22 Mart’tan herkese merhaba!
Manşetler;
♀️ İstanbul Sözleşmesi
💵 Dolardaki hareketlilik
🏫 Merkez Bankası Yeni Başkanı
Keyifli okumalar!
TÜRKİYE’DEN GELİŞMELER
Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan, Twitter’ın Türkiye’ye temsilci atayacağını açıkladı.
Cezaevinde tutuklu bulunan eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’a 2015 yılındaki açıklamasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret ettiği iddiasıyla açılan davada 3 yıl 6 ay hapis cezası kararı verildi. Mahkemenin en üst sınırdan ve indirim uygulamadan cezayı verdiğini belirtelim.
Resmi Gazete’de hafta sonu yayımlanan “Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması” hakkındaki kanuna geçici madde eklenerek Kanal İstanbul’a devlet garantisi verildi.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Gezi Parkı’nın mülkiyetinin Sultan Beyazıt Hanı Veli Hazretleri Vakfı’na devredilmesine tepkisini yazılı açıklamayla gösterdi. Açıklamada “Bu karar meydanın yeniden yeşil ve estetik bir alana dönüştürülme projesini durdurmak için alınmıştır.” denildi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal görevden alındı. Selefi ise AKP eski milletvekili Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu oldu.
-
Dipnot: Bu atamayla Merkez Bankası’na son 20 ay içinde dördüncü başkan atanmış oldu.
-
Açıklama: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Şahap Kavcıoğlu, basın açıklaması yayımladı. Açıklamada enflasyonda kalıcı düşüşü sağlama hedefi doğrultusunda para politikası araçlarının etkin bir şekilde kullanılacağı belirtildi.
-
İddia: Tüm gelişmelerin ardından DEVA Partisi lideri Ali Babacan bir iddiada bulundu. Babacan, “Merkez Bankası’nın 130 milyar dolarını çarçur ettiler, hatta bir rivayet var ki; ayrılan Merkez Bankası Başkanımız, gece görevden alınan. Demiş ki: ‘130 milyar nereye gitti’ diye sormuş” dedi.
İstanbul Sözleşmesi’nin feshedilmesine ilişkin Cumhurbaşkanı Kararnamesi Resmi Gazete’de yayımlandı.
-
Gerisi: Türkiye, İstanbul Sözleşmesi’ni imzaya açıldığı 11 Mayıs 2011 tarihinde imzalamış, 14 Mart 2012 tarihinde ise onaylamıştı. Dilerseniz Tuğçe İncetan’ın kaleminden “Nedir Bu İstanbul Sözleşmesi?” başlıklı yazıyı okuyabilirsiniz.
-
Biden’ın tepkisi: Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararını takiben yazılı açıklama yapan ABD Başkanı Joe Biden, karara ilişkin “derin bir hayal kırıklığı” ifadesini kullandı. Kasım 2020’de ABD Başkanı seçilen ve geçtiğimiz ocakta göreve başlayan Biden’ın Oval Ofis’teki ilk Türkiye açıklaması bu oldu ve başkan henüz Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir görüşme gerçekleştirmedi.
-
Ayrıca: 11 CHP’li büyükşehir belediye başkanı, ortak açıklamasıyla sözleşmeden çekilme kararını “insan haklarına indirilen ağır bir darbe” olarak yorumladı ve vazgeçme çağrısı yaptı.
-
Cevap: Dışişleri Bakanlığı, “Türkiye Cumhuriyeti’nin Sözleşme’den çekilmesi, kadına karşı şiddetle mücadeleden ödün verme olarak yorumlanmamalıdır.” açıklamasını yaptı.
-
Yankılar: Karara Türkiye’deki birçok spor kulübü de tepki gösterdi. Eczacıbaşı Spor Kulübü ile Anadolu Efes “İstanbul Sözleşmesi Yaşatır” başlıklı bir açıklama yaparken, Fenerbahçe de kararın gözden geçirilmesi gerektiğini belirten bir metin yayımladı.
Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu’nun Merkez Bankası Başkanı olması piyasalarda şok etkisi yarattı. Borsa İstanbul’da BİST 100 endeksi güne %6,65 düşüşle başladı, işlemler sabah saatlerinde iki kez geçici olarak durduruldu. Lira güne %17 değer kaybıyla başladı.
-
Dolar: Gün içinde dalgalanmalar yaşayan ve uluslararası piyasalarda 8,40’ı gören dolar günü 7,77 seviyelerinde kapattı.
-
Açıklama: Borsa İstanbul, “Yatırım kuruluşlarımızın ve yatırımcılarımızın mevzuata uyum konusunda gerekli hassasiyeti göstermeleri önemle rica olunur. Aksi durumda, usulsüz açığa satış işlemleri başta olmak üzere Sermaye Piyasası Kurulu ve Borsamız düzenlemelerine uygun olmayan işlemlere karşı gerekli her türlü tedbirin alınacağı, inceleme ve denetim faaliyetlerinin titizlikle icra edileceği hususları kamuoyuna saygıyla duyurulur.” açıklamasını yaptı.
DÜNYADAN GELİŞMELER
Yeni ABD yönetiminin göreve gelmesiyle ilk Sino-Vaşington görüşmesi, Alaska’da gerçekleşti.
-
Neler neler? Çin tarafı görüşmeyi “direkt, açık sözlü ve yapıcı” olarak nitelendirdi. Tarafların gergin meselelerdeki görüş ayrılıkları ise devam ediyor. Yine de görüşmelerin çıktılarından biri de ortak bir iklim masası kurmak oldu.
Birleşik Krallık çıkışlı AstraZeneca’nın Covid-19 aşısı, ABD’de düzenlenen klinik deneylerde %79’luk etkiyle geçer not aldı.
-
Deneyler: AstraZeneca aşısının semptomatik hastalıkları önlemede %79, kritik hastalıklara ve hastaneye yatırılma gereksinimine karşı ise %100 etkili olduğunu ortaya koydu.
Filipinler Savunma Bakanı Delfin Lorenzana, Pekin yönetiminin Güney Çin Denizi’ndeki tartışmalı bir resifin yakınında bulunan tekneleri geri çekmesi gerektiğini, Çin’in bölgede 2020 teknelik varlığının açık ve kışkırtıcı bir eylem olduğunu söyledi.
-
Arka plan: 1947 yılında Çin’in yayımladığı egemenlik haritasıyla Güney Çin Denizi üzerine ihtilaf oluşmuştu. Zengin rezervlere sahip bölgenin %80’ine sahip olmak isteyen Pekin yönetiminin karşısında Filipinler, Vietnam, Brunei ve Malezya gibi komşu ülkeler bulunuyor.
Suudi Arabistan’ın petrol şirketi Saudi Aramco, 75 milyar dolar temettü dağıtacak. Tabii hisselerin %98’ini elinde bulunduran Riyad hükümeti ödemenin aslan payını kapacak.
-
Detay: Geçtiğimiz yıl fosil yakıtlar küresel arz ve talebinde yaşanan krizler sebebiyle şirket kârı %44 azaldı ve son dokuz yılın en düşük seviyelerine geriledi. Yine de şirketin 49 milyar dolar kâr elde ettiğini belirtelim.
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, Rusya ile S-400 hava savunma sistemi alımı konusunda anlaşma imzalayan Hindistan’a “Henüz S-400 sistemini satın almadılar, bu sebeple yaptırımların masada olması için hiçbir sebep yok” sözleriyle mesaj verdi.
AB üyesi ülkelerin dışişleri bakanları, Uygurlara yönelik uygulamalar sebebiyle Çin’e yaptırım uygulanmasını kararlaştırdı. Sincan’daki dört parti ve bölge yetkilisi ve bir örgüt yaptırım listesine alındı.
-
Cevap: Çin tarafından yanıt gecikmedi. Pekin yönetimi 10 Avrupa Birliği vatandaşına uluslararası hukuku açıkça ihlal etmek ve ağır müdahale gerekçesiyle yaptırım uygulayacağını açıkladı.
Netflix’in en çok izlenen içeriklerinden biri olan ve Formula 1 sezonunun perde arkasını anlatan Drive To Survive’ın üçüncü sezonu yayına girdi.
-
İstanbul GP: Kuşkusuz 2020’nin “unutulmayanları” arasında yer alan İstanbul GP belgeselde yer almıyor. Sezonun en heyecanlı yarışlarından birine ev sahipliği yapan İstanbul’un, Netflix’in Türkiye’ye gelememesi nedeniyle belgeselde olmadığı iddia ediliyor.
TEKNOLOJİ
5G’den 6G çalışmalarına hızlı bir geçiş
Melissa Nil Özkarakaya
Kısaca 5G olarak bildiğimiz 5. Nesil Mobil Telekomünikasyon Hizmeti, ABD ve Çin arasındaki en büyük rekabet sektörlerinden biri haline geldi. 5G alanında dünya öncüsü olma pozisyonunu Çin’e kaptıran ABD, 6G’de önderliği elinde tutabilmek amacıyla şimdiden kolları sıvadı. Ancak Çin, 6G teknolojisinin geliştirilmesini teşvik etmek için ulusal bir 6G araştırma ve geliştirme uzman çalışma grubu kurması ve Kasım ayında gönderdiği 6G uydusu ile bu yarışta çoktan ön sıralardaki yerini almış durumda. Türkiye ise bu rekabetin bir parçası olmaktan hâlâ oldukça uzak. 2016’da 4.5G teknolojisine adım atan Türkiye, 5G alanındaki faaliyetleri “Uçtan Uca Yerli ve Milli 5G” adlı projeyle yürütüyor ve tamamen yerli üretim çalışmalar yaparak sektörde dünyanın ilk 10 ülkesine girmeyi hedefliyor. Birçok sektörü etkileyen 5G teknolojisinde geri kalmanın sonuçları her ülke için oldukça ağır olabilecekken, 6G yarışında geri kalmanın muhtemel zararları daha büyük olabilir.
5G’den 6G’ye
5G planlaması, mevcut 4G’den daha yüksek kapasiteye sahip olmaya, daha yüksek mobil genişbant kullanıcısı yoğunluğuna, ultra güvenilir ve masif makine haberleşmesine destek sağlıyor. 5G, 4G teknolojisinden daha düşük bir gecikmeyi ve daha düşük pil tüketimini, nesnelerin internetinin daha iyi uygulanmasını hedefliyor. Ericsson tarafından yayımlanan Kasım 2020 mobilite raporuna göre 2026’ya gelindiğinde mobil trafiğin %54’ü 5G şebekeler tarafından taşınacak. Telekomünikasyon hizmetlerinin her 10 yılda bir yenilendiği göz önüne alınırsa 6G teknolojisinin 2030 itibariyla aktif olarak kullanılmaya başlanacağı tahmin ediliyor
Dijital İkizler
5G’nin sağlayabileceği imkanların kapasitesi halen tartışma konusuyken, 6G ile ise günlük hayatımıza girecek olan faaliyetler gerçekliğin çok ötesine varıyor. Bu faaliyetlerden belki de en önemlisi, bir ürün, süreç veya hizmetin sanal ortamda kopyasının yaratılmasına olanak tanıyan “Dijital İkizler” teknolojisi. Özellikle imalat, otomotiv, inşaat ve sağlık sektörlerinde fayda sağlayan bu teknoloji sayesinde gerçekleştirilmesi zor veya pahalı olan projelerin dijital ikizlerinin yaratılmasıyla birlikte sanal ortamda denemeleri yapılacak ve üretim aşamasına geçilecek.
Geleceğe dönüş
Ayrıca, son derece heterojen ağlar, çeşitli iletişim senaryoları, çok sayıda anten, geniş bant genişlikleri ve yeni hizmet gereksinimleri kullanılarak oluşturulan büyük veri kümeleri ile karşı karşıya kalan 6G ağlar, yapay zeka ve makine öğrenimi teknolojileri yardımıyla yeni bir akıllı uygulama yelpazesini de etkinleştirecek. 5G ağı ile karşılaştırıldığında, 6G kablosuz iletişim ağlarının çok daha yüksek spektral/enerji /maliyet verimliliği, daha yüksek veri hızı (Tbps), 10 kat daha düşük gecikme, 100 kat daha yüksek bağlantı yoğunluğu, daha fazla otomasyon, %100’e yakın kapsama alanı ve milisaniyenin altında zaman senkronizasyonu sağlaması bekleniyor. Bu sayede çevremizdeki her şey 6G ağlarına bağlanabilecek. İnsanların mobilya ve giysi gibi şeylerle iletişim kurmasının yanı sıra bu araçlar kendi aralarında da iletişim kurabilir duruma gelecek.
Ancak Huawei gibi Çin menşeili şirketlere karşı halen bir güvensizlik duyuluyor. Bu durumun 6G teknolojisi ile azalması da pek olası gözükmüyor. 5G teknolojisinin otoriter rejimler tarafından nasıl kullanıldığına dair var olan endişelerin üzerine, 6G’nin toplu drone gözetleme gibi teknolojileri etkinleştirme potansiyeli demokrasileri korkutan tehlikeler olarak görülüyor. Çin halihazırda vatandaşları izlemek ve kontrol etmek için gözetim kameralarının yanı sıra, yapay zeka, yüz tanıma, ses örnekleri ve DNA gibi biyometrik gözetleme yöntemleri kullanıyor.
Şimdi ne olacak?
Bizleri ABD ve Çin arasında kıran kırana bir 6G yarışının beklediği aşikâr. Fakat bu iki süper gücün arasındaki çekişmede telekomünikasyon politikası olarak yerli 5G teknolojisi altyapısı kurmadan 5G’ye geçilmemesini benimseyen Türkiye’nin 6G yarışında nasıl bir yol izleneceği ne yazık ki en büyük soru işareti.
SPONSORUMUZ
Yetenekli tasarımcılar tarafından hazırlanan şablonlarıyla Elio; fotoğraflarınızı Instagram hikâyelerinizde en “havalı” şekliyle paylaşabilmenizi sağlar. Kullanıcılar, uygulama aracılığıyla fotoğraflarını tek tıkla template’e yerleştirip hikâyesinde paylaşabilir.
