15 Nisan’dan herkese merhaba!
Hafta içi her akşam 22.00’de Türkiye’den ve dünyadan en önemli gelişmeleri sizlere e-posta, Instagram DM ve Facebook Messenger aracılığıyla ulaştırıyoruz. Gündemi dinlemek isterseniz de Apple Podcasts veya Spotify hesaplarımıza abone olabilirsiniz!
📰 Manşetler;
📌 KKTC’den Kur’an kursu kararı
📌 Politika faizi
📌 Danimarka’daki Suriyeli mülteciler
Keyifli okumalar!
TÜRKİYE’DEN GELİŞMELER
ABD, Karadeniz’e savaş gemisi göndermek için Türkiye’ye yaptığı bildirimi geri çekti.
-
Gerisi: Vaşington yönetimi, iki savaş gemisinin İstanbul Boğazı’ndan Karadeniz’e çıkışı için Türkiye’ye diplomatik bildirimde bulunmuştu. Türkiye Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasına göre bahis konusu gemiler 4 Mayıs’a kadar Karadeniz’de kalabilecekti.
Merkez Bankası politika faizini %19 seviyesinde tuttu.
İçişleri Bakanlığı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kabine toplantısı ardından açıklanan yeni Covid-19 tedbirleri hakkında sıkça sorulan dokuz soruyu yanıtladı.
-
Soru 4: Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanmayan zaman dilimi içerisinde özel araçla seyahat edilebilecek mi? Kısıtlamanın uygulandığı gün ve saatlerin dışında özel araçlar şehir içinde kullanılabilir. Şehirlerarası araç kullanımı yine yasak olmayan gün ve saatler de kullanılabilir. Ancak sokağa çıkma kısıtlamaları esnasında seyahat izin belgesi olmaksızın şehirlerarası seyahatin sürdürülmesine müsaade edilmeyecek.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde Anayasa Mahkemesi, Kur’an kurslarının anayasanın laiklik ilkesine karşı olduğu gerekçesi ile kapatılmasına karar verdi.
-
Detay: Karar ile Kur’an kurslarının faaliyetleri KKTC’de resmen durduruldu. Bu kararın KKTC’de Kur’an kurslarıyla ilgili verilen ilk karar olduğunu ve laiklik ilkesinin tartışıldığı ilk dava olma özelliğine sahip olduğunu belirtelim.
İstanbul İl Sağlık Müdürü Prof. Dr. Kemal Memişoğlu, Covid-19 aşı randevularının yalnızca %20 ila %30’unun dolu olduğunu söyledi.
-
Ayrıca: Sağlık Bakanı Fahrettin Koca 13 Nisan itibarıyla %23,6 oranında 65 yaş üstü vatandaşın aşısı tanımlandığı halde aşı olmaya gitmediğini belirtmişti.
CHP’nin birçok şehirde astığı “128 milyar dolar nerede” yazılı afişler savcılık kararıyla indirilirken, Tunceli’de afiş asıldıktan 10 dakika sonra polis tarafından kaldırıldı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Yunan mevkidaşı Nikos Dendias, Ankara’da görüştü. Bakan Çavuşoğlu, Dendias’ın açıklamalarına “Basının önünde ülkemi ve milletimi itham ederseniz bunun da cevabını vermek durumundayız” sözleriyle tepki gösterirken, “Bizim arzumuz iki komşu ülke olarak görüşmelere devam etmek” açıklamasını yaptı.
-
Yunanistan cephesi: Dendias ise Türkiye’nin Yunanistan’ın egemenlik haklarını ihlal ettiğini söyledi. “Türkiye eğer bizim egemenlik haklarımızı ihlal etmeye devam ederse o zaman yaptırımlar gündeme gelecektir” diyen Dendias, biz inanıyoruz ki komşu üyeler olarak her iki taraf ve biz Türkiye’den çok fazla şey kazanabiliriz” açıklamasını yaptı.
-
Ayrıca: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias’ı Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda kabul etti.
-
Başka başka: Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Mısır Türkiye’den bir heyeti davet etti. Mayıs başında bir heyet Mısır’a gidecek.” dedi.
DÜNYADAN GELİŞMELER
The Guardian’ın haberine göre; Danimarka’da en az 189 Suriyeli, geçtiğimiz yazdan bu yana oturma izinlerini yenileme taleplerine ret yanıtı aldı. Şam ve çevre bölgelerden gelen 500 kişinin de durumu yeniden değerlendirilecek.
-
Rapor: Danimarka’da yetkililer, gerekçe olarak “Suriye’nin bazı bölgelerinde güvenlik durumunun gözle görülür şekilde iyileştiğini” gösterdi.
ABD Başkanı Joe Biden, Rusya’ya kapsamlı yaptırımlar uyguladı. 10 Rus diplomat ihraç edildi, 16 tüzel ve 16 özel kişi ise yaptırım listesine alındı. Rusya Dışişleri Bakanlığı ise bu yaptırımlara yanıtın “kaçınılmaz” olduğu açıkladı.
-
Buzun görünen yüzü: Vaşington yönetimi, Rusya Dış İstihbarat Servisi’ni (SVR)SolarWinds Orion platformunun ve diğer bilgi teknolojisi altyapılarının kullanıldığı geniş kapsamlı siber casusluk kampanyasının resmen faili ilan etti. Liste, ABD seçimlerine müdahale etmekle suçlanan 32 kişi ve kuruluşa yönelik yaptırımları içeriyor.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Afganistan hükûmetine desteğini göstermek için bugün habersiz bir ziyaretle Kabil’e uçtu.
-
Gerisi: ABD’de Başkan Joe Biden, Afganistan’da bulunan 2 bin 500 askerini 11 Eylül’e kadar bu ülkeden çekmeyi planlıyor.
Irak’ın başkenti Bağdat’ta bir araca yerleştirilen bombanın patlaması sonucu, 1 kişinin öldüğü, 12 kişinin yaralandığı bildirildi.
SURİYE
10. yılında sayılarla Suriye iç savaşı
Kerem Renda
Suriye’de barışçıl protestolarla başlayan, sonrasında hızla çeşitli grupların dahil olduğu bir iç savaşa ve ardından da devletlerin dahil olduğu büyük bir krize dönüşen olaylar geçtiğimiz mart ayı itibariyle 10. yılını doldurdu. Bu süreçte başta Türkiye olmak üzere Suriye’nin komşu ülkelerine oldukça büyük bir nüfus akın ederken durum 10. yılında bölgesel bir kriz olmaktan daha da öte global bir soruna dönüştü.
Bu yazının konusu Suriye iç savaşının nedenlerini, nasıllarını ve olası çözüm yollarını tartışmak değil. Çünkü bu tür tartışmalar son on yıl içinde pek çok mecrada defalarca gerçekleştirildi. Ben bu yazıda daha çok Suriye meselesinin devlet insanları ve siyasi tartışmacılar tarafından üstünkörü bahsedilen ve derinine inilmeyen insani yönünden ve konunun direkt özneleri olan insanlar üzerindeki etkisinden sayılarla bahsedeceğim. (Veriler Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi’nin Mart 2021 yılında yayınladığı rapordan alınmıştır.)
264 insani yardım çalışanı ve 922 sağlık personeli…
Mart 2011’den 2020 yılı sonuna kadar toplamda 264 insani yardım çalışanı ve 922 sağlık çalışanı Suriye’deki savaş nedeniyle hayatını kaybetti. Bu kişiler savaştan etkilenen kişilere insani yardım ve tıbbi destek sağlamaya çalışırken ağırlıklı olarak hava bombardımanları, silahla vurulma, kaçırılma gibi sebeplerle öldürüldü. Başka bir deyişle geçtiğimiz on yıl içinde Suriye’de her ay en az iki insani yardım çalışanı ve en az sekiz sağlık çalışanı sadece insanlara yardım etmek ve fayda sağlamak için çalışırken yaşam hakları ellerinden alındı.
13 milyon insan
Son on yıl içinde 13 milyon Suriyeli çatışma ortamından kaçmak ve hayatlarını kurtarmak için yaşadıkları yeri terk etti. Bu kişilerden 7 milyon Suriyeli ülke içinde yer değiştirmek zorunda kalırken, 6,6 milyon Suriyeli daha güvenli bir hayat ümidiyle dünyanın çeşitli ülkelerine gittiler. Şu an Suriye dışında yaşayan en büyük Suriyeli popülasyon Türkiye’de. Türkiye’yi Lübnan, Ürdün, Irak ve Mısır takip ediyor.
2,5 milyon çocuk
Savaşın başladığı günden beri 2,5 milyon çocuğun eğitim hakkı elinden alındı. Suriye’deki okulların üçte biri on yılın sonunda kullanılamaz halde. Okula gidemeyen çocuklar ne yazık ki çocuk işçiliğine ya da çocuk yaşta evliliklere zorlandı. Çocuk evlilikleri ve çocuk işçiliği bu çocukların tekrar eğitim hayatına dönmesini daha da zorlaştırırken çocukların hem fiziksel hem de psikolojik yaralar almalarına ve pek çok çocuğun çocuk yaşta hamilelik/doğum ya da iş kazalarında ölmelerine sebep oluyor.
Üç kilometre
Tüm bu şartlar altında yine de eğitimini sürdürmeye çalışan 7 yaşındaki Fatima’nın evinden okula gitmek için yürüdüğü mesafe 3 kilometre.
12 saat…
Çalışmaya zorlanan çocukların ortalama “mesai” saati 12 saat. Bazı çocuklar 16-17 saat çalışıp uyuduktan sonra tekrar çalışmak zorunda.
13,4 milyon insan
Günümüz itibariyle Suriye’de ve Suriye dışındaki ülkelerde insani yardıma ihtiyacı olan insan sayısı 13,4 milyon kişi. Bu kişilerin büyük çoğunluğu en temel insan haklarına, barınacak bir yere, temiz suya ve yeterli yiyeceğe, hijyen ve sağlık malzemelerine ulaşamıyor.
7,6 milyon insan
Yine de bölgede ve çevre ülkelere mültecilerle çalışan insani yardım kuruluşları canla başla daha fazla kişiye ulaşıp hayatlarını bir nebze de olsa iyileştirebilmek için çalışıyor. 2020 yılı içerisinde toplam 7,6 milyon Suriyeliye dünyanın çeşitli yerlerinde insani yardım kuruluşlarından destek aldı.
Suriye’deki iç savaş 10. yılını doldurdu. Suriye’deki milyonlar için son 10 yıl büyük kayıplar, acılar, yeni ülkeler, uyum sağlanması gereken yeni toplumlar ve nesiller boyunca aktarılacak travmalar getirdi.
ÖNERİLER
BBC4’un uzun soluklu programı Desert Island temel olarak konuklara bir adaya düşseler yanlarına alacakları müziklerin konuşulduğu temaya sahip bir program. Konuk listesi meşhur müzisyenler, oyuncular ve bilim insanlarından oluşuyor.
-
Nedir? Konuklar, bir adaya düşseler yanlarında götürecekleri şarkıları seçiyorlar. Bu şarkıları hayatlarının belli dönemlerini temsil eden parçalardan oluşturuyorlar, çocukluklarından o ana kadar unutamadıkları müzikleri hikâyeleriyle aktarıyorlar. Nobel ödüllü ünlü psikoloji bilim insanı Daniel Kahneman’ın konuk olduğu bölüm önerimiz olsun.
SPONSORUMUZ
El işi tasarımları ile Atelier Aztek sizlerle. Bardak altlıkları, tokalar, çantalar ve çok daha fazlası için markanı Instagram hesabına göz atabilirsiniz.
