Geçtiğimiz aylarda yazılarımızda yer verdiğimiz yargı reformu stratejisi kapsamında üç yargı paketinin hayata geçirildiğini açıklayarak detaylarını paylaşmıştık. Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, geçtiğimiz hafta başında yapılan AK Parti MYK’da Adalet Bakanlığı’nın uzun bir süredir üzerinde çalıştığı İnsan Hakları Eylem Planı’nı Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sundu. İnsan Hakları Eylem Planı taslağının ilerleyen günlerde değerlendirilmesinin ardından Meclis’e sevk edilmesi bekleniyor.
Nasıl hazırlandı?
İnsan Hakları Eylem Planı, yargı reformu paketi kapsamına uzun bir süredir hükümetin gündeminde olan ve 2023’e kadar tamamlanması hedeflenen planlardan biriydi. Bu planın hazırlanmasında yargıdaki eksikler göz önünde bulundurularak, sivil toplum kuruluşları, hukukçular, akademisyenler ve iş dünyasından temsilcilerle görüşüldüğü ve AYM, AB, AİHM ve BM kararlarının dikkate alınarak bu kurumlardaki yargı mensuplarıyla detaylı çalışmalar yapıldığı ifade edilmekteydi.
Taslak planda neler yer alıyor?
Adalet Bakanlığı’nın yıl sonunda açıkladığı İnsan Hakları Eylem Planı kapsamında özellikle adil yargılanma hakkının bir parçası olan makul sürede yargılanma hakkının ihlali konusunda çalışmalar yapılarak etkili bir mekanizma getirileceği öngörülmüştü. Geçtiğimiz hafta başında AK Parti MYK’sında sunulan taslakta ise İnsan Hakları Eylem Planı kapsamı açıklanarak, toplamda 9 amaç, 49 hedef ve 374 faaliyetin yer aldığı ifade edildi.
Bunlar arasında özellikle hukuki öngörülebilirlik ve şeffaflık, adil yargılanma hakkı, ifade özgürlüğü, özel hayatın gizliliğinin korunması gibi amaçların yer aldığı belirtildi. Bu kapsamda, son dönemlerde uygulamada sorunlar yaratan hususların dikkate alındığı göze çarptı. Bunlar arasında bekçilere insan hakları eğitimi verilmesi ve kadına yönelik şiddet vakaları dikkate alınarak eşe karşı işlenen suçlarda yer alan ağırlaştırıcı sebeplerin boşanan eş için de uygulanabilir hale getirilmesi gibi düzenlemelerin yer aldığı belirtildi.
Bir önceki eylem planı?
Bir önceki eylem planı 2014 yılında hayata geçirilerek 14 amaç ve 46 hedef belirlenmişti. Bu amaçlar arasında yaşama hakkı ve kötü muamelenin engellenmesi ve etkin soruşturma yapılması, makul sürede yargılamanın sağlanması, savunmanın etkinliğinin artırılması, özel hayatın ve aile hayatının korunması ve ifade ve medya özgürlüğünün sağlanması gibi amaçlar yer almaktaydı. Yeniden hayata geçirilmesi gereken planda benzer alanlarda düzenleme yapıldığı görülüyor.
