Amerika Birleşik Devletleri’nin çiçeği burnunda başkanı Joe Biden ile Rusya’nın yıllardır devlet başkanı olan Vladimir Putin, dün ilk yüz yüze görüşmeleri için Cenevre’de bir araya geldi. Görüşmenin İsviçre’nin Cenevre kentinde olması tesadüf değil. Kaynaklara göre, görüşme yeri ülkenin ve şehrin tarihsel olarak tarafsız olmasından dolayı bu şekilde seçildi. Toplamda beş saat sürmesi beklenen görüşme 3,5 saatte tamamlandı. Görüşmenin ardından ayrı ayrı basın açıklaması gerçekleştiren başkanlardan açıklamayı ilk yapan Rusya Devlet Başkanı Putin oldu. Putin her iki tarafın da düşmanca tavır takınmadığını belirtirken, ABD Başkanı Biden’ı oldukça dengeli ve profesyonel bir kişi olarak tanımladı.
Yüz Yüze Görüşmenin Önemi
İki devlet başkanının yaptığı bu ilk görüşmenin yüz yüze olmasının önemli bir sebebi var. Bu tür bir ilk görüşme Başkan Biden’ın dış ilişkilerde temel aldığı perspektife dayanıyor: Yapılan her şey onu yapan kişilerle ilgilidir. Mevkidaşıyla yaptığı zirve görüşmesinin ardından basına verdiği demeçte Biden, dış politikaların insani ilişkilerin mantıksal bir uzantısı olduğunu ve bunun insan doğasının işleyişinden kaynaklandığını belirtti.
Bu anlamda, liderlerin yüz yüze yaptıkları görüşme, yeni başkanıyla birlikte ABD’nin yeni dış politikasına dair de ipuçları veriyor. Bu yeni perspektifi Putin de fark etmiş olmalı ki görüşme sonrası yaptığı açıklamada yeni başkan Biden’ın selefinden farklı bir tavırda olduğunu ve aynı dili konuştuklarını hissettiğini belirtti. Rusya Devlet Başkanı Putin yaptığı açıklamada görüşmenin genel olarak yapıcı bir tavırla ilerlediğini belirtirken iki devletin büyükelçilerinin çok yakında karşılıklı olarak görevlerine döneceğini bilgisini verdi.
Zirve Görüşmenin Satır Başlıkları
Biden’ın açıklamasına göre, görüşmede konuşulan konular Rusya’ya karşı tavır almak için değil, ABD vatandaşlarının iyiliği için konuşulan konular. Böylece Biden görüşmenin başından görüşmeye dair tavrını da göstermiş oldu. Görüşmenin önemli satır başlıkları ise şu şekilde:
Siber saldırılar: Rusya Devlet Başkanı, her iki tarafın da kendilerine yapılan siber saldırılara karşı açık istişareler gerçekleştirecekleri konusunda anlaştıklarını açıkladı. Putin’in iddiasına göre Rusya tarafına yapılan siber saldırıların büyük çoğunluğu ABD tarafından geliyor. Ayrıca Putin, Rusya tarafından ABD’ye herhangi bir siber saldırı gerçekleştirilmediğini belirttti. Ancak ABD tarafı aksini iddia ediyor.
İnsan hakları: Putin, görüşmede insan hakları meselesinin de gündeme geldiğini ve Biden’ın selefi Trump’tan bu konuda daha farklı bir tavrı olduğunu söyledi. Biden ise yaptığı açıklamada, insan haklarının ABD vatandaşlarının DNA’sına kodlu olduğunu ve dolayısıyla insan hakları mevzunun her zaman masada olacağını belirtti. Putin ise ABD’nin öncelikle kendi insan hakları karnesine bakması gerektiğine işaret ederek Guantanamo ve ABD’de sıklıkla yaşanan silahlı saldırıları örnek gösterdi.
Ukrayna: Putin görüşme sırasında Ukrayna meselesinin de gündeme geldiğini söyledi ancak savaşın bitmesi için Minsk Anlaşması’nın uygulanması gerekliliğinden başka bir detay vermedi ve yorumda bulunmadı. Biden ise konuya dair Belarus ve Ukrayna meselelerinin konuşulduğunu söylerken “Yapmak için geldiğim şeyi yaptım” demekten başka bir açıklamada bulunmadı.
ABD-Rusya ilişkilerinde yeni bir dönem mi?
Her iki lider de görüşmenin olumlu bir havada geçtiğini belirtti. Biden yüz yüze görüşmenin ilişkiler açısından önemli bir adım olduğuna vurgu yaparken, görüşme sırasında mevkidaşına ciddi endişelerini dile getirdiğini ve sonuçlarına dair uyardığını söyledi. Zirve görüşmesinin iki ülke arasında yeni bir döneme işaret edip etmediği sorusuna karşılık Putin bunu söylemenin zor olduğunu belirterek, karşılıklı ilişkilerin bozulmasıyla ilgili her şeyin ABD tarafından başlatıldığını ifade etti.
İki devlet arasındaki ilişkilerin yeni bir döneme girip girmediğini ise gelecek günler belirleyecek.
