13 Nisan’dan herkese merhaba!
Manşetler;
💉 “Kısmi kapanma” geldi
📌 Kanada’dan “Bayraktar” kararı
❄️ 2022 Kış Olimpiyatları
Keyifli okumalar!
TÜRKİYE’DEN GELİŞMELER
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, pandemi kaynaklı ölümlerin artması sebebiyle iki haftalık “kısmi kapanma” kararı alındığını açıkladı.
-
Hafta sonu sokağa çıkma sınırlaması uygulaması sürecek.
-
Hafta içi sokağa çıkma sınırlamasının saatleri 19.00-05.00 olarak güncellendi.
-
Şehirlerarası seyahatlere zorunlu haller dışında izin verilmeyecek.
-
65 yaş üstü ve 18 yaş altının şehir içi toplu taşıma araçlarını kullanma sınırlaması yeniden getirildi.
-
Kamuda saat 16.00’da bitecek şekilde dönüşümlü ve esnek mesai yaygınlaştırılacak, hamileler ve kronik hastalığı olanlar ile, 10 yaş altı çocuğu bulunan kadın personel idari izinli sayılacak.
-
8. ve 12. sınıflar ile okul öncesi eğitim kurumları dışındaki tüm kademeler uzaktan eğitimle faaliyetlerini sürdürecek.
-
Kafe, kıraathane, lokal, çay bahçesi, spor salonu vb. mekanlar faaliyetlerine bayram sonrasına kadar ara verecek.
-
Lokanta vb. işletmeler sadece belirlenen saatlerde paket servis ve gel-al şeklinde çalışmalarını yürütecek.
-
Nişan, kına, nikah, genel kurul vb. bütün toplantılar ile kapalı alanlarda yapılan etkinliklerin tamamı bayram sonrasına kadar ertelendi.
-
Ayrıca: Erdoğan, Türkiye’nin AB üyeliğine bağlılığının sürdürdüğünü söyledi.
Kanada Dışişleri Bakanı Marc Garneau, Türkiye’de üretilen insansız hava aracı ve silahlı insansız hava aracı Baykar Bayraktarların Dağlık Karabağ’da kullanıldığının tespit edilmesini takiben araçların ihracat iznini iptal etti.
-
Gerisi: Ottava yönetimi, Türkiye çıkışlı İHA’ların Dağlık Karabağ’daki çatışmalarda Azerbaycan ordusu tarafından Ermenistan’a karşı kullanıldığı haberlerini takiben askeri ihracata geçtiğimiz ekimde ara vermişti.
NASA tarafından düzenlenen çevrim içi fotoğraf yarışmasında Astronot Kate Rubins tarafından çekilen Van Gölü fotoğrafı, oyların çoğunu alarak birinci seçildi.
DÜNYADAN GELİŞMELER
Tokyo yönetimi, Fukuşima Dai-içi nükleer santralindeki atık suyu denize boşaltma kararı aldı. Japonya’da ve Güney Kore’de kararın geri alınması için protestolar düzenleniyor.
-
Hatırlar mısınız? Nükleer santralde, 2011’deki faciada hasar gören reaktörleri soğutup radyoaktivite emisyonlarını önlemek için su kullanılmıştı.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, Brüksel’de NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile görüştü.
-
Demeç: “NATO’nun Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne ve egemenliğine desteği sarsılmazdır. Rusya’nın Kırım’ı gayrimeşru ve yasa dışı ilhakını kabul etmeyeceğiz” diyen Stoltenberg, “Rusya’nın askeri yığınağı gayrimeşru, açıklanamaz ve derin endişe vericidir. Rusya, Ukrayna içinde ve çevresindeki bu yığınağı derhal sonlandırmalı, provokasyonları bitirmeli ve gerginliği düşürmelidir” demecini verdi.
-
Başka başka: Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, iki askeri birliği ile üç hava indirme birliğinin ülkesinin batıdaki sınırlarına konuşlandırıldığını beyan etti.
-
Ayrıca: Şoygu, “ABD’li askeri birlikleri, Kuzey Amerika’daki bölgelerden Atlantik üzerinden Avrupa’ya sevk ediliyor. Askeri birliklerin Avrupa’da Rusya sınırlarına doğru hareketliliği devam ediyor. Birliklerin büyük kısmı Karadeniz ve Baltık bölgesinde bulunuyor” demecini verdi.
Birleşik Devletler Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), ilaç şirketi Johnson & Johnson’ın Covid-19 aşısını nadiren görülen kan pıhtılaşması vakalarına ilişkin gelişmeler sebebiyle durdurma çağrısı yaptı.
-
Detay: Vakaların hepsinin 18-48 yaş arası olduğu ve semptomların aşıdan 13 gün sonra görüldüğü kaydedildi. New York Times’ın haberine göre kadınlardan birinin öldüğünü, birinin de durumunun ağır olduğunu vurguladı.
-
Başka başka: Birleşik Krallık, tartışmalara konu olan AstraZeneca aşısının araştırmalar bitene kadar çocuklara uygulanmamasına karar verdi. Kıta Avrupası’nda ise pek çok ülke çeşitli yaş gruplarında AstraZeneca ve Oxford’un geliştirdiği Covid-19 aşısını kısıtlama kararı almıştı.
Birleşik Krallık’ta dünyanın en uzun tavşanı unvanına sahip Darius (2010 guinness, 129 cm, 20 kg) kaçırıldı. Sahibi, tavşanı bulup getirene 2000 sterlin ödül vereceğini açıkladı.
DIŞ POLİTİKA
2022 Kış Olimpiyatları Boykot Tartışmaları
Doğaç Özen
Kış Olimpiyatları, ilk düzenlendiği 1924 yılından itibaren 100 yıldır neredeyse aralıksız bir şekilde devam ediyor. Curling, kayak, snowboard ve buz hokeyi gibi sporlara ev sahipliği yapan organizasyonun düzenleneceği ülke ve şehirler, tıpkı Yaz Olimpiyatları gibi uluslararası bir komite tarafından belirli kriterler üzerinde durularak belirleniyor. Bu usul uyarınca Çin, tam altı yıl önce 2022 Kış Olimpiyatları’na ev sahipliği yapma hakkına sahip oldu. Fakat, başlamasına 10 aydan kısa bir süre kalan 2022 Kış Olimpiyatları’na dair gündem yarışacak sporcular veya düzenlenecek etkinlikler olmaktan çok uzak. Çünkü uluslararası politika bir kez daha olimpiyatlara damgasını vurmuş gibi duruyor. Her ne kadar tartışmalar geçtiğimiz günlerde biraz daha durulsa da tartışmaların odağında ABD bulunuyor.
Sorumuz şu: ABD ve müttefikleri, Çin’de düzenlenecek organizasyonu boykot edecek mi?
Boykotlar ve Soğuk Savaş
Antik Yunan tarihinde önemli bir yeri olan fakat etkisini yitirdikten sonra neredeyse 2 bin 500 yıl düzenlenemeyen olimpiyatlar, 1894 yılında Avrupa uluslarının ortak çalışması ile modernize ediliyor ve günümüze kadar gelen modern Olimpiyat geleneği oluşuyor. 1924 yılında düzenlenen ilk Kış Olimpiyatları sonrası olimpiyatlar “yaz ve kış” olarak ikiye ayrılıyor. Kuruluşlarından itibaren iki organizasyonun da bütçeleri, izleyici sayıları ve itibarı giderek büyüyor, bir süre sonra oyunlar, ev sahibi ülkelerin uluslararası arenada boy gösterilmesine yarayan organizasyonlar haline geliyor. Dolayısıyla Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından seçilen ülkenin ideolojik duruşu, karşıtlarının tepkilerine sebep oluyor ve özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren olimpiyatlara katılmayı boykot etmek politik bir manevra bağlamında algılanıyor.
Bu toplu boykotların ilki, 1976 Kanada Yaz Olimpiyatları’nda gündeme geliyor. Yine aynı sene, 1976 Yaz Olimpiyatları’nda yarışması beklenen Yeni Zelanda Rugby Takımı, Apartheid rejimiyle yönetilen Güney Afrika’yı ziyaret ediyor. Bu hareketin rejimi meşrulaştırdığını iddia eden Afrika ülkeleri, Yeni Zelanda Rugby Takımı’nın olimpiyatlara katılmamasını talep ediyor. Yeni Zelanda, bu talebi reddediyor. Bunun üzerine neredeyse tamamı Afrika ülkesi olan 33 ülke, 1976 Yaz Olimpiyatları’nı boykot ediyor.
Fakat 1980 ve 1984 senelerinde düzenlenen Moskova ve Los Angeles Yaz Olimpiyatları, Soğuk Savaş’a damga vuran kamplaşmayı bir kez daha gözler önüne seriyor. Sovyetler’in 1979 yılında Afganistan işgalini protesto eden ABD hükûmeti, bu savaşın devamı halinde 1980 Moskova Olimpiyatları’nı boykot edeceklerini belirtiyor. Savaşın devam etmesi üzerine aralarında ABD, Türkiye, Çin, Japonya ve Kore olan tam 66 ülke 1980 Moskova Yaz Olimpiyatları’nı boykot ediyor. Olimpiyat ruhuna saygılarından organizasyona katıldıklarını belirten Avrupa ulusları ise kendi bayrakları yerine olimpiyat bayrağı kullanmak ve bazı seramonilere katılmamak gibi eylemler gerçekleştiriyor. Buna misilleme olarak Sovyet Rusyası ve eksenindeki uluslar, 1984 yılında Los Angeles’ta düzenlenen yaz olimpiyatlarını boykot ediyor. Fakat yine aynı şekilde Yugoslavya, Romanya gibi bazı ülkeler olimpiyat ruhuna saygılarından organizasyona katılma kararı alıyor.
Yeni soğuk savaşa yeni boykot gelebilir
Görüldüğü üzere olimpiyatlardaki boykot kültürü, soğuk savaş tarihi ile son derece ilintili. ABD ve Çin arasında yaşanan gerginliklerin ve karşı hamlelerin yeni bir soğuk savaş döneminin başlangıcı olduğunu düşüncesi, ABD’nin 2022 Çin Kış Olimpiyatları’nı boykot etmeyi düşündüğü iddialarıyla daha da güçlendi. Bu boykot tartışmalarının sebebi, Çin’in Sincan bölgesinde Uygurlar’a karşı sürdürdüğü insanlık dışı muamele. İlk olarak 2018’de ABD Florida Senatörü Marco Rubio tarafından dile getirilen rahatsızlık, 2020’de Kanada ve Avustralya-Çin arasında yaşanan gerginlikle beraber Avustralya tarafından da dile getirilmeye başlandı. Konu öyle bir noktaya geldi ki; Kanada’da yapılan bir anket Kanada vatandaşlarının %54’ünün boykot kararı alınması gerektiğini düşündüğünü ortaya koyuyor.
Fakat, Biden hükûmetinin konuya kamuoyu kadar sıcak baktığı söylenemez. Geçtiğimiz hafta Beyaz Saray Sözcüsü Psaki tarafından masaya yatırıldığı yalanlanan boykot iddiası, bu hafta Dışişleri Bakanı Blinken tarafından da değerlendirildi. Blinken, ABD’nin müttefikleri ve partneriyle beraber Çin’in insan hakları ihlallerine ve agresyonuna karşı son derece değerli tartışmalar gerçekleştirdiğini belirtirken, olimpiyatları boykot seviyesinde bir kararın henüz gündemde olmadığını dile getirdi. Çin tarafı ise boykot kararının çok ciddi sonuçları olacağının altını çizdi.
Bir ülkenin olimpiyatlara veya benzeri uluslararası organizasyonlara ev sahipliği yapması, o ülkeye uluslararası arenada prestij kazandırırken, aynı zamanda sponsor ve turizm gelirlerini de kalkınmayı hızlandırıyor. Bu sebeple uzmanlar tam bir boykot yaşanması ihtimalinin yüksek olmadığını belirtirken, düşük seviyede bürokratik katılım gibi kısmi boykotların gündeme gelebileceğini belirtiyor. Fakat tekrar hatırlatmak gerekir ki; oyunların başlamasına halihazırda 10 aydan fazla bir süre var. ABD ve Çin arasındaki gerginliğin ne boyuta ulaşacağını kestirmek giderek güçleşiyor ve en nihayetinde boykot tartışmaları, gelecek aylarda gündemin üst sıralardaki yerini koruyacak gibi…
