25 Şubat’tan herkese merhaba!
Manşetler;
💲 Türkiye’nin kredi derecesi
🏗️ Kanal İstanbul
💂 Ermenistan’da kriz
Keyifli okumalar!
TÜRKİYE’DEN GELİŞMELER
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Türkiye ekonomisinin üç yıllık büyüme tahminlerini yukarı yönlü güncelledi.
-
Rapor: Küresel Ekonomik Görünüm şubat ayı güncelleme raporunda Türkiye’nin 2020’de %5 daralması yönündeki öngörü %1,1 büyüme şeklinde revize edildi. 2021 yılına ilişkin büyüme tahmini %3,5’ten 4’e, 2022 yılı büyüme tahmini ise %4’ten 5’e yükseltildi.
Anayasa Mahkemesi, Fahrettin Altun’un başkanlığını yaptığı Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nın Anadolu Ajansı üzerindeki “faaliyet ve “örgütlenme ve insan kaynakları yönetimi” denetim yetkisini anayasaya aykırı buldu ve iptal etti.
-
Gerisi: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçilmesini takiben Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından yayımlanan 14 numaralı Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle İletişim Başkanlığı’nın yetkileri belirlenmişti. Düzenlemeyle bakanlığın Anadolu Ajansı üzerinde bütçe, örgütlenme ve insan kaynakları yönetimi yetkileri artırılmıştı.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, Kanal İstanbul projesi için “İnadına yapacağız” diyen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a “İstanbul’la inatlaşmayı hala kendisine marifet görenlere, ben, 23 Haziran’ı hatırlatıyorum” cevabını verdi.
DÜNYADAN GELİŞMELER
İsrail’de 1.2 milyon kişiyle yapılan ve tıp dergisi New England’da yayımlanan araştırmaya göre BioNTech-Pfizer’in Covid-19 aşısı, %94 etkili.
Japonya’da 11 yıl sonunda ilk kez artan intihar vakalarını takiben sosyal izolasyon süreciyle mücadele kapsamında Tetsushi Sakamoto Yalnızlık Bakanı olarak atandı.
-
Detay: Japonya’da yalnızlık bir ruh sağlığı problemi olarak karşımıza çıkıyor. Yalnızlık probleminin aşırı seviyelerde gözlemlenmesine “hikikomori” deniyor.
Ermenistan Silahlı Kuvvetleri, Başbakan Nikol Paşinyan ve hükûmetinin istifasını talep etti. Başbakan, bu çağrıyı bir “darbe girişimi” olarak nitelendirdi ve destekçilerini Erivan’ın merkezinde toplanmaya çağırdı.
-
Başka başka: Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Ermenistan’daki darbe girişimini kınadıklarını açıkladı.
İtalya’da çevrim içi yemek sipariş hizmeti veren JustEat, Uber Eats, Glovo ve Deliveroo’ya toplamda 733 milyon euro para cezası çıktı. Gerekçe ise firmaların kuryelerine yönelik gerekli iş güvenliğini sağlamamaları.
ABD merkezli oyun mağazası zinciri GameStop’un hisseleri dün ticaretin durduğu seansta %104 fazla yükseldi. İlgili hisseler, piyasalar kapandıktan sonra ise %85 değer kazanmıştı.
-
Başka başka: Reddit’in WallStreetBets isimli sayfasında adı geçen AMC Entertainment %18, Koss %50, Blackberry %9 ve Kanada merkezli kenevir şirketi Tilray %13 değer kazandı.
-
Gerisi: Elon Musk’ın ‘’Gamestonk’’ tweet’i ile kitlelere yayılan, sadece Musk’ın tweet’inden sonra %50 değer kazanan GameStop’un hikâyesini Rıza Egehan Asad’ın kaleminden okuyabilirsiniz.
Avustralya’da parlamento büyük teknoloji şirketlerinin kullandıkları haber içerikleri için yayın kuruluşlarına para ödemesini zorunlu tutan yasayı kabul etti.
-
Gerisi: Facebook ve Google, ilgili yasanın geçmesi halinde operasyonlarını kısıtlayabileceklerini dile getirmiş; Facebook, Avustralya merkezli medya kuruluşlarının içeriklerinin kendi platformlarında yayımlanmasına kısa bir süre için izin vermemişti.
İKLİM
Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Perspektifinden İklim Krizi
Kerem Renda
İstanbul’da mevsim normallerinin üstünde seyreden hava sıcaklıkları, 2019 yılının sonlarında Avustralya’da haftalarca söndürülemeyen orman yangınları ve son olarak geçtiğimiz günlerde ABD’nin Teksas eyaletinde anormal bir şekilde eksi derecelere inen ve altyapı hizmetlerinin çökmesine sebep olan doğa olayları… Tüm bunlar iklim krizinin somut göstergelerinden sadece birkaçı. İklim krizinin çözülebilmesi için Birleşmiş Milletler’in de öncü olduğu pek çok uluslararası organizasyon ve alanda çalışan ulusal ve uluslararası sivil toplum kuruluşları çeşitli faaliyetler yürütse de bu kurum ve kuruluşların çalışmaları devletleri yöneten hükümetlerin siyasi ajandalarından ve planlarından muaf değil. Özellikle sivil toplum kuruluşları çalışmalarını yürütebilmek için hükümetlerin bu krizin çözümü için ayırdığı fonlardan yararlanmak zorunda ve iklim krizini inkar eden hükümetlerle bu alanda işbirliği yapmak iklim aktörlerini güç bir pozisyonda bırakıyor.
Geçtiğimiz haftalarda ABD’de başkanlık koltuğunu Trump’tan devralan Biden, iklim aktivistlerinin daha rahat bir nefes almasını sağladı. Trump hükümeti döneminde şiddetle reddedilen iklim krizi, Biden’ın başkanlık koltuğuna oturmasıyla devletin bütçe ayırdığı öncelikli faaliyet hedeflerinden biri haline geldi. Trump aynı zamanda başkanlığı döneminde cinsel sağlık ve üreme sağlığını geliştirmek amaçlı Birleşmiş Milletler’e aktarılan fonu da kesmişti. Ancak Biden, selefinin bu kararını da tersine çevirerek cinsel sağlık ve üreme sağlığı alanında çalışan Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu’na tekrardan fon ayrılacağını açıkladı. Her iki alana da fon sağlanması iklim ve cinsel/üreme sağlığı alanındaki pek çok problemin çözülmesi için kuşkusuz faydalı olacaktır. Ancak bu fayda tek başına salt iklim krizine ya da cinsel/üreme sağlığına dayalı problemlerin çözümünde etkili olmayacak, zira iklim krizinin pek çok bağlamda olduğu gibi cinsel sağlık ve üreme sağlığı üzerinde de negatif etkileri var.
İklim Krizi, Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı
Toplumsal cinsiyet eşitliğinin toplumları daha refah, daha huzurlu ve daha üretken bir hale getireceği su götürmez bir gerçek. Ancak küresel çerçeveden bakıldığında dünya hala toplumsal cinsiyet eşitliğinden fersah fersah uzakta. Bu eşitsizlikten en büyük zararı gören kesimlerden biri de kadınlar ve kız çocukları. Özellikle siyasal ya da doğal kriz ve afet durumlarında kadınların ve kız çocuklarının çok daha büyük zararlar gördüğüne dair sayısız araştırma ve makale var. Bu afet ve kriz durumlarından biri de iklim krizi ve iklim krizi sebepli cinsel sağlık ve üreme sağlığının tehlikeye girmesi toplumun bu kesiminin yine büyük zararlar görebileceğine işaret ediyor.
Women Deliver’ın Ocak 2021’de yayımladığı bir rapora göre, cinsel sağlık ve üreme sağlığı iklim krizinin sert ve olumsuz etkilerinden muaf değil. Kriz sebepli su kaynaklarının azalması temiz suya erişimi zorlaştırıyor. Böyle bir dönemde temiz suya erişimin olmayışı ve hamilelik kaynaklı dehidrasyon hormonların düzensiz çalışmasına, erken doğumlara, düşüklere ya da ölü doğumlara sebep oluyor. Krizin kadın sağlığı açısından tek zararı biyolojik değil, aynı zamanda toplumsal. Kriz dönemlerinde toplumsal cinsiyete dayalı şiddet ve erken evlilik vakalarında da ciddi artışlar gözleniyor. Rapora göre, iklim krizi sebepli ekonomik sıkıntıların da yaşanmaya başlamasıyla şiddet artış gösterebileceği gibi ev ekonomisini bir nebze rahatlatmak adına kız çocuklarının, erken yaşta evlendireleceği ve haklarından mahrum kalabileceği öngörülüyor.
Krizin bir başka etkisi de altyapı kaynaklı sıkıntılardan doğabilecek mağduriyetler. Geçtiğimiz günlerde Teksas örneğinde görüldüğü gibi iklim krizi sebepli altyapıların çökmesi pek çok kişinin sağlık hizmetlerine erişememesine sebep oldu. Böyle bir durumda kadınların güvensiz alanlarda doğum yapabileceği, sağlık hizmetlerine erişemediği için hamilelik öncesi ve sonrası takiplerin yapılmamasından ve menstruasyon dönemlerinde hijyen malzemelerine ulaşamama sıkıntısından dolayı çeşitli sağlık sorunlarının ortaya çıkabileceği de öngörüler arasında.
İklim krizi sadece doğayı etkileyen bir olgu değil
Krizin beraberinde getireceği pek çok toplumsal ve siyasi sonuç var. Bu sonuçlar da sağlık başta olmak üzere insanların üzerinde etkiler bırakacak. Bu anlamda hükümetlerin acil eylem planları uygulayarak hem iklim krizinin daha da korkunç bir hale dönüşmesini engellemesi hem de bu kriz sebepli oluşacak mağduriyetler üzerine düşünmesi ve harekete geçmesi gerekiyor.
ÖNERİLER
El işi tasarımları ile Atelier Aztek sizlerle. Bardak altlıkları, tokalar, çantalar ve çok daha fazlası için markanı Instagram hesabına göz atabilirsiniz.
