16 Haziran’dan herkese merhaba! Türkiye ve dünyadan gelişmeler Daily Press ile sizlerle. Bizler ise bugün biraz durulduk ve enerji topluyoruz. Novus Ailesi olarak rebranding ve teknoloji alanında deneyimlediğimiz yeniliklere alışıyoruz. Önümüzdeki haftalarda duyuracağımız medya ve teknoloji alanındaki yenilikler için sabırsızlanıyoruz.
Sizler de bu süreçte görüş ve önerilerinizle bizlere destek olmak isterseniz morning@novus.press adresi bir e-posta uzaklığınızda. Sizleri seviyoruz!
TÜRKİYE’DEN GELİŞMELER
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Twitter hesabından “gün içinde randevu, gün içinde aşı” uygulamasını duyurdu.
- Gerisi: SGK’ya kaydı olanlara da aşı randevusu verilmeye başlamasıyla yurt genelinde aşı merkezlerinde yoğunluk oluştu. Dün 1,2 milyon kişiye ilk doz aşı vurulmuştu.
- Ayrıca: Bugün saat 18.40 itibarıyla toplamda 36.939.032 doz aşıya ulaşıldı. 22.923.506 kişi ilk doz aşısını oldu ve 14.015.526 kişi ikinci dozunu tamamladı.
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, “Sedat Peker’den her ay 10 bin dolar alan siyasetçi var” açıklamasının ardından soruşturma başlatılması için belge istediği İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile görüştü. Görüşmenin içeriğine ilişkin bir açıklama yapılmadı.
- Başka başka: Organize suç örgütü lideri olduğu gerekçesiyle aranan Sedat Peker, Türkiye gazetesi yazarı Cem Küçük’ün Muğla’nın Bodrum ilçesindeki Paramount Hotel’de ücretsiz kaldığını öne sürerek fatura göstermesini istedi.
Ankara Barosu başkanı ve yönetim kurulu üyeleri hakkında, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın cuma hutbesinin eleştirildiği bir açıklama nedeniyle açılan soruşturmada ‘kamu görevlisine dini inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklaması nedeniyle görevinden dolayı hakaret’ suçlamasıyla iddianame hazırlandı.
- Detay: Ankara Batı Adliyesi 3’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderilen iddianame kabul edilirse Ankara Barosu Başkanı Erinç Sağkan ve 11 yönetim kurulu üyesi, bir yıldan iki yıla kadar hapis cezası istemiyle yargılanacak.
301 madencinin hayatını kaybettiği Soma maden faciası davasında yedi yıl sonra karar açıklandı. Yargıtay’ın bozma kararını takiben dava yeniden görülmüştü.
- Cezalar: Soma Kömür İşletmeleri yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan 20 yıl, mühendisler Efkan Kurt ile Adem Osmanoğlu 12 yıl 6 ay hapis cezalarına çarptırıldı. Yönetim Kurulu Üyesi Haluk Evinç beraat etti. Madenci aileleri karara tepki gösterirken, Avukatlar ise karara itiraz edeceklerini açıkladı.
DÜNYADAN GELİŞMELER
ABD ve Avrupa Birliği, havacılık şirketleri Airbus ve Boeing’e sağlanan desteklemelerden ötürü karşılıklı olarak uyguladıkları 11,5 milyar dolarlık ilave gümrük vergilerini 5 yıl için askıya almaya karar verdi.
- Nedir? Dünyanın en büyük iki uçak üreticisi ABD merkezli Boeing ve Fransa, Almanya, Birleşik Krallık, İspanya ve Hollanda ortaklığındaki Avrupa merkezli Airbus karşılıklı olarak birbirlerini yasa dışı kamu desteklemeleri almakla suçluyordu.
Hindistan’da teknoloji bakanı Ravi Shankar Prasad; Twitter’ı, mayısta yürürlüğe giren internet düzenlemesine uymamakla suçladı.
- Ayrıntılar: Şubat ayında açıklanan yeni kurallar veya yönergeler; Facebook, WhatsApp ve Twitter gibi sosyal medya platformların paylaşılan gönderileri hukuki anlamda düzenliyordu. İnternet düzenlemesiyle; ilgili şirketlerin gerektiğinde şikayet edilen içerikleri hızlıca platformdan kaldırması ve paylaşımda bulunan hesapların bilgilerinin yetkililerle paylaşılması amaçlanıyordu. Twitter, Delhi yönetiminin bu kurallardan yararlanarak ifade özgürlüğünü kısıtlayabileceğini iddia ediyor. Hindistan ise durumu ABD merkezli bir teknoloji şirketinin egemenlik haklarına saldırısı olarak yorumluyor.
ABD Başkanı Joe Biden ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ilk yüz yüze görüşmeleri için bir araya geldi. Toplamda beş saat sürmesi beklenen görüşme, İsviçre’nin Cenevre şehrinden geçen Cenevre Gölü’ne bakan 18. yüzyıldan kalma bir villada gerçekleştiriliyor.
- Fragman: Sizler bu satırları okurken görüşme tamamlanmış olacak. İki lider ortak basın açıklaması vermeyecek. Görüşmenin bizlere ulaşan detayları ise yarın Kerem Renda’nın kalemiyle sizlerle…
YENİ NESİL HAKLAR
Bağlantıyı Koparma Hakkı
Yeni Nesil İnsan Hakları Serisi #1
Tuğçe İncetan
Pandeminin küresel etkilerinden birinin milyonlarca iş yeri ve çalışanın evden çalışma sistemine geçiş yapması olduğu istatistiklerin de ötesinde bilinen bir gerçek. Pandemi ile birlikte zorunlu kapanmalar, sokağa çıkma yasakları ve kısıtlamaların doğal sonucu olarak evden çalışma sistemine geçilebilmesi konusunda teknolojik ve kültürel engeller ortadan kalktı. Bu durum da evden çalışma sisteminin sadece pandemi dönemiyle kalmayarak pandemi sonrası dönemde de devam edebileceğini gösteriyor. Kaldı ki Google, Apple, Facebook gibi dev şirketler pandemi dönemi sonrasında ofisler açılsa da evden çalışma sistemini yaygınlaştıracaklarını açıkladı. Bu sistemin faydaları olduğu kadar çalışanların özel hayatları ve yaşam alanlarında çeşitli sınırlamalara sebep olduğu da bir gerçek olarak karşımıza çıkıyor.
Bağlantıyı koparma hakkı
Araştırmalar iş yoğunluğu ve buna bağlı stresin çalışanlar üzerinde çeşitli hastalıklara sebep olduğu ve çalışanların iş veriminin düştüğünü göstermekte. Hatta Japonya’da bu durum için özel bir kelime bile var: karoshi. Yani aşırı çalışma sonucu ölüm. Bu duruma karşılık gelecek bir kelime bulunmuş olması durumun vahametini ortaya koymaya yetiyor.
Evden çalışılan her saat çalışanların müsait olduğu, mail ve telefonlara cevap verebileceği algısı çalışanlara yöneltilen taleplerin de hızla artmasına sebep olmakta. Bu şekilde yürüyen sistemlerde daha çok çalışan, geç saatlerde hala onlineolan çalışanlar takdir edilirken bunu yapmayanların düşük performans gösterdiği düşünülmekte. Bu durum da evden çalışan kişilerin özel hayat-iş hayatı dengesi kuramama, yemek yerken bile bilgisayar başından ayrılamama, ev işlerine bile vakit ayıramaması gibi sonuçlara yol açmaktadır. Tam da bu noktada günümüz dünyasında son derece önemli hale gelen ve bir nevi yeni nesil insan hakkı olarak tanımlayabileceğimiz bağlantıyı koparma hakkı karşımıza çıkıyor.
İngilizce’de right to disconnect olarak geçen ve Türkçe’ye bağlantıyı koparma hakkı olarak tercüme edilebilecek bu yeni nesil hak, en basit şekliyle, çalışanların iş saati dışındaki zamanlarda işten ve işle alakalı olan e-posta, telefon gibi iletişim araçlarından kopabilme hakkını ifade etmektedir.
Dünyada durum ne şekilde?
Her ne kadar bu kavramdan yeni nesil hak olarak bahsetsek de ne yazık ki dünyadaki yansımaları henüz iki elin parmaklarını geçmeyecek kadar az. Bağlantıyı koparma hakkı ilk olarak Fransa’da 1 Ocak 2017’de yürürlüğe giren kanunla resmiyete kavuşturuldu. İlgili düzenlemeye göre 50 ve üzeri çalışanı olan iş yerlerinde belirli şartların sağlanması halinde iş saatleri dışında işverenler çalışanlarıyla iletişime geçemeyecektir. Fransa’yı takiben, 2017 ve 2018’de İtalya ve İspanya’da da bu hak yasal düzenlemeye kavuşturuldu.
Almanya ise yasal düzenleme yapmak yerine işverenlerin gönüllü olarak dahil olabileceği bir düzenleme getirdi. Bu düzenleme ile işverenler ile çalışanları görüşmeler yaparak her işyerinin kendi ihtiyaçlarına uygun bir sistem getirme imkanı tanındı.
21 Ocak 2021 tarihinde ise Avrupa Parlamentosu tarafından bağlantıyı koparma hakkına ilişkin hazırlanan rapor 472 evet, 126 hayır ve 83 çekimser oyla kabul edildi. Üye ülkeler Avrupa Komisyonu’na bu hakkı tanıyacak çerçeve bir yasal düzenleme yapılması için çağrıda bulundu.
Türkiye’de bu durum henüz yasal bir düzenlemeye kavuşturulmadı. Kanunlarda yer alan haftalık çalışma saati süreleri, fazla çalışma ve işyerinde geçirilen sürelerin çalışma saatinden sayılması gibi düzenlemeler evden çalışma sistemlerinde bağlantıda kalındığı zamanlarda çalışanları koruyor gibi gözükse de aslında durum ne yazık ki o kadar basit değil. Çalışılan sürelerin ispatının zorluğu, mahkeme süreçlerinin uzunluğu gibi sebepler çalışanlar için caydırıcı olmakta. Bu nedenle uzaktan çalışmayla ilgili düzenlemelere ek olarak, çalışanların bağlantıyı koparma hakkına da iş hukuku düzenlemeleri arasında yer verilmesi gerektiği aşikar.
