27 Eylül’den herkese merhaba!
Bu haftanın bülteninde Çin’den gelen flaş kripto para yasağı kararına, dünya genelindeki tedarik sıkıntıları sonrası Costco’nun satış sınırlaması kararına ve Avrupa Komisyonu’nun ortak şarj aleti teklifine odaklanıyoruz. Herkese güzel bir hafta diliyoruz.
İyi okumalar!
Ebru
FİNANS
Çin’den kripto para yasağı
Ebru Bozkurt
Çin Merkez Bankası, cuma günü yaptığı açıklama ile kripto para işlemlerinin tümünün yasaklandığını duyurdu. Yapılan açıklamada sanal para birimleri ile ilgili faaliyetlerin yasa dışı finansal faaliyetler olduğu ve insanların varlıklarının güvenliğini ciddi şekilde tehlikeye attığı ifade edildi. Dünyadaki en büyük kripto piyasalarından birine sahip olan Çin’in bu duyurusunun ardından Bitcoin %5 değer kaybetti.
Ne oldu?
Çin hükûmetinin kripto para piyasasına yönelik savaşı 2019’da kripto para ticaretinin yasaklanmasıyla başladı ancak çevrim içi döviz borsaları üzerinden işlemler devam etti. Hükûmetin yasaklardan taviz vermeyeceğinin altını her geçen gün tekrar çizmesi ise ülkedeki Bitcoin madenciliğini önemli ölçüde azalttı. Eylül 2019’da Çin, dünyanın Bitcoin enerji kullanımının %75’ini oluşturuyordu. Nisan 2021’de bu oran %46’ya düşmüştü. Hükûmet kripto paraların, ekonomik ve mali düzeni sekteye uğrattığına ve kara para aklama, yasa dışı fon toplama, sahtecilik, piramit projeleri gibi yasa dışı suç faaliyetlerini artırdığına dikkat çekerken, piyasanın kontrolünün sağlanamadığını da ifade etti. Ek olarak, an itibarıyla kripto para ile işlem yapan herkes hakkında cezai süreç yürütüleceğini belirtti.
Ülkede en çok kullanıcıya sahip kripto para borsaları Huobi ve Binance, yıl sonuna kadar Çin kullanıcı hesaplarını kaldıracaklarını, an itibarıyla da Çin merkezli cep telefonu numaraları ile yeni kullanıcı hesabı oluşturulamayacağını açıkladı.
Uzmanlar, Çin’de daha önceki dijital para birimini kısıtlama girişimlerinde olduğu gibi bu sefer de kararlı yatırımcıların kripto para ticareti yapmanın yolunu bir şekilde bulabileceği görüşünde. Warwick Üniversitesi İşletme Fakültesi’nden Ganesh Viswanath Natraj konu ile ilgili “Çin’deki tüccarlar artık yasa dışı kabul edilen online platformlara erişim sağlayamasalar da kripto birimler, fonların işletimini yurt dışına aktarabilir.” yorumunu yaptı. Konuya dair bir diğer yorum ise kripto para madenciliğinin ülkede sona ermesinin, Çin’in karbon nötr olma hedefine atılan bir adım olduğu yönünde.
Türkiye’de de geçtiğimiz aylarda kripto para borsası Thodex’in ani kapanışı nedeniyle kripto para piyasalarının güvenilirliği gündem konusu olmuştu. Kapanış sonrası, devletin bu yönde bir düzenleme getirmesi gerektiği, aksi takdirde mağduriyetlerin artacağı ifade edilmişti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da geçen hafta bir konuşmasında, “Bir defa bizim bu kripto paraya açılma diye bir derdimiz kesinlikle yok. Onlara karşı ayrı bir savaşımız, ayrı bir mücadelemiz var. Onlara da böyle bir prim zaten asla vermeyiz” ifadesinde bulunmuştu.
GELİŞMELER
Perakende zinciri Costco’nun Finans Direktörü Richard Galanti perşembe günü yaptığı açıklamada, nakliye gecikmeleri nedeniyle temel ihtiyaç ürünlerinin tedarik edilmesinin zorlaştığını, bu sebeple tuvalet kağıdı, kağıt havlu, şişelenmiş su ve yüksek talep gören temizlik ürünleri gibi ürünlere satın alma sınırı koyduklarını duyurdu. Galanti ayrıca son üç aylık dönemde mücevher, ev eşyaları, eczane ve spor malzemelerine yönelik talebin çok güçlü olduğunu, talebi karşılamak üzere erken sipariş sistemine geçtiklerini ifade etti.
- Şirket pandemi döneminde %20 değer kazanarak piyasa değerini 200,16 milyar dolara çıkarmıştı.
Avrupa Komisyonu, AB ülkelerinde satılan tüm akıllı cihazların USB-C şarj cihazına uygun üretilmesi yönünde teklif verdi. Teklifin amacı, tüketicilerin yeni bir cihaz satın alırken mevcut şarj cihazlarını yeniden kullanmaya teşvik ederek israfı azaltmak. Komisyon araştırmasına göre atılan ve kullanılmayan şarj kabloları yılda 11.000 tondan fazla atık üretiyor. Teklife ilk tepki ise Apple’dan geldi. Şirket bu tür bir mecburiyetin inovasyon sürecine zarar vereceğini ifade etti ve 2030 yılına kadar her Apple cihazını ve kullanımını karbon nötr hale getirmeyi hedeflediklerini sözlerine ekledi.
Danışmanlık firması AlixPartners’a göre yarı iletken çip sıkıntısının 2021′de küresel otomotiv endüstrisine 210 milyar dolarlık gelire mal olması bekleniyor. Ford Motor ve General Motors da dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki otomobil üreticileri, çip sıkıntısı nedeniyle bu yıl büyük kazanç kesintileri olacağı konusunda şubelerini uyarmıştı. Ancak bu kayıpların çoğu esnek tüketici talebi ve araç fiyatlarından elde edilen yüksek kâr ile dengelenmişti. AlixPartners ise çip sıkıntısının en azından gelecek yılın ikinci çeyreğine kadar devam etmesini bekliyor.
Gayrimenkul şirketi Evergrande, nominal değeri 2,03 milyar dolar olan, dolar cinsinden tahviller için perşembe gününe kadar 83,5 milyon dolarlık kupon ödemesi yapacaktı. Wall Street Journal’ın konuya yakın kaynaklara dayandırdığı haberine göre ise nakit sıkıntısı çeken firmanın mali mücadelesine yeni bir sorun daha eklediğini kaydedildi. Şirketin ayrıca, temerrüde düşmeden 30 günlük yasal süreye sahip olduğu ve ödemeleri gecikmeli olarak yapabileceği aktarıldı.
- Analistler, böylesine büyük bir emlak geliştiricisinin finansal sıkıntısının Çin ekonomisi üzerinde büyük bir etkisi olabileceği konusunda uyardılar.
