1,4 milyar nüfuslu Çin’de orta sınıfın her geçen gün büyümesi ile beraber eğlence sektörüne olan eğilim de aynı oranda artıyor. Fakat 2010’ların başından beri önemli düzeyde büyüyen eğlence sektörü, bir süredir önemli kısıtlamalar ve “tavsiyeler” ile karşı karşıya. Genel olarak 2015-16 civarında başladığı kabul edilen bu uygulamalar neticesinde Çin’de oldukça popülerleşen figürlerin ve oyunların etkilerinin azaltılması veya Çin yönetiminin kabul ettiği ajandalar ile beraber hareket etmeleri hedefleniyor.
Yıldız Kayması
Bu kısıtlamalar ve uygulamalar ekranlarda neyin olması gerektiğini belirlerken, aynı ekranlarda görünmesi sakıncalı figürlerin de listesini verebiliyor. Örneğin, artık Çin eğlence sektöründe yer alan efemine ve homoseksüel erkeklerin üzerinde ciddi bir baskı olduğunu söylenebilir. Aynı zamanda Çin’de reality show içerikleri de yasaklanmış durumda. Çin’li süper starlar ise artık her an bir takım suçlamalar ve yasaklar ile karşı karşıya kalabileceklerinin farkında:
- İlk olarak 2018 yılında kendini Çin’in süper starlarından biri olan Fan Bingbing’in vergi suçlamaları sebebiyle hapsedilmesi ile gösteren bu uygulamalar, bu yıl artan bir şiddet ile devam ediyor.
- Alibaba Group’un sahibi ve ülkenin en ünlü simalarından biri olan Jack Ma’nın aylardır Çin’li yetkililerle köşe kapmaca oynadığı biliniyor.
- Geçtiğimiz haftalarda yine başka bir süper star, Kris Wu, tecavüz suçlamaları ile gözaltına alındı.
Bu uygulamaların bir numaralı amacının gençlerin “sakıncalı” figürlere saplantılı olmasından doğan endişe olduğu belirtiliyor.
Bu baskının sonuç verdiği ise milliyetçi ve militan içeriklerin son yıllarda giderek artması ile ölçülebilir. 2015 yılında vizyona giren ve anında kült olan savaş filmi Kurt Savaşçı (İngilizce: Wolf Warrior – Filmin adı, Çin’in Dışişleri diplomatlarının takındığı tavra da ismini vermiştir) gibi filmler gişelerde milyarlarca dolar gelir elde etmeye başladı. Bu furyanın son halkası Chongjin Gölü Savaşı isimli savaş filmi ise birkaç haftadır vizyonda ve Çin’in tarihinde en çok izlenen filmi olma yolunda hızla ilerliyor! Film ABD ordusunun Kore Savaşı’nda yenilgiye uğradığı bir cepheyi konu alıyor, dolayısıyla Çin’in eğlence sektörü için çizdiği modern vizyonunun son derece uygun bir örneği.
Bölüm Sonu Canavarı: Çin
Hem eğlence hem de teknoloji sektörlerinin ortak paydada buluştuğu alanlardan biri olan oyun sektörü de Çin’in son birkaç yılda benimsediği politikalardan nasibini almış durumda. Bu sınırlamalar kendini hem “genel ahlak” temalı yönlendirmeler hem de direkt olarak sektörün Çin Halk Cumhuriyeti vatandaşlarına erişiminin kısıtlanması olarak gösteriyor.
- İlk olarak bahsedilmesi gereken, Çin Komünist Partisi yönetiminin oyunların içeriğine artık direkt olarak karıştığı. Şi hükûmetinin ahlak temelli politikalarının bir sonucu olarak Çin’de piyasaya sürülen oyunların efemine ve eşcinsel erkek karakterler içermesi artık kabul edilebilir bir olay değil. Aynı zamanda sızan bazı belgelere göre artık çoğu oyunda bulunan “iyi ile kötü arasında seçim yapma” özelliği de yetkililerin hedefinde. Öyle görünüyor ki Çin, bu multi-milyar dolarlık endüstride aykırı bulabileceği unsurların yer almasını istemiyor.
- Sektör aktörlerini belki biraz daha rahatsız edebilecek bir gelişme ise geçtiğimiz haftalarda yaşandı: Çin, 18 yaşından küçüklerin haftada üç saatten fazla oyun oynamasını yasakladı. Çin’de dijital platformlara erişmek için kimlik ve vatandaşlık bilgilerini girmeniz gerektiği de düşünülürse bu yasağın ciddi etkileri olacağı öngörülebilir. Fakat uzmanlar her ne kadar bu yasağın uzun vadeli etkilerinin ciddi olacağını öngörse de gençler şimdilik bu yasağı delmeyi başarmış durumda. En son raporlara göre gençler ailelerinin kimliklerini alıyor, vermezler ise “ödünç alıyor”. Fakat her ne kadar gençler çözüm üretmeye yatkın olsa da şirketler tehlike sinyalleri vermeye başladı bile: Geçtiğimiz haftalarda Çin’in en önemli oyun şirketlerinden ByteDance yıllar sonra ilk kez toplu işten çıkarmalara başladı.
Bütün bu yasaklar ve uygulamalar sektör aktörlerinin yaşadıkları belirsizlikleri artırıyor. Dünya ekonomisinin çetin bir düzlüğe gireceği bu dönemde yaşanan bu gelişmelerin ülkeye ve uluslararası boyuttaki eğlence sektörüne negatif etkisi olacağı öngörülebilir.
