Novus Yeşil’den herkese merhaba! Bugün 20 Temmuz Salı, saat 10:00. İklim değişikliğiyle mücadele edenler için kömür, bir numaralı düşmandır. Peki ya çözüm yine kömürdeyse? Ama farklı bir çeşit kömür… Yakmayıp da tarlanıza atacağınız türden bir kömür…
Bu haftanın konuları;
🔥 Biyokömür
🌲🌴 Amazon
🙀 Çılgın planlar
İyi okumalar,
GELİŞMELER
Plastikler: Türkiye’nin 18 Mayıs’ta yasakladığı polietilen plastik atık ithalatına tekrar izin verilecek. Sektör temsilcileri ve 3 bakanlığın yetkilileri ile yapılan istişareler sonucu çeşitli önlemlerin alınması durumunda plastik ithalatına tekrar izin verileceği açıklandı. Artık geri dönüşüm şirketleri atığın tonu başına 100 TL teminat mektubu göstermek zorunda olacak ve atıkların yolculuğu limandan itibaren çipli sistemle takip edilecek. 1350 geri dönüşüm şirketinin lisansları gözden geçirilecek ve belirli ekipmanları bulundurmaları zorunlu tutulacak. Bu önlemler sayesinde merdiven altı işletmelerin engellenmesi planlanıyor.
Nesli tükenen canlılar: Birleşmiş Milletler Biyolojik Çeşitlilik Kurulu 2020 sonrası için biyoçeşitliliği koruma çerçeve programının ilk taslağını hazırladı. Taslağın hedefleri arasında plastik atıkları sonlandırmak, böcek ilacı kullanımını 2/3 oranında azaltmak, doğaya istilacı tür salınımını yarıya indirmek ve küresel çapta çevreye zarar vermeyi teşvik eden 500 milyon dolarlık maddi destek paketlerini bitirmek var. Oldukça iddialı olan bu taslak metni bazı kesimler tarafından şüpheyle karşılandı. 2022’nin ilk yarısına kadar metnin BM üyesi ülkelerce görüşülmesi ve bir mutabakata varılması bekleniyor.
Amazon: Tarihinde ilk kez Amazon ormanlarının emdiğinden daha çok karbondioksit saldığı açıklandı. Nature dergisinde yayınlanan en son araştırmaya göre Amazon senede bir milyar ton CO2 salmaya başladı. Bunun başlıca sebepleri orman yangınları ve hayvancılık veya soya üretimi için ormanları temizleyerek yeni alan açılması. 1960’dan beri ağaçlar tüm fosil yakıtlardan kaynaklanan CO2’nin çeyreğini emmişlerdi, fakat bu durum değişmeye başladı. İşin kötüsü, ağaçlar azaldıkça kuraklık riskinin daha artması ve yeni yangınlarla daha fazla ağacın yok olması.
Avrupa: AB, 2030’a kadar karbon salınımını %55 azaltma hedefine ulaşabilmek için yapmayı teklif ettiği eylemleri kapsamlı bir paket olarak açıkladı. Bu pakette mevcut karbon salınım haklarının ciddi oranda düşürülmesi, gemicilik, yol taşımacılığı ve binalarda ısınma sektörlerinin de karbon vergisine tabi olması öneriliyor. Dikkat çeken diğer tasarılar arasında AB’nin ithal ettiği ürünlerden karbon vergisi alınması, yeni tarım ve ormancılık düzenlemeleriyle karbon emiliminin artması, enerji verimliliği ve enerjide yenilenebilirin payının artırılması ve karbon vergilerinden kazanılan paraların tamamının iklim projelerine aktarılması yer alıyor.
Çin: AB’nin yeni eylem planını açıklamasından sadece 2 gün sonra Çin uzun süreden beri beklenen karbon ticaret sistemini başlattı. Bu sistem, dünyanın en fazla karbon salan ülkesi olan Çin’in elektrik üreten 2.225 şirketi vergilendirmesini sağlayacak. Bu, ülkenin tarihi için büyük bir adım olsa da yeteri kadar hırslı olmamakla eleştiriliyor. Küresel pandemiden sonra Çin enerji tüketen sanayilerini geliştirmeye odaklandı ve vergiden muaf tuttu. Öte yandan karbon kredileri ton başına sadece 8 dolardan piyasaya açıldı. AB’de ise karbon vergisi 50 doları bulmuş durumda.
BİYOENERJİ
İyi kömür, kötü kömür, biyokömür
Yörükcan Erbay
Biyokömür (ingilizce biochar), ormansal atıklar da dahil olmak üzere biyokütlenin piroliz denilen bir kimyasal işlemden geçirildiğinde dönüştüğü, odun kömürüne benzeyen, katı bir maddedir. Piroliz de biyokütlenin oksijeni düşük ortamda ısıtılarak termal bozuşumaya uğramasıdır. Piroliz sırasında biyokütle tam olarak yanmaz, enerjisinin önemli bir kısmını sentez gazına çevirir ve kömürleşir. İçinde hidrojen, metan, karbonmonoksit ve karbondioksit bulunan bu sentez gazı da yenilenebilir enerji üretmek için kullanılır.
- Peki biyokömürün önemi ne? Belki de tahmininizin aksine, piroliz sırasında üretilen yenilenebilir enerji sadece bir yan etkidir. Biyokömürün esas önemi, onun atmosferden karbon ayıklama özelliğinde. Biyokömür aslında bir çeşit negatif emisyon teknolojisidir (NET). Bitkiler, büyürken fotosentez sayesinde havadaki karbonu yakalayıp organik maddeye dönüştürür. Daha sonra yendiklerinde, çürüdüklerinde veya yakıldıklarında bitkilerin içindeki karbon tekrar havaya salınır. Fakat, bunu engelleyip karbonu sonsuza kadar bir yerde hapsedebilirsek, havadan net olarak karbon eksiltmiş oluruz. Biyokömür, doğada uzun süre çözünmeden depolandığı için enerji üretmesinin yanı sıra iklim değişikliğiyle mücadelede de çok etkili olabilir.
- Kullanım: Günümüzde biyokömür çok kısıtlı miktarda toprak verimliliğini artırmak için bahçecilikte kullanılmakta. Oldukça gözenekli bir madde olan biyokömür, içerisinde su, vitamin ve mineral depolayabildiği için tarımsal alanlara serpildiğinde tarlaların üretkenliğini artırabilir. Öte yandan aktif karbon özelliği de gösterdiği için havanın ve suyun filtrelenerek temizlenmesinde de kullanılır. Tarlalarda maruz kaldığı yağmur, sıcaklık ve mekanik darbelere rağmen yüzlerce yıl sağlam kalabildiği düşünülmektedir.
- Yeni bir olasılık: Sürdürülebilir biyokütle dünyada çok sınırlı bir kaynaktır. Pirolizle biyokömür üretmenin dışında biyokütle; biyoyakıtlar, biyo-elektrik santrali veya gazlaştırma ile biyometan üretimi dahil birçok teknolojide kullanılabilir. Bu yüzden bazı yenilikçi şirketler biyokütle yerine evsel atıklara piroliz uygulamaya başlıyor. Bu sayede çöplerimizden hem enerji üretebiliriz hem de oluşan fosil/biyo kırması kömürü (çünkü çöpümüzün yarısı biyolojik kaynaklı yarısı da fosil kaynaklıdır) tarlalara gömerek havadan karbon eksiltebiliriz.
- Sonraki adımlar: Piroliz ve biyokömür ne kadar ilginç teknolojiler olsalar da yaygınlaşmaları için daha çok adım atılması gerekiyor. Biyokömürün toprak verimliliği üzerine etkileri hala gizemini koruyor. Çiftçilerin kendi kendine onu satın alıp tarlaya uygulamasını bekleyemeyiz. Devletlerin bunu teşvik edecek politikalar geliştirmeleri veya ağaçlandırmada olduğu gibi karbon kredisi piyasaları oluşturmaları lazım. Bunun için de biyokömür karbon hesaplarının nasıl yapılacağı üzerine mutabakata varılmalı. Avrupa Birliği, son yayınladığı iklim eylem planında ormancılık ve tarımda negatif emisyonları bütünleşik olarak değerlendireceğini ve ülkelere net hedefler vereceklerini açıkladı. Ayrıca AB, 2023’e kadar da negatif emisyon hesaplama standartları geliştirecek. Bunlar olumlu bir başlangıç ama biyokömür birçok açıdan yolun daha başında.
HAFTANIN ŞİRKETİ
Finlandiya merkezli start-up Puro Earth, dünyanın ilk negatif emisyon kredisi pazarını kurdu. Şirket, dünyanın dört bir yanından, Microsoft da dahil olmak üzere, gönüllü olarak havadan karbon yakalamak isteyen şirketlere açık artırma yöntemiyle tescilli kredi satıyor. Puro Earth, şu anda sadece biyokömür, tahtadan yapı malzemesi ve karbonatlı yapı malzemelerinden elde edilen kredileri satmakta ve projeye göre en az 50 yıl boyunca karbonun havadan çekileceğini garanti ediyor. Biyokömür kredileri fiyatları (ton başına 88-150 avro) ise AB karbon vergisinin 2 ile 3 katı üzerinde seyrediyor. Puro Earth gibi şirketler, bilim insanlarının yıllardır tartıştıkları biyokömür gibi teknolojileri pazara getirebilmek ve olgunlaştırmak için çok değerli. Bundan sonra şirketlerin buradan karbon alarak destek vermeleri ve devletlerin de bu pazarları prototip olarak kullanıp geliştirmeleri gerekiyor.
