7 Haziran’dan herkese merhaba! Novus ailesi olarak bizleri heyecanlandıran gelişmeler bu hafta itibarıyla birbiri ardına yaşanıyor. Uygulamamızın beta sürümü çok yayında Apple ve Google mağazalarında, rebranding sürecimiz tamamlanmak üzere ve aylar sonra ekipçe ilk fiziksel buluşmamızı gerçekleştireceğiz.
10 kişilik bir ekip ve 50 yazarlık topluluğumuzla: binlerce okura aylarca yazıyla, sözle ve görseller eşliğinde yayın yaptık. Zoom davetiyeleri durmadı, Slack bildirimleri susmadı… Şimdi ekipçe emeklerimizi kutlama zamanı. İlerleyen günlerde çok daha sizler için çok daha kaliteli yayınlar üretmek istiyoruz. Sevgiler.
Fikirleriniz ve eleştirileriniz bizler için çok önemli. morning@novus.press adresinden bize yazmayı unutmayın!
Sağlıklı haftalar!
Novus Ailesi
TÜRKİYE’DEN GELİŞMELER
AK Parti Grup Başkanvekili Bülent Turan, TBMM’de düzenlediği basın toplantısında, Sedat Peker’in iddiaları ile ilgili İçişleri Bakanı Süleyman Soylu hakkında soruşturma komisyonu kurulması taleplerine ilişkin, “Bu oyunlara gelmeyeceğiz, hatalarımız varsa gereğini yaparız” açıklamasını yaptı.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Antalya’daki Patara Antik Kenti’nden kum çalındığı iddiası üzerine söz konusu alanın antik kentin dışında olduğu bildirildi.
- Gerisi: Tarım Orman-İş Başkanı Şükrü Durmuş, şubat ayında Antalya’nın Kaş ilçesinde bulunan Patara Özel Çevre Koruma Bölgesi’nden 2 bin 168 kamyon kum çalınıp satıldığını duyurmuştu.
Türkiye İşçi Partisi milletvekili Ahmet Şık hakkında soruşturma başlatıldı.
- Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Ahmet Şık’ın katıldığı bir televizyon programında sarf ettiği iddia olunan “Şunu açıklıkla ifade edeyim mi, eğer AKP, bu iktidar bloğu vatansever ve ben terörist isem, onlar gibi vatansever olmaktansa teröristlerin başımın üzerinde yeri var… o iktidarı zayıflatacak her türlü politika, bu iktidarın köpek dişlerini kıracak, azı dişlerini çekecek her şey meşrudur” sözleri sebebiyle soruşturma başlattı.
- Başsavcılıktan yapılan açıklamada, Şık’ın katıldığı bir yayında, “Bu devlet katil, bu devleti yıkmamız gerekiyor, evet Türkiye Cumhuriyeti devleti bir katil devlettir” demeci de yer alıyor.
- Şık, Twitter hesabı üzerinden “Devlet katil sözlerim nedeniyle eleştirileceksem/yargılanacaksam eksik tespit yaptığım için bu olmalı. Çünkü devlet seri cinayetler işleten bir katildir. Hiçbir devlet yoktur ki elinde kan olmasın.” mesajını paylaştı.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, HDP’nin kapatılması istemiyle yeniden dava açtı. İddianame, Anayasa Mahkemesi’ne gönderildi. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin, davaya ilişkin olarak, “Siyasi partilerin kapatılması tedbiri tüm ileri demokrasilerde uygulanmaktadır” değerlendirmesini yaptı.
- Başsavcılığın 850 sayfalık iddianamesinde, yaklaşık 500 partili hakkında siyasi yasak istendi. İddianamede, partinin banka hesabına tedbir konulması da talep edildi.
DÜNYADAN GELİŞMELER
Avrupa Birliği üyesi ülkeler, çevre dostu yeşil dönüşümden en fazla etkilenecek sektör ve grupları desteklemeye yönelik 17,5 milyar avroluk fonun kurulmasına için uzlaşı sağladı.
- Detay: Fon; kömür, linyit, kaya petrolü ile yoğun kirliliğe sebep olan sanayi tesislerinin bulunduğu bölgelerde yerel ekonomiyi canlandıracak farklı temiz yatırımlara katkı sağlayacak. Söz konusu tesislerin kapanmasının ardından işsiz kalacak kişilerin başka alanlara yönlendirilmesine de destek olacak.
Ukrayna Futbol Federasyonu, milli takımın yeni resmi formalarını duyurdu. Formanın tasarımında kullanılan Ukrayna haritasında Kırım’a da yer verilmesi Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafından tepkiyle karşılandı.
- Rusya’da bakanlık sözcüsü Maria Zakharova, lansmanda kullanılan “Ukrayna’ya şan! Kahramanlara şan!” mesajının Almanya Nazi tezahüratlarına benzetti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ülkesini Açık Semalar Antlaşması’ndan çıkartan kararnameyi imzaladı. Anlaşma taraf ülkelere güven yaratmak amacıyla birbirlerinin hava sahasında silahsız keşif uçuşu yapma imkanı tanıyordu.
- Hal böyle olunca: İki nükleer güç ABD ve Rusya arasında Yeni Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşması’nın (New START) haricinde silahların karşıklı kontrolüne imkan sağlayan başka önemli bir askeri anlaşma kalmadı.
- Gerisi: Geçtiğimiz ay ABD, Rusya’ya Açık Semalar Antlaşması’na yeniden taraf olmayacağını bildirmişti.
Brezilya Sağlık Düzenleme Kurumu, önceleri güvenliğine ilişkin soru işaretleri olduğunu beyan ederek ithalatını engellediği Rusya merkezli Covid-19 aşısı Sputnik V’nin ithal edilmesine ve kullanılmasına onay verdi. Brezilya, Sputnik V’yi tescil eden 67. ülke oldu.
- Ayrıca: 11 Mayıs’ta AstraZeneca aşını askıya aldığını duyuran Slovakya, bugün vatandaşlarını Rusya tarafından geliştirilen Sputnik V aşısı ile aşılamaya başladı.
Pakistan’da iki hızlı tren çarpıştı. Kaza sonucu en az 35 kişinin hayatını kaybettiği aktarıldı. Enkaz altında kalan yolcular için arama kurtarma çalışmaları sürüyor.
- Ayrıca: Sindh eyaleti polis şefi Umar Tufail, Milet Express’e ait trenin enkazında 15 ve 20 yolcunun daha kaldığını, arama kurtarma çalışmalarının devam ettiğini söyledi.
ÇEVRE
Marmara Can Çekişiyor
Tuğçe İncetan
Çevre felaketlerinin ardı arkası kesilmezken Marmara Denizi’nin yıllardır mücadele ettiği deniz salyası ya da bilimsel ismiyle “müsilaj”ın geçtiğimiz aylarda gözle görülür halinin ciddi boyutlara ulaşmasıyla alarm verildi. Yıllar içinde deniz suyu sıcaklıklarının artması ve insan kaynaklı evsel ve sanayii atıkları, yetersiz arıtma, kıyı şeridinin tahribatı, yoğun gemi trafiği gibi etkenler sonucunda oluşan jelatinsi yapıda olan müsilajın ne yazık ki yalnızca deniz yüzeyini kaplamakla kalmayarak deniz dibine de yerleştiği not edildi. Oluşan bu madde çevresindeki canlı ve cansız kaynakları içine hapsederek nefes almalarına engel olmakta ve bu şekilde ekolojik yapıyı bozmaktadır.
Uzmanlar, oluşan bu yapının canlıların vücutlarını kaplayarak solunum, beslenme ve boşaltım faaliyetlerini yerine getirmesine engel olacağını ve bitkilerin fotosentez yapmasını engelleyeceğini belirterek acil olarak yönetim planı geliştirilmesini önerdi.
Geçtiğimiz hafta içinde konunun araştırılmasıyla ilgili CHP tarafından verilen önergenin, AK Parti ve MHP’nin oylarıyla reddedildiğini ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın, Marmara Denizi’ni Koruma Eylem Planı’nı kamuoyuyla paylaşacağını bildirmiştik.
Acil Eylem Planı
6 Haziran 2021 Pazar günü, müsilaj sorununa çözümün konuşulduğu “Marmara Denizi Eylem Planı Koordinasyon Toplantısı”nda Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, deniz salyasına karşı koruma eylem planını açıkladı. 22 maddeden oluşan Marmara Denizi Koruma Eylem Planı özetle:
- Marmara bölgesinde kirliliğin azaltılması ve izleme çalışmalarının yürütülmesi amacıyla Bakanlık, üniversiteler, sanayi odaları ve STK’lardan oluşacak bir Bilim ve Teknik Kurulu oluşturulacağı;
- 8 Haziran itibarıyla Marmara Denizi’ndeki müsilajın temizlenmesine yönelik çalışmalar başlatılacağı;
- Bölgedeki mevcut atıksu tesislerinin tamamının ileri biyolojik arıtma tesisine dönüştürüleceği;
- Kirliliğe sebep olan tershanelere yönelik temiz üretim tekniklerinin yaygınlaştırılacağı ve
- Deniz suyu sıcaklığının azaltılması için soğutma suları ve termal tesislerden oluşan sıcak suların etkilerinin azaltılması için önlem alınacağı başlıklarından oluşuyor.
Geç mi kalındı?
Uzmanlar müsilajın birkaç yılda ortaya çıkmadığını, bu durumun 1989 yılına kadar uzandığını belirtiyor. Deniz kirliliğinin ilk belirtilerinin 1989 yılında ortaya çıktığını ifade eden MAREM (Marmara Environmental Monitoring) projesi yürütücüsü, hidrobiyolog Levent Artüz, bu sebeple tür çeşitliliğinin azaldığını ve hazırlanan master planların uygulanmayarak bu sorunlara sebep olunduğunu ve eylem planında geç kalındığını vurguladı.
Ne yazık ki ciddi bir tehditle karşı karşıya olduğumuz açık ve Marmara Denizi artık can çekişme noktasında. Hazırlanan eylem planlarının bir an önce uygulamaya geçirilmesi gerekmekte. Uzmanların söylediklerine kulak verilerek Marmara Denizi felaketinin sebebinin yalnızca iklim değişikliği olmadığı, 30 yıldan uzun süredir yapılan yanlış uygulamaların sonucu olarak, insan eliyle ekosistemin bozulduğu, denizlerin ve canlıların kabul edilerek bu noktaya gelmesine sebep olanların sorumluluk alması gerektiği son derece açık.
