Novus İş Dünyası’ndan herkese merhaba!
📰 Konu başlıklarımız;
🕴️♂️Mantık evliliği: M&A
💍 Bill-Melinda Gates boşanması
👟 Reebok satılıyor
Keyifli okumalar!
M&A
Mantık Evliliği: M&A
Sinan Lahur
Evlilik denilince hepimizin aklına iki insan arasında kurulan evlilik geliyor. Ancak, iş dünyasında şirketlerin birleşme veya devralmaları da, nam-ı diğer mergers&acquisitons, evlilik olarak adlandırılıyor. Bu işlemler de kendi içlerinde, tıpkı evliliğe giden süreçte olduğu gibi, bazı aşamaları barındırıyor. Misal, letter of intent olarak adlandırılan niyet mektubu ile başlayan süreç, tarafların birbirlerini daha iyi tanımaları için yakınlaştıkları due dilligence olarak adlandırılan aşama (çoğu zaman alıcının, satıcının finansal ve hukuki başta olmak üzere tüm risklerini incelediği safha) ile devam edip en nihayetinde işlemin gerçekleşmesi ile bitirilebiliyor.
Tabii, her evlilikte olduğu gibi bu sürecin sonunda muradına erip ömür boyu mutlu olanlar da var; gelecek sene anlaşmanın değerinin yarısı kadar zarar açıklayıp “Biz nerde hata yaptık?” deyip hayallerini gözden geçirenler de.
Fransız Kombinasyonu
Gelmiş geçmiş en büyük birleşme/devralmalarda üçüncü sırayı Fransa’nın ulusal şampiyonlarından olan Gaz de France’ın, başka dev Fransız enerji şirketi olan Suez tarafından devralınması oluşturuyor. 2006 yılında başlayan birleşme görüşmeleri 29 ayın sonunda 107 milyar dolar değerinde anlaşmanın imzalanmasıyla mutlu sona eriyor. Hatta, işlem o kadar büyük ve Fransa için önemli ki, Sarkozy bile işlemin gerçekleşmesi için kollarını sıvıyor. İşlem neticesinde GFS isminde dünyanın en büyük sıvılaştırılmış doğal gaz şirketi kuruluyor. GFS birkaç yıl sonra başka bir dev Fransız elektrik firması olan Engie S.A. tarafından devralınıyor ve Fransız Hükümeti GFS’nin %33’üne hala sahip.
Büyük Birleşme
2000’li yılların başında teknolojinin gelişmesi ve internetin yaygın kullanılmaya başlaması medya sektörünü kökünden değiştirecekti. 2000 yılının Ocak ayında 1990’ların ortasında ABD’deki birçok internet, telefon, mesajlaşma, e-mail, CD ve floppy disk olmak üzere dönemin teknoloji mal ve hizmetlerini sağlayan America Online (AOL), dünyanın en büyük medya şirketlerinden olan TimeWarner’ı 182 milyar dolar karşılığında alacağını duyurmuştu. Anlaşma neticesinde AOL ve TimeWarner birleşerek ABD’deki dev teknoloji ve medya şirketini kurdu. ABD’deki en büyük, dünyadaki en büyük ikinci birleşme/devralmayı gerçekleştirdi.
Hepsine Hükmedecek Tek İşlem
ABD’de TimeWarner ile AOL birleşirken, Atlantik’in diğer tarafında ise gelmiş geçmiş en büyük devralma yaşanıyordu. 2000 yılında telefon başta olmak üzere telekomünikasyon teknolojilerinin geleceği şekillendireceğinin sinyalleri verilmişti. O yıl da Birleşik Krallık merkezli dev telekom şirketi Vodafone, Alman telekom devi Mannesmann’ı 200 milyar avroya devralarak, tarihin gördüğü en büyük birleşme/devralma işlemini gerçekleştirmiş oldu. Birleşik şirket, dünyanın en büyük dördüncü şirketi, cep telefonu operatörü sektöründe ise dünyanın en büyüğü olmuştu.
Birleşme sonucunda Vodafone, 2000 yılında 25 ülkede, toplamda 54 milyon cep telefonu kullanıcısına erişti. Tabii bundan sonra da Vodafone’un telekomünikasyon sektöründeki öncülüğü de günümüzde hala devam ediyor.
Büyük Fiyasko
Çoktan çok, azdan az gider ilkesi dev birleşmeler için de doğal olarak geçerli. Medya devini yaratan AOL TimeWarner birleşmesi, 1990’lardaki internet ve teknoloji şirketlerine büyük değerler biçilmesi ve bu balonun da 2001 yılında patlaması neticesinde fiyaskoyla sonuçlandı. Birçok şirketin hisse değerleri dibi boyladı. Bir sene önce büyük hayallerle imzalanan 182 milyar dolar değerindeki anlaşmanın bir yıl ertesinde, şirket 99 milyar dolar değerinde net zarar açıkladı ve 90 bin kişiyi işten çıkarmak durumunda kaldı. En nihayetinde 2015 yılında da Verizon AOL’u 4,4 milyar dolar bedelle satın aldı.
ZENGİNLER
Devlerin boşanması büyük olur
Ebru Bozkurt
Geçtiğimiz günlerde boşanma kararı aldıklarını açıklayan Bill Gates ve eşi Melinda Gates hakkında çıkan haberler herkesin aklına tek bir soruyu getirdi: Milyon dolarlık servet nasıl paylaşılacak? Bu yazıda sadece Gates çiftine değil aynı zamanda tarihin en pahalı birkaç diğer boşanmasına daha göz atacağız.
Forbes’a göre dünyanın en zengin dördüncü kişisi olan Microsoft kurucusu Bill Gates, eşi Melinda ile şirketinin bir etkinliğinde tanışmıştı. 27 yıldır evli olan çiftin üç çocuğu bulunuyor. Tanıştıkları ilk günden beri alışılmışın dışında bir hayat sürdüren çiftin 1984 yılında Hawaii’deki düğünlerinde magazincilerin fotoğraf çekmesini engellemek için bölgedeki tüm helikopterleri kiraladıkları bilgisi ise bunu destekler nitelikte.
Sosyal projelere verdikleri önem ile tanınan çift, 2000 yılında Bill & Melinda Gates Vakfı’nı kurdu. Vakıf temelde halk sağlığı, eğitim ve iklim krizine yönelik projeler yürütürken pek çok farklı alanda da faaliyet gösteriyor. Geçtiğimiz yıl kurucusu olduğu Microsoft’tan ayrılan Bill Gates artık önceliğinin vakıf olduğunu belirtmişti. 2019 yılında net değeri 43 milyar doları aşan vakıf, Covid-19 salgınına yönelik çalışmalar için de 1,75 milyar dolar ayırmış ve aşıların ülkelere dağıtımında önemli bir rol oynamıştı. Çiftin boşanma açıklamasını takiben vakıftan yapılan açıklamada, çiftin eş başkanlar olarak görevlerine devam edecekleri ve boşanmanın bu durumu etkilemeyeceği belirtildi.
Çiftin özel serveti olan tahmini 124 milyar doların eşler arasında nasıl paylaşılacağı veya ortada bir evlilik sözleşmesi olup olmadığı şimdilik bilinmiyor. Çiftin, ABD’nin en büyük tarım arazisinin sahipleri olduğu, yüzlerce farklı şirkette hisseleri olduğu ve Washington’da pek çok değerli esere ev sahipliği yapan 6100 metrekare büyüklüğünde devasa bir villaya sahip oldukları ise The New York Times’ın aktardığı detaylar arasında.
Jeff-MacKenzie Bezos: Amazon’un kurucusu ve Bloomberg Milyarderler Endeksine göre dünyanın en zengin kişisi Jeff Bezos ile eşi MacKenzie Bezos, 25 yıllık evlilik ve dört çocuğun ardından aldıkları boşanma kararını 2019 yılında duyurmuştu. Evlilik sözleşmesi bulunmayan çiftin boşanmasına dair detaylar o dönem başlıklarda dünyanın en pahalı boşanması olarak anılmıştı. Ortaklaşa varılan anlaşma sonrası Amazon’un 38 milyar dolar değerindeki %20’lik hissesini alan MacKenzie Bezos böylece dünyanın en zengin üçüncü kadını haline gelmişti.
Elon Musk: Tesla ve SpaceX’in kurucusu ve CEO’su olan Musk pahalı boşanmalarda tecrübeli hale gelen isimlerden biri. İlk eşi ve 6 çocuğunun annesi Justine Musk ile 2008 yılında boşanan Musk zorlu bir süreç yaşadı. Çift kararın ardından gazetelere verdikleri röportajlarda sona eren evlilikleri için birbirlerini suçladı. Sonradan yaptığı röportajlarda Musk, bu boşanma için 170 bin dolar avukatlık masrafı ödediğini ifade etti. İkinci evliliğinde de mutluluğu bulamayan Musk, Talulah Riley’den ilk kez 2012 yılında boşandı ve Riley’e 4,2 milyon dolar ödedi. Çift bir yılın ardından barıştı ve tekrar evlendi ancak bu evlilik de uzun sürmedi ve 2015 yılında tekrar boşandılar. Musk bu boşanma için Riley’e 16 milyon dolar ödedi.
GELİŞMELER
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, politika faizini %19 düzeyinde sabit tuttu.
- Karar metninde, “Nisan Enflasyon Raporu tahmin patikasındaki belirgin düşüş sağlanana kadar para politikasındaki mevcut duruşun sürdürüleceği” dile getirildi.
Koç Holding, 2021 yılı birinci çeyrekte 2,11 milyar lira net dönem kârı elde etti. Holdingin toplam konsolide geliri, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre %45 artışla 57,3 milyar lira seviyesine ulaştı.
Gelir ve kurum vergilerinin ödeme süreleri, 17 Mayıs’tan 31 Mayıs Pazartesi gün sonuna kadar uzatıldı.
İsveç merkezli Spotify, 10 yıl süreyle Türkiye’de faaliyetlerini sürdürülebilmek için RTÜK’ten isteğe bağlı yayıncılık lisansı aldı.
-
RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin: Verilen lisansla Spotify’ın Türkiye’deki kanunlara göre hareket edeceğini söyleyen Şahin, gerektiği durumlarda RTÜK’ün devreye girmekten çekinmeyeceğini söyledi.
Almanya’da sağlık bakanı Jens Spahn, 18 yaş üstü herkesin AstraZeneca çıkışlı Covid-19 aşısına erişim izni vereceklerini açıkladı.
-
Gerisi: Almanya, AstraZeneca aşısını yalnızca 60 yaş ve üstü vatandaşlarına önerme kararı almıştı. Berlin yönetimi, gençlerin aşılanmasını da askıya aldığını açıkladı.
Almanya’da Şansölye Angela Merkel, ABD Başkanı Joe Biden’ın Covid-19 aşılarının mülkiyetini askıya alma önerisine karşı olduğunu ifade etti. Merkel, aşı tedarikinde sınırlayıcı faktörlerin “patentler değil, üretim kapasiteleri ve yüksek kalite standartları” olduğunu söyledi.
-
Dün ne olmuştu? ABD Ticaret Temsilcisi Katherine Tai, Covid-19 aşılarının üretim kapasitesini artırmak için patent haklarının kaldırılmasını desteklediklerini açıkladı. Konuyla ilgili Dünya Ticaret Örgütü’nde gerekli müzakerelere katılacaklarını beyan etti.
-
Üstelik: Avrupa Birliği, ABD’nin talebini tartışmaya hazır. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, konuyla ilgili “AB, kriz ile ilgili herhangi bir teklifi etkin ve pragmatik bir biçimde tartışmaya hazır. Bundan dolayı ABD’nin Covid aşıları için patent haklarının kaldırılması talebini bu hedefe ulaşmak için tartışmaya hazırız” dedi.
Avrupa İlaç Kurumu, Çin çıkışlı Sinovac Covid-19 aşısı hakkında gerçek zamanlı inceleme başlattığını duyurdu.
-
Detay: Sinovac aşısının etkisi, çeşitli araştırmalarda %50 ila %90 arasında fark gösterdi. Aşıya şimdilik Çin, Endonezya, Brezilya ve Türkiye acil kullanım onayı verdi.
Adidas, 2006’da 3,8 milyar dolar karşılığında bünyesine kattığı Reebok’ı satışa çıkarıyor. İhale süreci başladı; Çin merkezli Anta Sports ve Li Ning, Kore merkezli Fila ve ABD merkezli Wolverine potansiyel alıcılar arasında…
Facebook’un yarı bağımsız gözetim kurulu, eski ABD Başkanı Donald Trump’ın Facebook hesabının kapatılması kararını uygun buldu.
- Detay: Facebook politikalarının uygunluğunu inceleyen Facebook Gözetim Kurulu, Trump’ın 6 Ocak’ta Kapitol baskınından sonra kapatılan hesabıyla ilgili incelemesini sonlandırdı. Ayrıca Kurul, “belirsiz ve standartsız” bir cezayla platformdan yasaklamanın doğru olmayabileceğini söyledi.
- Facebook Gözetim Kurulu nedir? Mark Zuckerberg tarafından kurulan Facebook Gözetim Kurulu, bağımsız bir organ olarak hareket ediyor. Kurulda gazeteciler, insan hakları aktivistleri, avukatlar ve akademisyenler yer alıyor.
ABD merkezli SpaceX’in Mars uçuşlarında kullanacağı Starship gemisi, kalkışın ardından ilk defa başarılı bir şekilde, patlamadan iniş yaptı.
- Başka başka: Dijital perakende devi Amazon’un kurucusu Jeff Bezos’un Blue Origin şirketi, New Shepard adlı roketiyle 20 Temmuz’da ilk insanlı uzay uçuşunu gerçekleştireceğini açıkladı. Roket’in adını 1961’de Project Mercury Freedom 7 kapsülüyle uzaya çıkan ilk ABD’li astronot olan Alan Shepard’dan aldığını belirtelim.
- Mesele: İkilinin paylaştığı toplamda 145,8 milyar dolarlık bir servet ve 50 milyar dolarlık bağış hacmine sahip bir vakıf var. Ancak meşhur çiftin, Gates vakfında birlikte çalışmaya devam edeceği gelen haberler arasında.
Bill ve Melinda Gates, 27 yıllık evliliklerini sonlandırma kararı aldı. Dünyanın en zengin çifti, ayrılık kararını Bill Gates’in twitter hesabından duyurdu.
ABD merkezli ilaç devi Pfizer, 2021 yılı için gelir tahminlerini 61,4 milyar dolardan 72,5 milyar dolara yükseltti. Bu kararı etkileyen başlıca faktör ise Almanya merkezli partneri BioNTech ile geliştirdikleri Covid-19 aşısıyla, ilk çeyrekte 3,5 milyar dolarlık ciro oldu.
