12 Mayıs’tan herkese merhaba!
Manşetler;
💉 Çin’den aşı tedariki
📌 ABD’de emekli generallerin mektubu
✍️100 Yıllık Bir Mesele: İsrail-Filistin
Keyifli okumalar!
TÜRKİYE’DEN GELİŞMELER
11-13 Haziran tarihlerinde gerçekleşmesi planlanan Formula Türkiye GP iptal edildi. Formula 1’de Kanada yarışlarının yerine bu sene Türkiye takvime dahil edilmişti.
Çin merkezli Sinovac, CoronaVac Covid-19 aşısı Türkiye’ye üretim lisansı verdi.
-
Dahası: Sağlık Bakanlığı, CoronaVac aşılarının yeni partisini taşıyan uçağın sabah saatlerinde Esenboğa Havalimanı’na indiğini açıkladı.
İstanbul’da bir grup kapanma tedbirlerine rağmen araç konvoyları ile İsrail Başkonsolosluğu İsrail’in Filistinlilere yönelik saldırıları protesto etti.
Anadolu Ajansı’nın yedinci kez düzenlediği Istanbul Photo Awards sahiplerini buldu. Yarışmaya 12 bin fotoğrafçı katıldı ve 15 bin fotoğraf arasından Bangladeş doğumlu fotoğrafçı Mohammed Shajahan’ın “Anne Sevgisi” fotoğrafı, yarışmanın galibi oldu.
Dışişleri Bakanlığı kaynakları, “Kudüs ve Filistin’de meydana gelen İsrail saldırganlığı konusunda İslam İşbirliği Teşkilatı Temsilciler Komitesi Toplantısı Türkiye’nin girişimiyle Cidde’de toplanmıştır” açıklamasını yaptı.
DÜNYADAN GELİŞMELER
ABD’de 124 emekli general ve amiral, Joe Biden’ın Donald Trump’ı geride bırakarak kazandığı seçimlerin adil olmadığını ifade eden bir açık mektup yayımladı.
-
Açık mektupta, “Anayasal Cumhuriyetimizin korunması için 1776’daki kuruluşumuzdan bu yana görmediğimiz bir mücadelenin içindeyiz. Çatışma, sosyalizm ve Marksizmi destekleyenlerle Anayasa’nın özgürlüklerini destekleyenler arasında” denildi.
-
Ayrıca: Başkan Biden’ın “diktatör bir tutumla” imzaladığı 50 başkanlık kararnamesiyle anayasal haklara “saldırdığı” iddia edildi.
Brexit müzakerecisi Michel Barnier, Fransa’nın AB dışından göç alımını beş yıla kadar durdurması için bir çağrı yaptı. Gerekçe ise teröristlerin göç yollarıyla ülkeye sızabilme ihtimali.
-
Kimdir? 70 yaşındaki siyasi Fransa’nın eski tarım bakanıydı. Paris yönetiminin Brüksel’i daha sıkı bir göç politikası için zorlaması gerektiğini düşünüyor. Kendisinin 2022 seçimlerinde başkan adayı olacağı da düşünülüyor.
Yeni Zelanda’da ülke yerlileri Maorileri temsil eden partinin eş genel başkanı Rawiri Waititi, hükümetin yerlilere yönelik sağlık hizmetlerini artırmasını ırkçılık olarak nitelendirdi. Kararı haka dansıyla protesto eden Waititi, Meclisten çıkarıldı.
AB’nin en yüksek mahkemesi Avrupa Adalet Divanı bünyesinde faaliyet gösteren Genel Mahkeme, Amazon’un AB Komisyonu’na karşı açtığı davada ABD merkezli şirketi haklı buldu ve şirketi cezalandıran kararı iptal etti.
-
Gerisi: Dört yıl önce AB Komisyonu, Amazon’un Lüksemburg’da faydalandığı vergi uygulamalarını yasa dışı bulmuş ve şirketin 250 milyon avroluk vergiyi faiziyle birlikte geri ödemesine karar vermişti.
ORTADOĞU
100 Yıllık Bir Mesele: İsrail-Filistin
Kerem Renda
Müslümanlar tarafından kutsal kabul edilen Ramazan ayının başından beri Kudüs’te sular durulmuyor. Öyle ki üç semavi din için de kutsal sayılan şehirdeki şiddet olayları geçtiğimiz günlerde etkisini büyük ölçüde arttırdı. Olaylar, onlarca can kaybına ve yaralanmaya sebep oldu. Birleşmiş Milletler Ortadoğu Barış Süreci Koordinatörü Tor Wennesland, bölgede İsrail ve Filistin güçleri arasında yaşanan çatışmanın tam ölçekli bir savaşa dönüşmesi riskinin bulunduğunu belirterek, her iki tarafa da çatışmaların durdurulması için sorumluluk almaları ve ateşkes ilan etmeleri çağrısında bulundu.
100 yılı aşkın bir mesele
Bölgedeki çözümsüzlüklerin, çatışmaların ve savaşların tarihi yüzyılı aşkın bir süre öncesine uzanıyor. Birinci Dünya Savaşı öncesine kadar Osmanlı hakimiyetinde bulunan topraklar Osmanlı’nın savaşı kaybetmesi üzerine Büyük Britanya hakimiyetine geçti. Bu dönemde Filistin olarak adlandırılan bölgede Arap nüfus (Müslüman ve Hristiyan topluluklar bir arada ele alındığında) çoğunluktayken Yahudi nüfus azınlığı oluşturuyordu.
1920’li yılların başlarında Avrupa’da etkisini iyiden iyiye hissettiren antisemit hareketin ve politikaların güçlenmesiyle çeşitli baskılara ve ayrımcılıklara maruz kalan ve İkinci Dünya Savaşı’nda soykırıma uğrayan Avrupalı Yahudi toplumun bir kısmı, 1920 ve 1940 yılları arasında anavatanları olarak kabul ettikleri ve o dönemde Filistin olarak isimlendirilen bölgeye göç etti. Büyük Britanya kontrolü altındaki bölge, bu dönemde Yahudiler ve Filistinli Araplar arasında sayısız çatışmaya sahne oldu. 1948 yılında Britanyalıların bölgeden çekilmesiyle birlikte Yahudi liderler bağımsız bir İsrail devletini kurduklarını ilan etti. Karara Filistinli Arapların karşı çıksa da Birleşmiş Milletler bağımsız İsrail devletini 1949 yılında resmi olarak tanıdı.
Kudüs olayları
1967 yılından sonra İsrail Kudüs’teki belediye sınırlarını genişletti; şu an on binlerce kişiye ev sahipliği yapan, ülke vatandaşları için yerleşim alanları kurmaya başladı. İsrail’in kurduğu yerleşimler Filistinli Arapların yaşadığı mahalle alanlarını azaltırken, bu mahallelerin gelişmesine ve genişlemesine de engel oluyor. Filistinliler tarafından işgal altındaki topraklar olarak tanımlanan Doğu Kudüs’te bugün yaklaşık 220 bin İsrailli Yahudi yaşıyor. Doğu Kudüs’ün 350 binlik Filistinli nüfusu ise aşırı kalabalık ve yaşam alanları sınırlı mahallelerde ikamet ediyor.
Ekim 2020’de Kudüs Bölge Mahkemesi Doğu Kudüs’teki Sheikh Jarrah mahallesinde ikamet eden 12 Filistinli ailenin evlerinden çıkarılması ve evlerin İsrail vatandaşı yerleşimcilere verilmesi kararını çıkardı. Bu karar Filistinli Araplar tarafından tepkiyle karşılandı. Mahallede oturma eylemleri ve protestolar düzenlendi. Filistinliler kararın iptali için başvuru yapsalar da Mart ayında mahkeme başvuruyu reddetti. Kararın çıkmasının ardından başlayan protestolara karşılık olarak aşırı sağcı İsrailli gruplar, Filistinlilerin yaşadıkları mahallelere taşlarla saldırıp şehirde tansiyonun daha da yükselmesine sebep oldu.
Geçtiğimiz Pazartesi günü ibadet için Al-Aksa Camii’nde bulunan yaklaşık 300 Filistinliye İsrailli polislerin plastik mermi ve göz yaşartıcı gazla saldırmasının ardından şehirde aşırı sağcı İsrailliler ve Filistinliler arasındaki çatışma şiddetini arttırarak sürdürdü. İsrail güçleri protestonun artmasını engellemek için şiddetli önlemler uygularken Hamas tarafı ise İsrail’e roketlerle saldıracağını açıkladı. Gazze’yi yöneten İran destekli Hamas ise dün İsrail tarafına yaklaşık 250 civarında roket ateşlerken İsrail de Filistin’in yerleşim yerlerine saldırıyor. Şu ana kadar çatışmalarda aralarında çocukların da bulunduğu 56 kişi hayatını kaybederken yüzlerce yaralı var. Dün gece İsrail’in Lod şehri belediye başkanı, şehirde çatışmaların önlenemediğini ve iç savaş çıktığını duyurarak olağanüstü hal ilan etti ve Netanyahu’dan destek istedi.
Netanyahu, Hamas, İsrailliler, Filistinliler
İsrail başbakanı Netanyahu’nun başı bir süredir birtakım iddialar sebebiyle dertteydi. Sağcı başbakan rüşvet ve yolsuzluk suçlamalarıyla suçlanırken halkın güvenini bir hayli kaybetmişti. Kimilerine göre ülkedeki gerginliklerin bu denli artması ve neredeyse savaş sınırına gelmesi başbakanın vatandaşları kendi etrafında birleştirmek ve oylarını güvence altına almak. Sağ görüşlü İsrail hükümetinin şiddetle birleşen siyasi çıkarları ve radikal İslamcı Hamas tarafının yine şiddetle birleşen ideolojik çıkarları bölgede barış ihtimallerini azaltırken, sivil halkın hayatını her gün daha çok tehdit edip can kaybına sebep oluyor. Jubilee isimli Youtube kanalı’nın farklı hikayeleri ve acıları olan İsrailli ve Filistinli gençleri bir araya getirerek savaşın ve çatışmaların gerçek öznelerine verdiği ses daha çok duyulmalı. Çünkü gerçek ve kalıcı barışı politik ve ideolojik çıkarlar değil, birbirini dinleyerek insani faydaya ulaşabilmek getirecektir.
SPONSORUMUZ
Atelier Satsuma, zamansız ve heyecan uyandıran seramik objelerle mekanınıza yeni bir dokunuş getiriyor. Özenle el işçiliğiyle boyanan her bir mini-koleksiyonda kendinizden bir parça bulabilirsiniz. Her bir obje tek stokla sınırlı olsa da tasarımcılarımız, sizler için sipariş üzerine de üretim yapıyor. Dilerseniz Atelier Satsuma’ya Instagram üzerinden göz atabilirsiniz!
