22 Ağustos’tan herkese merhaba! Pazar Press’te bugün; Heybeliada’da çıkan yangın, Afganistan’la ilgili çeşitli açıklamalar, A Milli Kadın Voleybol Takımı’nın galibiyeti ve Kerem Renda’nın “Afganistan ve Uluslararası Toplum” başlıklı yazısı var.
Keyifli okumalar!
TÜRKİYE’DEN GELİŞMELER
İstanbul Valisi Ali Yerlikaya Twitter hesabı üzerinden, “Heybeliada’daki yangın 14.55 itibarıyla kontrol altına alınmıştır. Soğutma çalışmaları devam etmektedir. Heybeliada halkına ve yangın söndürme ekiplerimize teşekkür ediyorum. İstanbul’umuza geçmiş olsun” mesajını paylaştı.
- Gerisi: İstanbul Heybeliada’da dün öğlen saatlerinde henüz bilinmeyen bir sebeple yangın çıktığı, yangını söndürmek üzere bölgeye çok sayıda ekip ve söndürme helikopteri gönderildiği bildirildi. Yangının Anadolu Yakası’ndaki pek çok bölgeden de görülebildiği haber veriliyor.
A Milli Kadın Voleybol Takımı, 2021 Avrupa Şampiyonası’nda İsveç’i 3-0 yenerek Sırbistan, Romanya, Hırvatistan ve Bulgaristan’ın ortaklaşa düzenlediği şampiyonadaki üçüncü maçından da galip ayrıldı. Filenin Sultanları, gruptaki dördüncü maçında yarın Finlandiya ile karşılaşacak.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Charles Michel’e Türkiye’nin 5 milyon göçmene ev sahipliği yaparken ilave Afgan göçmen yükünü artık kaldıramayacağını telefonda iletti.
DÜNYADAN GELİŞMELER
Afganistan’da Taliban üç ilçenin kontrolünü yerel güçlere kaybetti. Bağlan vilayetine bağlı Pule Hisar, Deh Salah ve Andarab ilçelerinin kontrolünün eski yönetime bağlı güçler ve yerel gruplara geçtiği bildirildi. Üç ilçede ağırlıklı Tacikler olmak üzere yaklaşık 100 bin kişi yaşıyor.
- Türkiye: Yeni Şafak gazetesi yazarı Mehmet Acet’e konuşan Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar, Afganistan’daki gelişmelere ilişkin olarak, “Afganistan’da kalırız, risk görürsek 24 saatte çekiliriz” açıklamasını yaptı.
- Başka başka: Avusturya Başbakanı Sebastian Kurz, Taliban’ın Afganistan’da yönetimi ele geçirmesinin ardından yeni Afgan mültecilerin ülkesine gelmesine karşı olduğunu söyledi. Televizyon kanalına röportaj veren Kurz, “Gönüllü olarak daha fazla mülteci ağırlamamıza açıkça karşıyım ve ben başbakan olduğum sürece bu gerçekleşmeyecek.” dedi.
- Ayrıca: Sky News tarafından yayınlanan fotoğraflarda, ABD’li askerlerle Taliban üyeleri arasında kalan ve havalimanı kapılarını zorlayan kalabalık tarafından ezilen üç kişinin cansız bedeni görüldü. Daha sonra en az yedi kişinin hayatını kaybettiği öğrenildi.
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Afganistanlı militanların sığınmacı görünümünde ülkeye girmelerini istemediğini ifade etti.
- Yunanistan, olası göçmen akımına karşı Türkiye sınırında inşa edilen 40 kilometre uzunluğundaki çelik duvarın tamamladığını ve buraya özellikle Afganistan’dan gelebilecek olası sığınmacıların Avrupa’ya ulaşmasını engellemek için yeni bir elektronik gözetim sisteminin kurulduğunu açıkladı.
POLİTİKA
Afganistan ve Uluslararası Toplum
Kerem Renda
15 Ağustos 2021 tarihinde Afganistan’ın başkenti Kabil’in de Taliban tarafından ele geçirilmesi ve Afgan Cumhurbaşkanı Ashraf Ghani’nin ülkeyi terk etmesiyle birlikte ülkenin genelinde hakim olan kaos ve belirsizlik başkenti de ele geçirdi. Nüfusu dört milyon olan Kabil’e, Taliban’ın daha önceden ele geçirdiği bölgelerden kaçan iç göçmenlerin de eklenmesiyle şehirde halihazırda süren altyapı yetersizlikleri, siyasi ve toplumsal karmaşa ve endişe şehrin Taliban’ın eline geçmesiyle şiddetlendi. Şehirde bulunan halkın ülkeyi terk etmek için havaalanlarına akın etmesiyle de bu karmaşa ve endişe en üst noktaya ulaştı.
Taliban tarafından yapılan ilk açıklamalar kimileri tarafından örgütün önceki yıllarda yaptığı açıklamalara nazaran daha ılımlı bulundu. İnsan hakları gözlemcileri ve Afgan aktivistler ise dünyayı sadece Kabil’e değil, ülkenin diğer şehirlerine ve özellikle kırsal kesimlere bakmaya çağırıyor. Sosyal medya platformları üzerinden Taliban üyelerinin burka giymeyi reddeden kadınları infaz etme görüntüleri yayılırken, Taliban’ın küçük şehirlerde ve kırsal bölgelerde evleri dolaşarak 15 yaşın altındaki kız çocuklarını savaş ganimeti olarak talep ettiklerine dair haberler ve videolar da sosyal medyada büyük yankı uyandırdı. Ayrıca Taliban üyelerinin daha önce ABD ve NATO güçleriyle birlikte çalışan Afgan vatandaşlarının da evlerini kapı kapı gezerek tehdit ettikleri de Birleşmiş Milletler tarafından raporlandı.
Birleşmiş Milletler’in Tutumu
Başkentin Taliban’ın eline geçişi ve böylece Afgan hükümetinin işlevini yitirerek Taliban’ın ülke genelinde kontrolü tam anlamıyla eline almasıyla birlikte Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres 16 Ağustos 2021 tarihinde Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne Afganistan’la ilgili açıklamalarda bulundu. (Orijinal metne bu linkten ulaşabilirsiniz.)
Genel Sekreter Guterres açıklamasında öncelikle, tüm tarafların sivilleri koruması zorunluluğuna değinirken yine Afganistan’daki tüm aktörlerin insani yardım hizmetlerinin hızlı ve kesintisiz olarak sürdürülebilmesi için insani yardım çalışanlarına olanak sağlaması çağrısında bulundu. Guterres insan hakları ve uluslararası hukukun korunması için Taliban’a çağrıda bulunurken, uluslararası topluma da Afganistan’daki insan haklarını korumak için tek ses olunması gerektiğini ifade etti. Sahadan gelen raporların ülkede ciddi insan hakları ihlallerine işaret ettiğini belirten Genel Sekreter, uluslararası toplumun Afganistan’ın tekrar terör örgütlerinin yuvası olmaması için birleşmeleri gerektiğini söyledi.
Genel Sekreter’in BM Güvenlik Konseyi’ne yaptığı konuşmanın ardından BM Nüfus Fonu (UNFPA), BM Çocuk Fonu(UNICEF), BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR), BM Kadın Birimi (UNWomen) ve BM İnsani İlişkiler Koordinasyon Ofisi (UNOCHA) gibi pek çok BM birimi Afganistan’dan çekilmeyip halka gerekli desteği ve yardımı sağlamaya devam edeceklerini sosyal medya hesaplarından #StayAndDeliver hashtag’iyle duyurdular.
Afganistan’da bulunan BM Özel Temsilci Yardımcısı Ramiz Alakbarov da Birleşmiş Milletler ve uluslararası sivil toplum kuruluşu çalışanlarının insani yardım ve destek için sahada bulunduğunu belirtirken yapılan çalışmaların insanilik, tarafsızlık, bütüncüllük ve bağımsızlık ilkelerinden ödün verilmeden yapılacağını ifade etti.
Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu’nun (UNICEF) açıklamasına göre ülkede 18 milyon kişi yardıma muhtaç ve bu yılın sonuna kadar Afgan çocukların üçte biri ciddi yetersiz beslenme tehlikesiyle karşı karşıya. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) de uluslararası topluma, başka ülkelerde sığınma talepleri reddedilen Afgan sığınmacı ve mültecilerin Afganistan’a geri gönderilmemesi çağırısında bulundu.
