Yeni haftadan herkese merhaba! Bugün Türkiye gündeminde 17-25 Aralık soruşturmaları ile ilgili açıklamalar yer alırken dünya gündeminde Afganistan ile ilgili gelişmeler ve yeniden faaliyete geçen Etna Yanardağı vardı.
Keyifli okumalar!
TÜRKİYE’DEN GELİŞMELER
Cumhurbaşkanlığı Yüksek İstişare Kurulu Üyesi, eski TBMM Başkanı Cemil Çiçek, eski bakan Erdoğan Bayraktar’ın 17-25 Aralık soruşturmaları ile ilgili sözlerine yanıt verirken, “Erdoğan Bayraktar’ın ne söylediği beni ilgilendirmiyor, ben hukuk ne diyorsa onu yaptım.” dedi.
- Gerisi: 17-25 Aralık soruşturması sırasında istifa eden eski Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar; “Benim çocuklarımdan tutuklanan olmadı. Benim dosyamdan kimse tutuklanmadı. Dosyamda Cemil Çiçek, yalvardı onlara. Çiçek de beni sevmez, Erdoğan’ın adamı olduğum için. Çiçek, ‘Erdoğan dosyasını buna sokmayın, bu ayıptır. Onların dosyası başka, bunun dosyası başka.’ demişti.” dedi.
- Ardından: CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, Bayraktar’ın “Dosyamda ne varsa, hem tapeler hem teknik takip doğrudur” açıklamalarının itiraf niteliğinde olduğunu söyledi. Bayraktar “Beni şimdi attılar. ‘Reis’, Sayın Cumhurbaşkanım beni hırsız çuvalının içine koydu ve attı” ifadelerini kullanmıştı.
- Sonrasında: AK Parti’nin kurucuları arasında yer alan eski Kırıkkale Milletvekili Kemal Albayrak, Eski Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar’ın 17-25 Aralık süreciyle ilgili açıklamaları hakkında “Bu partide görev alanların %90’ı ileride itirafçı olacak.” dedi.
- 17 Aralık soruşturması nedir? 2013 Türkiye Rüşvet Skandalı, 2013-2014 yıllarında yürütülen ve bazı kamu kurum ve kuruluşları ile aralarında dört bakanın da yer aldığı kamu görevlilerinin görevi kötüye kullanma ve rüşvet ile suçlandığı soruşturmalardır. Son gelişmelerle Erdoğan Bayraktar, görevi kötüye kullandığını kabul etmiş, rüşvet almadığını belirtmiştir.
Türkiye’nin, Avusturya’da ABD’nin girişimiyle gözaltına alınan iş insanı Sezgin Baran Korkmaz hakkındaki iade başvurusu kabul edildi. Korkmaz “rüşvet vermek ve kara para aklamak” gibi suçlardan aranıyordu.
- Gerisi: Avusturya’da mahkeme, gözaltındaki SBK Holding’in sahibi işadamı Sezgin Baran Korkmaz’ın Türkiye’ye iadesiyle ilgili görevsizlik kararı vermişti.
- İddianame: Korkmaz’ın adı ABD’de, Utah Federal Mahkemesi’nde Kingston kardeşler ve Lev Aslan Dermen (Levon Termendzhyan) yargılandığı davadaki iddianamede yer almıştı. Biyodizel üretimi yaptıkları öne süren Kingston kardeşler, ABD federal hükümetini 511 milyon dolar dolandırmış, paranın bir kısmının Türkiye’de Korkmaz ve sahibi olduğu SBK Holding aracılığıyla aklanmaya çalışıldığı iddia edilmişti.
DÜNYADAN GELİŞMELER
Afganistan’ın ünlü gazetecilerinden Beheshta Arghand ülkeden kaçtı. Arghand, radikal İslamcı Taliban’ın üst düzey bir yetkilisiyle ekrana çıkan ilk kadın gazeteci olmuş ve dünya manşetlerinde kendine yer bulmuştu.
Vaşington yönetimi, ABD ve NATO güçlerinin Afganistan’dan tahliye edilmesi sürecini kolaylaştırmak adına yeniden insansız hava aracı saldırısı başlattı.
- Gerisi: ABD, Irak Şam İslam Devleti’nin Horasan Vilayeti kolu olarak bilinen IŞİD-K grubuna Afganistan’ın doğusunda insansız hava aracı ile saldırı düzenlediğini ve örgütün üst düzey iki üyesinin öldürüldüğünü, birinin de yaralandığını açıklamıştı. IŞİD-K, perşembe günü 100’den fazla Afgan ve 13 ABD askerinin ölümüne yol açan intihar saldırısını üstlenmişti.
- Ayrıca: ABD’nin dün Afganistan’da insansız hava aracıyla düzenlediği ve bir intihar saldırganını hedef alan saldırısında, aynı aileden 10 kişinin öldüğü belirtildi. Ailenin saldırıdan sağ kurtulan yakınlarının BBC’ye verdiği bilgiye göre, ailenin evinin önüne park edilmiş haldeki araç havaya uçtuğunda, aralarında altı çocuğun da bulunduğu 10 kişi hayatını kaybetti.
İtalya’nın Sicilya Adası’nda bulunan ve dünyanın en aktif yanardağlarından olan Etna, dün yeniden faaliyete geçti. Yanardağın püskürttüğü lavlar gökyüzünü aydınlattı. 3.330 metre yüksekliğindeki Etna, Avrupa’nın en büyük ve en aktif yanardağı olarak biliniyor.
Avrupa Birliği ülkeleri içişleri bakanlarının yapacağı Afganistan gündemli toplantıdan önce hazırlanan taslak metinde, AB ülkelerinin Taliban’ın kontrolü ele geçirdiği Afganistan’dan kontrolsüz göçü önlemek için birlikte hareket edeceği belirtildi.
- Ayrıntılar: Reuters’ın ulaştığı taslak metinde “Alınan derslerden yola çıkılarak, Avrupa Birliği ve üye ülkeler, koordine ve düzenli bir karşılık hazırlayarak geçmişte görülen kontrolsüz büyük ölçekli yasa dışı göç hareketlerinin yeniden yaşanmaması için ortak hareket etmeye kararlıdır.” ifadeleri yer aldı.
- Başka başka: “ABD’nin dünya arenasında belli bir kopuşu olduğunu görüyoruz.” diyen Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, AB’nin Afganistan’daki çıkarlarını korumak için birlik gönderememesini eleştirerek; “Amerikalılar dahil olmak istemediğinde AB, çıkarlarımızı korumak için müdahale edebilmelidir” demecini verdi.
MEDYA & EĞLENCE
Facebook’un Politik Çıkmazı
Ebru Bozkurt
Facebook, 2022’de yapılması planlanan ABD ara seçimleri öncesi tüm dünyada seçimleri incelemek üzerek bir komisyon kurmayı planladıklarını açıkladı. The New York Times tarafından aktarılan habere göre komisyonun politika uzmanları ve akademisyenlerden oluşması bekleniyor. Facebook konuya yönelik detayları açıklamasa da bu adımın şirketin yıllardır eleştirildiği politik reklamların doğruluğundan emin olmak adına atıldığı tahmin ediliyor.
Trump yasağı
Geçtiğimiz ocak ayında Trump destekçilerinin ABD Kongre Binası’nı basması ve Eski ABD Başkanı Trump’ın halkı kışkırtmaya yönelik paylaşımlar yapması sonucu kendisinin Facebook ve Instagram hesapları 2 yıllığına askıya alınmıştı. Facebook yaptığı açıklamada, politikacıların yorumlarının haber değeri taşımasının onlara aldatıcı ve taciz içeren içerik paylaşma dokunulmazlığı vermeyeceğini ifade etmişti. Cumhuriyetçi parti ise bu kararı kabul edilemez bir sansür olarak değerlendirmiş ve Facebook’u toplumu bölmekle suçlamıştı.
Politik reklamlar
Facebook sadece seçim dönemlerinde izin verdiği politik reklamlar sebebiyle sık sık eleştirilerin hedefi oluyor. Bireylere zarar verici olmadığı sürece siyasi reklamlar konusunda tarafsız olduğunu belirten Facebook, bu reklamların içeriklerini kontrol etmediği için seçim döneminde aldatıcı içeriklere izin vermekle suçlanıyor. New York Demokrat Temsilcisi Alexandria Ocasio-Cortez ise Facebook reklamlarının seçim kampanyasının ayrılmaz bir bileşeni olduğunu ifade ediyor. Şirket ise uzun süredir reklam politikalarının tarafsız ama denetleyici olması adına çabalıyor.
Taliban
Afganistan yönetiminin Taliban tarafından ele geçirilmesi aynı zamanda yöneticilerin açıklamalarını dünyaya duyurmak için platform aramasına sebep oldu. Duyurularını Facebook üzerinden yapan Taliban yönetiminin paylaşımları ise kısa bir süre içinde askıya alındı. Şirket yaptığı açıklamada bu paylaşımları yerel dilde takip etmelerini sağlayan Afgan bir ekipleri olduğunu ifade ederken, ABD tarafından terör örgütü olarak kabul edilen Taliban’ın paylaşımlarının şirket politikalarına açıkça aykırı olduğunu açıkladı. Şirket bu denetimi aynı çatı altında bulunan WhatsApp ve Instagram için de uyguladıklarını ifade etti.
Sonuç
Facebook son 10 yıldır politik liderler ve partiler için vazgeçilmez bir araç haline gelmiş durumda. Reklam algoritmaları ve verileri ise partilere vazgeçemeyecekleri bir imkan sunuyor ancak bu imkan aynı zamanda suistimal edilmeye çok uygun bir sistem içerisinde bulunuyor. Facebook’un bu noktada tarafsız olma çabası ise denetimlerinde uygulayacağı filtreler açısından bir engel oluşturuyor ve çizilmesi çok zor olan bir sınırı gerektiriyor. Şirketin yeni kuracağı politik danışma komisyonunun ise nasıl bir şirket politikası çizeceği şimdiden merak konusu ancak etkilerinin görülmesi için biraz daha zaman gerekiyor.
