10 Mart’tan herkese merhaba!
Manşetler;
🧑💻 Evden çalışma yönetmeliği
💂 Ermenistan
⚽️ Younes Belhanda
Keyifli okumalar!
TÜRKİYE’DEN GELİŞMELER
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın “Uzaktan Çalışma Yönetmeliği” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
-
Sözleşme: İşin tanımı, yapılma şekli, işin süresi, işin yeri, ücret ve ücretin ödenmesi gibi maddeler sözleşmeyle korunacak ve iş veren tarafından sağlanan iş araçları da tespit edilecek.
-
İletişim: İşverenin işçiyle iletişim kurmasıyla genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin hükümler yer alacak. Uzaktan çalışmanın yapılacağı zaman aralığı ve süresi iş sözleşmesinde belirtilecek.
Twitter, Boğaziçi Üniversitesi Rektörlüğü’nün @bounrektorluk kullanıcı adına sahip hesabını askıya aldı.
Mersin’deki Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin üçüncü ünitesinin temel atma töreni bugün düzenlendi. Törene, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin de video-konferans yöntemiyle katıldı.
Ne dediler?
Putin: “Akkuyu projesinde en sıkı güvenlik tedbirlerine uyulmaktadır, projenin çevre dostu olması için elimizden geleni yapıyoruz.”
Erdoğan: “Bugün Türkiye’mize bir eseri daha kazandırmanın haklı gururunu birlikte yaşıyoruz. Temelini 3 yıl önce Sayın Putin’le birlikte attığımız Akkuyu’nun 3. reaktörün temelini atıyoruz. Bu hamlemizle enerjide ülkemizin yarınlarını garanti almayı hedefliyoruz.“
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Kırım’ın ilhakı hususunda Ankara’nın duruşuyla ilgili “Türk meslektaşlarımızın ve partnerlerimizin Rusya’nın tutumunun doğruluğunu ve haklılığını er ya da geç anlayacağından eminiz” dedi.
AK Parti kaynaklarına göre Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin daveti üzerine, MHP’nin 13’üncü Olağan Büyük Kurultayı’na katılacak.
Galatasaray Kulübü, Faslı futbolcu Younes Belhanda’nın sözleşmesinin “tek taraflı ve haklı sebeple” feshedildiğini açıkladı.
- Neden? Belhanda, hafta sonunda oynanan Sivasspor maçı sonrasında Türk Telekom Stadyumu’nun zemini ile ilgili olarak “Galatasaray yöneticilerinin bir çözüm bulması lazım. Hiç durmadan Twitter’da, Instagram’da kendini seyretmemek, basında olup bitenlere bakmamak lazım. Gel statla ilgilen. Sahada mücadele eden, oynayan biziz. Antrenman merkezimiz bile buradan daha iyi. Bu normal mi?” demişti.
DÜNYADAN GELİŞMELER
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, kendisinden istifa etmesini isteyen Genelkurmay Başkanı Onik Gasparyan’ı ikinci kez görevden aldı.
-
Gerisi: Ermenistan Silahlı Kuvvetleri, Başbakan Nikol Paşinyan ve hükûmetinin istifasını talep etmiş, Başbakan, bu çağrıyı bir “darbe girişimi” olarak nitelendirmiş ve destekçilerini Erivan’ın merkezinde toplanmaya çağırmıştı. Paşinyan, sonrasında Gasparyan’ı görevden almak istemiş ancak Cumhurbaşkanı Armen Sarkisyan tarafından veto edilmişti.
Buckingham Sarayı’nın Kraliçe Elizabeth adına yapılan açıklamasında ırkçılık iddialarının saray içinde özel olarak çözüleceği, Sarayın “Prens Harry ve Markle’ın yaşadıklarını duymaktan üzüntü duyduğu” belirtildi.
-
Gerisi: Kraliyet ailesindeki görevlerini bırakıp ABD’ye yerleşen Sussex Dükü Prens Harry ve Düşesi Meghan Markle’ın Oprah Winfrey’le gerçekleştirdiği röportajda Londra’da oldukları dönem Kraliyet ailesinden bir kişinin o dönem doğacak bebeklerinin “teninin ne kadar koyu olacağına” dair soru sorduğunu açıkladı. Zanlıyı açıklamayan Oprah Winfrey, o kişinin Kraliçe Elizabeth veya Prens Philip’in olmadığını söyledi.
Rusya ve Çin, Ay’da ortak bir uzay istasyonu kurmayı planladıklarını açıkladı.
-
Detay: Rusya Uzay Ajansı Roscosmos yaptığı açıklamada, Çin Ulusal Uzay Dairesi (CNSA) ile “Ay’ın yüzeyinde ve/veya yörüngesinde deneysel araştırma tesisi” oluşturmak için anlaşma imzaladığını açıkladı. CNSA ise projenin “tüm ilgili ülkelere ve uluslararası ortaklara açık” olduğunu söyledi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun resmi ziyaret kapsamında yarın ilk kez Birleşik Arap Emirlikleri’ne gidecek. Ziyarette BAE Veliaht Prensi Muhammed bin Zayed ile bir araya gelecek Netanyahu, BAE’ye giden ilk İsrail Başbakanı olacak.
Rusya’da, yasaklı içeriklerin kaldırılmamasına misilleme olarak sosyal medya platformu Twitter’ın hızı yavaşlatıldı. Yetkililer, içerik silme taleplerinin yanıtsız bulması halinde platformun kapatılmayla yüz yüze kalabileceğini söyledi.
POLİTİKA
Çin’in 14. “beş yıllık planı” üzerine
Doğaç Özen
Sovyet Rusya döneminde popülerleşen “beş yıllık plan” kavramı, geçtiğimiz yüzyıldan beri gelişmekte olan ülkelerin sıklıkla tercih ettiği dönemsel sıkı politikalara verilen bir isim. Siyasi reformlardan ekonomik planlamalara, toplumsal sorunlara çözüm sunmaktan dış politikayı yeniden tasarlamaya kadar birçok konuyu içeren beş yıllık plan, Türkiye tarihini yakından takip edenlerin de aşina olduğu bir konsept. Fakat Türkiye’de de 1963 yılından beri neredeyse aralıksız şekilde yayımlanan kalkınma planlarının ülke ekonomisine yön verdiğini iddia etmek biraz güç.
Aynı durum Çin için geçerli değil. 6 Mart’ta Çin’in yasama meclisleri, ülkenin 14. beş yıllık planının tasarısını kamuoyuyla paylaştı. İlk olarak Kasım 2020’de tartışılmaya başlanan plan, Çin’in 2035 yılına dair hedeflerini de ortaya koyuyor.
Tarihindeki ilk “beş yıllık planı” 1953 yılında uygulamaya koyan Çin’in bu planlara sadık kaldığı ve genellikle hedeflediği sonuçları elde ettiği kabul ediliyor. Buna örnek olarak 20. yüzyılda Pekin’in merkezden planlamalarının Çin’i tarım merkezli ekonomiden dünyanın en büyük sanayisine sahip ülke haline getirmesi ve 1990’da yayımlanan 8. beş yıllık planda belirtilen ekonomik reformların uygulanması sonucu Çin’in market ekonomisiyle tanışması verilebilir. Dolayısıyla Çin’in yayınladığı bu tarz uzun vadeli planlar, başta Çin toplumu olmak üzere tüm dünya için önemli mesajlar içeriyor.
14. beş yıllık plan neler içeriyor?
Ulusal güvenlik, ekonominin güçlenerek büyümesi, yerel yönetimlerin ve bölgelerin geliştirilmesi, Çin’in uluslararası arenada saygınlığının arttırılması ve Çin tipi sosyalizmin geliştirilerek devam edilmesi gibi konu başlıklarını içeren 14. beş yıllık plan içerisinde üç ana konu göze çarpıyor: Yüksek teknoloji üretimi, büyüme oranları ve iklim değişikliği.
Değişen Dengeler ve Değişen Teknoloji
Tıpkı 13. plan gibi, 14. plan ekonomik reform ve gelişim stratejilerine detaylı bir şekilde değiniyor. Xi Jinping hükümeti, 2010’lara damgasını vuran Çin yüksek teknoloji sektörünün bu on yılda da büyüyerek devam etmesini hedeflediğini açık bir şekilde ifade etti. Bu kapsamda alınacak önlemler arasında belki de en önemlisi, yüksek teknoloji ürünlerinin tedarik zincirinin ezici ağırlığının Çin’de üretilen ürünlerden oluşması hedefi. Yerel üretimin güçlendirilmesinin önemini belirten program, bu üretim modelinin gerektiği takdirde global ekonominin sunduğu imkanlarla iyileştirebileceğini de ifade ediyor. Düzenlemeler içerisinde Çin’de üretilen malların dış pazarlarda satışa sunulmasının desteklenmesi de öngörülüyor. Bu doğrultuda atılacak adımların, Çin’in ulusal güvenlik ajandasının kapsamında olduğu da belirtiliyor.
Çin, bu adımları gerçekleştirmek için Ar-Ge ve yüksek teknoloji üretimi sektörlerine ayıracağı bütçeyi 2025’e kadar %7’den fazla arttırmayı hedeflediğini ifade etti.
Geride bıraktığımız 13. planın da en önemli gündem konularından biri olan yüksek teknoloji üretiminin, Trump yönetimi ile yaşanan sorunlar ile daha da önemli hale geldiği anlaşılıyor. Biden yönetiminin, Trump yönetimine kıyasla Çin politikasına yüksek perdeden karşı çıkmadığı da göz önüne alınırsa, Xi hükümetinin yüksek teknolojide yerel üretimi arttırma ajandasını kararlılıkla takip edeceği tahmin edilebilir.
Büyüme Oranı Hedefi Yer Almıyor
14. plan ile Çin, uzun süredir devam eden büyüme oranı yayınlama alışkanlığından da vazgeçmiş gibi görünüyor. Bu doğrultuda 30 yıldır ilk kez yıllık, veya 5 yıllık, bir büyüme oranı paylaşmamak tercih edildi.
Aynı toplantıda hükûmet, 2021 yılına dair büyüme beklentisini %6 olarak açıkladı. Bu beklenti, analistlerin tahmini olan %8 büyüme oranından daha az. Xi hükümetine yakın analistler, hükümetin tahmin edilenden daha makul bir büyüme oranı paylaşmasının sebebinin kalifiye büyümeyi teşvik etmek olduğunu iddia ederken 14. beş yıllık plan kapsamında da hedefin bu olduğunun altını çizdi.
İklim Değişikliği Ajandası Eleştirileri
Son olarak, 14. planın içerdiği önemli gündem maddeleri arasında Çin’in iklim değişikliği ile mücadele planı ve şehir planlamasında gerçekleştirilecek reformlar yer alıyor. Çin, yerel ekonomide kömür enerjisinden faydalanan devletler arasında açık ara en büyük paya sahip ülke ve dünyada kullanılan kömürün yarıdan fazlasının Çin’de kullanıldığı biliniyor. Fakat geçtiğimiz yıllarda Xi yönetimi, kömür kullanmayı giderek azaltmayı ve en sonunda 2060 yılında karbon ayak izini tamamen bitirmeyi hedeflediğini açıkladı. Gerçekten de yenilenebilir kaynaklardan elde edilen enerjinin Çin ekonomisinde payı her geçen yıl artarken, kömür enerjisine olan talep de paralel bir şekilde düşmüyor. Çin, geçtiğimiz 2020 yılında pandemiye rağmen kömür kullanımını %2’ye yakın arttırdı.
14. beş yıllık plan, geride bıraktığımız 13. plana paralel bir biçimde çok sayıda çevre dostu program içeriyor. Bunlar arasında trafikteki araçların içerisinde hibrit ve elektrik ile çalışan araçların oranının artması ve yenilenebilir enerjinin toplam enerji tüketimindeki payının artması gibi gündem maddeleri yer alıyor. Fakat, bazı uzmanlar ortaya konulan 5 yıllık hedeflerin, nihai 2060 hedeflerine ulaşmak için yetersiz kalacağı görüşünde.
Biden yönetiminin iklim değişikliği konusunda önceki yönetimlere göre daha tavizsiz bir duruşunun olduğu biliniyor. ABD’nin yeniden Paris Antlaşması’na girdiği de göz önüne alınırsa, iki etkili ülkenin ortak paydada buluşup tüm insanlığı ilgilendiren bu sorun üzerinde çalışıp çalışamayacakları merak ediliyor.
SPONSORUMUZ
Atelier Satsuma, zamansız ve heyecan uyandıran seramik objelerle mekanınıza yeni bir dokunuş getiriyor. Özenle el işçiliğiyle boyanan her bir mini-koleksiyonda kendinizden bir parça bulabilirsiniz. Her bir obje tek stokla sınırlı olsa da tasarımcılarımız, sizler için sipariş üzerine de üretim yapıyor. Dilerseniz Atelier Satsuma’ya Instagram üzerinden göz atabilirsiniz!
