurulu’nun da 75 kişiden oluşacağı açıklandı.
- Anayasa: “Bu Anayasa, tarihi periyodu içinde de artık geçerliliğini kaybetmiştir” ifadesini kullanan Cumhurbaşkanı, “Yeni Anayasa, açık ve şeffaf bir sürecin ürünü olarak hazırlanacaktır” dedi. Ayrıca Erdoğan, “Gelin; ideolojik, zümrevi ve kişisel tüm bagajlarımızı, duvarlarımızı, şerhlerimizi bir kenara bırakarak, Türkiye’yi en az bir asır boyunca taşıyacak lafza ve ruha sahip yeni bir Anayasa’ya kavuşturalım” sözleriyle muhalefete seslendi.
- Aile ve kültür: “Milletimizin, asırlardır maruz kaldığı onca saldırıya rağmen ayakta kalışının en önemli sırrı ise aile yapımızın mukavemetidir” diyen Cumhurbaşkanı, çalışan ailelerin çocuklarının kreşteki bakıcılar tarafından “yetiştirilmesine” ilişkin “Sadece ve sadece aile içinde kazanılabilecek değerlerin, ücreti mukabili alınan hizmetler yoluyla ikame edilemeyeceği açıktır” yorumunu yaptı. Cumhurbaşkanı konuşmasının aileye ilişkin kısmını “Türkiye’nin 2053 vizyonunun hamurunu, diğer her şeyin bunların arkasından geldiği bilinciyle aile, eğitim ve kültürle yoğuracağız” sözleriyle noktaladı.
Fransa’da Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, France 5 televizyon kanalı ile yaptığı röportajda “Türkler tarafından bir sonraki seçimde müdahale girişimleri olacak” ifadesini kullandı.
-
Neler oluyor? Fransa’nın prensiplerinin zayıflatılmaya çalışıldığını öne süren lider; AB’nin Türkiye ile değil, bu ülkenin jeopolitik kararlarıyla sorunu olduğunu savundu. Ayrıca Macron, “İstediğimizi söyleyebiliriz ama Türkiye, dünyada Suriye bölgesinden en çok sığınmacı bulunduran ülkedir” demecini de verdi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile ABD’li mevkidaşı Anthony Blinken arasındaki ilk ikili resmi görüşme Brüksel’de düzenlenen NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı’nda gerçekleşti.
-
Ne dediler? ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre Blinken Türkiye’ye, Rusya’dan satın aldığı S-400 hava savunma sistemini muhafaza etmeme çağrısı yaptı. Çavuşoğlu ise “S-400’ü satın aldığımızı, işin bittiğini söyledik” dedi.
CEV Challange Kupası finalinde 3-0’ın rövanşında CSM Volei Alba’yı 3-0 yenen Sistem9 Yeşilyurt şampiyon oldu. Türkiye, böylece kadınlar voleybolda 14. Avrupa Kupası’nı kazandı.
DÜNYADAN GELİŞMELER
Hindistan’da Covid-19’un “ikinci kez mutasyona uğramış” hali tespit edildi.
-
Yetkililer: Henüz “ikinci mutasyon virüs” hakkında detaylı bir açıklama gelmedi. İlk açıklamalar, “yeni” türün daha bulaşıcı olup olmadığını veya aşılardan daha az etkilenip etkilenmediğinin araştırıldığı yönünde.
ABD Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü’ne göre AstraZeneca’nın yayımladığı sonuçlarda güncel olmayan veriler kullanılmış olabilir.
-
Nedir? Birleşik Krallık çıkışlı AstraZeneca’nın Covid-19 aşısı, ABD’de düzenlenen klinik deneylerde semptomatik hastalıkları önlemede %79’luk etkiyle geçer not almıştı. Kritik hastalıklara ve hastaneye yatırılma gereksinimine karşı ise %100 etkili olduğunu ortaya koymuştu.
-
Gerisi: Avrupa İlaç Ajansı (EMA), AstraZeneca hakkındaki tartışmalara son verdi. Kurum, aşının güvenli olduğunu ve faydalarının risklerden fazla olduğunu bildiren bir rapor yayımlamıştı.
-
Detaylı bilgi: İpek Simay Gökulu’nun kaleminden “AstraZeneca Aşısı: Endişeler ve nedenleri” isimli yazımıza göz atmayı unutmayın.
-
Başka başka: Hong Kong yönetimi Çin merkezli distribütör Fosun Pharma’nın Pfizer aşılarının kapaklarında meydana gelen arızayı bildirmesiyle Pfizer aşısının kullanımını durdurdu.
Tayvan merkezli taşıma şirketi Evergreen Marine’e ait konteyner gemisinin Mısır’daki Süveyş Kanalı’nda karaya oturması sonucu deniz trafiği durdu.
-
İlginç bilgi: Küresel ticaretin yaklaşık %12’si, Akdeniz’i Kızıldeniz’e bağlayan ve Asya ile Avrupa arasındaki en kısa deniz bağlantısı olan Süveyş Kanalı’ndan sağlanmaktadır.
İsrail halkı son iki yılda dördüncü kez parlamento seçimleri için sandık başına gitti. Başbakan Netanyahu’nun partisi Likud, 33 milletvekili çıkararak seçimleri önde tamamladı.
-
Buna göre: Netanyahu’nun 120 sandalyeli İsrail meclisinde 61 sandalyeye ulaşarak hükümeti kurabilmesi için Yamina’nın desteğini alması gerekiyor.
Whatsapp’ın gizlilik ihlali yaptığı iddialarının ardından dünya çapında büyük bir üne kavuşan Telegram, borç karşılığı hisse olarak 1 milyar dolar yatırım aldığını açıkladı. Bu yatırımın 150 milyon dolarlık kısmının Birleşik Arap Emirlikleri’nden, Mubadala ve Abu Dhabi Catalyst Partners isimli yatırım şirketlerinden geldiği açıklandı.
Britanyalı sokak sanatçısı Banksy’nin sağlıkçılara bağışlamak üzere açık artırmaya çıkardığı “Game Changer” isimli eseri 16,75 milyon pounda satıldı.
DIŞ POLİTİKA
Alaska Zirvesi’nin ardından
Doğaç Özen
Geçtiğimiz hafta ABD ve Çin arasında gerçekleşen Alaska Zirvesi, Joe Biden yönetimi ile mevcut Xi Jinping yönetimi arasında gerçekleşen ilk resmi görüşme olma niteliğini taşıyor. Bu yönüyle önemini koruyan birleşme, Çin hükûmetinin zirve sonrası verdiği “iki taraf arasında ciddi farklılıklar olsa da bu zirve yapıcı, dürüst ve değerliydi” demeci ile de gündeme geldi. Peki, tarihi Alaska Zirvesi kapsamında hangi konular değerlendirildi, taraflar hangi konularda anlaştı veya farklılık gösterdi?
Benzerlikler
İlk olarak, taraflar iklim değişikliği konusunda ciddi. İklim değişikliği ile mücadele hem ABD hem Çin hükûmetlerince bir numaralı öncelik olarak nitelendirilirken, tüm ulusları ilgilendiren bu tehdit ile en kısa sürede mücadele edilmesi için yüksek düzeyde katılımla bir çalışma grubu kurulacağı açıklandı. Bu, Alaska Zirvesi’nin de en önemli gelişmesi.
Taraflar ayrıca hali hazırda devam eden Covid-19 salgını ve sonrasında yaşanacak olan krizlerde işbirliği içerisinde olmayı taahhüt etti. Bu kapsamda ilk olarak dünyanın çeşitli ülkelerinde görev alan Çin ile ABD konsolosluk çalışanlarının ve bürokratlarının aşıya ulaşması için iş birliği sözü verildi.
Üzerinde anlaşılan en önemli konulardan biri ise Trump yönetimi zamanında uygulamaya konan karşılıklı vize kısıtlamalarının kaldırılması. Ajanlık ve propagandayı önlemek amacıyla öngörülen bu yasaklar kapsamında Çinli akademisyenler ve gazeteciler ABD’de görev alırken uzun bir süreçten geçmekte. Aynısı, ABD’li akademisyenler ve gazeteciler için de geçerli. Uzmanlara göre Alaska Zirvesi kapsamında bu konun yapıcı şekilde ele alınması; yasakların kaldırılacağı veya sürecin rahatlayacağı anlamına geliyor.
Taraflar aynı zamanda G20 Zirvesi gibi yüksek profilli zirvelerde değerlendirilecek ekonomi, güvenlik, insan hakları, kültürel paylaşımların desteklenmesi ve kamu sağlığı gibi konularda iş birliği içerisinde olma taahhüdünde bulundu.
Belirsizlikler
En önemli belirsizlik dış politika. Blinken, ABD’nin bölgedeki bazı ülkelere ve faaliyetlerine dair endişelerinden bahsettiklerini ve Çin tarafının bu endişelere dair samimi bir yaklaşımı olduğunu dile getirdi. Fakat Çin, Alaska Zirvesi’nde de tekrar ettiği üzere, ülkelerin iç işlerine karışmamak konusunda oldukça kararlı. Blinken’ın zirvede bahsettiği dış politika sorunlarının Afganistan, Kuzey Kore’nin nükleer envanteri, İran ve nükleer programı ve Myanmar’da yaşanan darbe ve akabinde yaşanan süreç olduğu belirtiliyor. Bu konulara dair kamuyla bilgi paylaşılmadı.
- Myanmar’da yaşananlara bir ekleme: Geçtiğimiz hafta Myanmar Ordusu’nun Çin menşeili bir fabrikaya yaptığı baskın sonucu onlarca gösterici katledildi. Uzmanlar bu olayın Myanmar halkında halihazırda bulunan Çin karşıtı hisleri kuvvetlendirdiğine işaret ediyor, zira fabrika baskını sonucu ülkenin her tarafında birçok Çinli işletme kundaklandı. Her ne kadar Çin ülkelerin iç işlerine karışmama politikasını sıkı bir şekilde izlese de, Myanmar’daki durumun Çin’i göstericiler ve ordu arasında taraf seçmeye zorlayacağı belirtiliyor.
Farklılıklar
Sincan Uygurları, Hong Kong’da yaşanan gelişmeler, Tibet’in bağımsızlık talebi ve tabii ki Tayvan. Blinken ve ekibinin, Çin’in şahinleştiği dış politika konularına dair endişelerini dile getirirken, özellikle Tayvan konusunda Çinli yetkilileri kapalı kapılar ardında uyardığı da belirtiliyor. Son günlerde oldukça sık gündeme gelen Çin ve Tayvan arasındaki sıcak çatışma ihtimalinin de taraflarca üzerinde durulduğu ve ABD’li yetkililerin bu konuda asla taviz vermeyeceklerinin altını çizdiği belirtiliyor. Çin hükûmeti ise ABD’nin Tayvan’a silah ve ekipman yardımı yapmalarını kesmesini ve “bağımsızlık taraftarlarına” siyasi ve ekonomik destekte bulunulmamasını talep etti. Ayrıca Çin heyeti, ABD’nin bu talepleri üzerine toplantı sırasında neredeyse 15 dakika boyunca ABD’nin içeride ve dışarıda sebep verdiği hak ihlallerini açıklayan uzun bir konuşma yaptı. Uzmanlar, bu konuşmayı ve uzun sürmesini ABD’nin içeride hareketli günler yaşamasına ve dolayısıyla dışarıya zayıflık göstermesine bağlıyor.
Hatırlatmak gerekir ki “bağımsızlık taraftarlarına desteği sonlandırma” talebinin önemi, Çin’in Tayvan’ın bağımsızlığını tanımamasından kaynaklanıyor. Buna karşılık Blinken, geçtiğimiz haftalarda Tayvan’dan “ülke” olarak bahsetti. Bu, Amerikan tarihinde ilk.
Çin’de sosyal medyanın gündemi farklı
Beklenildiği üzere, tarafların üzerinde anlaşamadığı konu, anlaştıkları konulara nazaran daha fazla. Her ne kadar Tayvan ve iklim değişikliği konuları önemini korusa da, Çin Halk Cumhuriyeti vatandaşlarının dikkatini başka bir konu çekmiş gibi. Heyetler arasında geçen uzun tartışmaları hatasız bir şekilde çeviren Zhang Jing, güzelliği ve başarısı ile Çinli sosyal medya devi Weibo’da bir anda en çok aranan isim haline gelmiş. Zirve sonrası tarafların ikisinin de performansını kutladığı Jing, tarihi Alaska Zirvesi’nin en büyük kazananı gibi görünüyor.
Fotoğraf: South China Morning Post
SPONSORUMUZ
Atelier Satsuma, zamansız ve heyecan uyandıran seramik objelerle mekanınıza yeni bir dokunuş getiriyor. Özenle el işçiliğiyle boyanan her bir mini-koleksiyonda kendinizden bir parça bulabilirsiniz. Her bir obje tek stokla sınırlı olsa da tasarımcılarımız, sizler için sipariş üzerine de üretim yapıyor. Dilerseniz Atelier Satsuma’ya Instagram üzerinden göz atabilirsiniz!
