Geçen on yıllarda iklim değişikliğiyle mücadele alanında güneş enerjisinden hidrojenli kombilere, elektrikli arabalardan akıllı güç şebekelerine kadar birçok yenilikçi teknoloji hayatımıza girdi. Esasında sera gazı salınımlarını azaltmanın en etkili yöntemlerinden bazıları ağaçlandırma, yeniden ağaçlandırma veya ekosistemleri koruma gibi doğa temelli yöntemlerdir. Bu teknikler insanlığın kimi zaman binlerce veya on binlerce yıl uyguladığı, yüksek teknoloji gerektirmeyen ve görece düşük maliyetli metotlardır. Fakat, iklim söz konusu olduğunda inovasyona her zaman yer olduğunu unutmamalıyız. Dilerseniz ağaçlandırma ve yeniden ağaçlandırma (tahrip olan ormanları tedavi etme) alanında yenilikçi teknolojiler geliştiren dört start-up’a kısaca göz atalım.
DroneSeed:
Amerikan Federal Havacılık İdaresi’nden (FAA) drone filosu uçurma izni alabilen tek şirket DroneSeed, doğal felaketler sonucu hasar gören ormanlık alanlara hızlı tohum ekimiyle müdahale ediyor. Özellikle Kaliforniya ve Vaşington gibi yangınların sık görüldüğü eyaletlerde hizmet veren startup, aynı anda 1,5 metre çapında beş drone uçurabiliyor. Şirket, insansız hava araçlarıyla çalışılan alanın bir santimetre çözünürlüğünde üç boyutlu haritasını çıkarabiliyor. Ardından yerel ağaç türlerinin tohumlarını lif ve gübreden oluşan küp şeklindeki taşıyıcılara yüklüyorlar ve en elverişli yerlere ekiyorlar. Klasik tarımdan altı kat hızlı ekim yaptığını iddia eden firma, bir günde 176 dönümlük araziyi işleyebiliyor. Geleneksel yöntemlere göre maliyetleri %10-35 oranında düşüren drone’lar fideliklerin ancak yıllar içerisinde yeterli ağacı yetiştirebildiği bölgeleri bir iki ay içerisinde tamamen tohumlayabiliyor.
SilviaTerra:
2010’da San Francisco’da kurulan SilviaTerra, uydular aracılığıyla elde ettiği orman görüntülerini makine öğrenimiyle analiz ederek bölgelerin ağaç stokunu çıkarıyor. Sistem, önce ABD’nin bütün ormanlık alanlarını 200 m2’lik alanlara bölüyor; ardından ağaçların türü, sayısı, çapı, depoladıkları karbon miktarı ve yangın riski gibi birçok veriyi hesaplıyor. Google’ın İyilik İçin Yapay Zekâ programından destek alan şirket, saha gezileri ve elle sayım gibi geleneksel yöntemleri aşarak ormancılık ve ağaçlandırma projesi geliştiricilerine kolaylık sağlıyor. Bunun yanı sıra yakında web sayfaları üzerinden karbon kredisi müzayedeleri düzenlemeye hazırlanan girişim, ormancılık alanında güvenilir bir doğal sermaye pazarı oluşturmayı amaçlıyor.
Nucleário:
Brezilya merkezli Nucleário, büyük ölçekli orman restorasyon projelerinin maliyetini azaltmak için yeni dikilen fidanları koruyacak ürünler geliştiriyor. Biyotaklit yöntemleriyle geliştirilen bir düzeneğin ortasına yerleştirilen fidanlar, ilave bakım gerektirmeden büyüdükleri için zaman ve iş gücü tasarrufu sağlıyor. Bitkilerin yaşama şansını artıran bu düzenek, yağmur suyunu depolama ve fidanları kuraklığa karşı koruma gücüne de sahip. Ayrıca sistem, yaprak kesici karıncaları ve yabani otları uzak tutarak böcek ilacı kullanımını azaltabiliyor. Beyaz rengi sayesinde sahada fidanların konumunun hızlıca tespit edilmesini de sağlayan düzenekler tekrar tekrar kullanılabiliyor. Henüz ürünlerinin beta versiyonunu geliştiren girişimin bir sonraki amacı ise ilk büyük müşterilerini bulup maliyetleri düşürmek.
zeroCO2:
Tüm tedarik zincirini bizzat yöneten İtalya merkezli startup, sosyal etkisi yüksek ağaçlandırma projelerini hayata geçiriyor. Operasyonlarını hâlihazırda Guatemala, Peru ve İtalya’ya odaklayan şirket, web sayfası üzerinden muhtelif meyve ve endemik Amazon ağaç türleri satıyor. Ağaç başına 15-20 avro ödeyen müşteriler özel kare kodlar sayesinde satın aldıkları ağaçların nereye dikildiğini takip edebiliyor ve düzenli fotoğraf güncellemeleri alabiliyor. Ağaçların ölüm riskine karşı %5 fazladan dikim yapan zeroCO2, müşterilerin paralarının nereye gittiğini tam olarak bilememe korkularını bertaraf etmeye çalışıyor. Ekonomik olarak dezavantajlı topluluklarla çalışan şirket, yerel halktan sadece ağaçlara sahip çıkmalarını bekliyor. Meyvelerin ise kişisel tüketime mi gideceği yoksa pazarda mı satılacağı köylülerin inisiyatifinde…
