Novus Yeşil’den herkese merhaba! Bugün 28 Aralık Salı, saat 10:00.
Neredeyse oldu! 2021’den kurtulmak üzereyiz. Sadece üç gün sonra, cuma gecesi, delicesine eğlenebileceksiniz. Ne yazık ki yılbaşı hafta sonuna denk geldiği için fazladan bir tatil değil, ama bu tür pürüzlere takılamayız. Keyfimize kimse su dökemez. Şimdi gelin 2021’in iyi ve kötü çocuklarını belirleyelim.
Bu haftanın konuları;
👼🏻 İyi çocuklar
😈 Kötü çocuklar
🎅🏻 Yeni havadisler
Keyifli okumalar ve güzel bir 2022 dileklerimizle,
2021 RAPORU
Neye Niyet Neye Kısmet
Yörükcan Erbay
Neredeyse bir yıl önce, daha yayın hayatımızın başındayken, 2021’de sürdürülebilirlik alanında beklenen gelişmeleri listelemiştik. Gelin hep beraber bu beklentilerin hangilerinin gerçekleştiğine, hangilerinin de fos çıktığına bir bakalım.
2021’in iyi çocukları:
- Joe Biden: ABD Başkanı Biden beklendiği üzere ülkesini jet hızıyla Paris Anlaşması’na tekrar soktu ve ülkenin 2050’ye kadar net sıfır emisyona ulaşacağını açıkladı.
- Tüm ülkeler: 2020’de yapılamayan COP26 İklim Zirvesi nihayet İskoçya’da gerçekleşebildi. Bazı ülkelerin yeni uzun süreli vaatleri olsa da, gelişmekte olan ülkeleri tatmin edici kararlar açıklanamadı ve kömür kullanımı durdurulamadı.
- McDonald’s: Fast food devi, McPlant ismindeki yapay etten yapılan vegan burgerini İsveç, Danimarka, İngiltere gibi ülkelerde test ettikten sonra kasım ayında ABD’de sekiz şehirde kısa süreliğine sunmaya başladı.
- İBB: İstanbul Büyükşehir Belediyesi, biraz gecikmeli de olsa, Türkiye’nin ilk, Avrupa’nın en büyük atık yakma ve elektrik üretme tesisini kasım ayında devreye soktu. İBB ayrıca T5 Eminönü-Alibeyköy tramvay hattını da planlandığı üzere 1 Ocak’ta kullanıma açtı.
2021’in kötü çocukları:
- Apple: Teknoloji devi Apple’ın üzerinde çalıştığı otonom araba projesinin detaylarını 2021’de öğrenemedik. Fakat, çeşitli kaynaklardan alınan duyuma göre şirket, 2025’te seri üretime geçmek üzere direksiyon ve pedalların bile olmadığı çığır açan bir proje üzerine çalışıyor.
- Avrupa Birliği: AB bu yıl iklim değişikliğiyle mücadele etmek için 2030’da emisyon azaltım hedefini %40’tan %55’e çıkaracağını açıkladı ve bu uğurda bir dizi kanun değişikliği üzerine çalışmaya başladı. Ne var ki, geçen seneki bültenimizde altını çizdiğimiz değişikliklerden hiçbiri (Emisyon Sisteminin güçlendirilmesi, otomobiller için Euro 7 standartlarının belirlenmesi, yeşil yatırım kurallarının finalize edilmesi ve karbon gümrük vergisinin tasarlanması) 2021’de tamamlanamadı. Gelecek yıl gözümüz bu güncellemelerde olacak.
- İBB: İSKİ’nin temmuzda açmayı planladığı Baltalimanı genişletilmiş Atıksu Biyolojik Arıtma Tesisi zamanında bitirilemedi ve 2022’ye kaldı. İstanbul Büyükşehir Belediyesinin yapımını üstlendiği F4 Hisarüstü-Aşiyan füniküler hattının açılışı ise gecikmeler sebebiyle Nisan 2022’ye kaldı.
- Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı: Raylı sistemlerle ilgili hedefleri tutturamayan bir diğer birim ise Ulaşım Bakanlığı oldu. Bakanlığın yapımını üstlendiği ve geleneksel “M” yerine “U” ile markalaştırdığı M11 İstanbul Havaalanı-Gayrettepe ile M4 uzantısı Tavşantepe-Sabiha Gökçen metro hatlarında test sürüşleri başladı ama hatların açılışı 2022’ye kaldı. Bu sene raylara inmesi beklenen Milli Elektrikli Tren Seti’nin üretimi de önümüzdeki seneye kaldı.
2022 BEKLENTİLERİ
Yeni Bir Sayfa
Yörükcan Erbay
İsterseniz şimdi de 2022’de gerçekleşmesini beklediğimiz, çevre ve sürdürülebilirlik alanındaki gelişmeleri inceleyelim. Bakarsınız bu konsept yıllık bir Novus Yeşil geleneğine dönüşür.
Dünya
- Her sene iklim değişikliği konusundaki en önemli gelişme şüphesiz ki tüm ülkeleri diplomasi masasında bir araya getiren COP toplantıları. 7-18 Kasım’da Mısır’ın Sharm el-Sheikh kentinde düzenlenecek COP27’de bu sene çözümlenemeyen, kömür kullanımının sonlandırılması gibi konular işlenecek ve konferansın odak noktası Afrika kıtası olacak.
- Önümüzdeki senenin bir diğer çok önemli gelişmesi ise Birleşmiş Milletler’e bağlı Hükûmetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) şubat ve mart aylarında yayınlayacağı Altıncı Değerlendirme Raporu (AR6) olacak. Her altı-yedi senede bir yayımlanan bu raporlar serisi küresel ısınmanın etkileri ve çözüm süreçleri üzerine insanlığın en kapsamlı öğrenimlerini içeriyor ve iklim politikalarına doğrudan etki ediyor.
- Bu yıl elektrikli arabalar için oldukça başarılı bir dönemdi fakat sektör daha yeni şaha kalkıyor. 2022’de çok çeşitli firmaların 17 yeni elektrikli araç modelinin piyasaya çıkması bekleniyor: Citroen Ami, Fisker Ocean, Genesis Electrified GV70, Hyundai Ioniq 5 N ve 6, Lotus Evija, Mini Moke, MG E-Motion, Mercedes EQE, Nissan Ariya, Ora Cat, Porsche Macan EV, Renault Megane E-Tech, Ssangyong Korando, Tesla Model S Plaid ve Model Y, Toyota bZ4X ve Volkswagen ID 5.
Avrupa
- Avrupa Birliği, yukarıda saydığımız ve 2021’de tamamlanamayan adımların hayata geçirilmesinin yanı sıra, 2022’de negatif emisyon teknolojilerinin (karbon ayıklama) sertifikasyonu için bir çerçeve yönetmelik hazırlayacak ve bu teknolojilerin geliştirilmesi için dünyadaki en önemli adımlardan birini atmış olacak.
- 2022’nin üçüncü çeyreğinde Avrupa Komisyonu, birlikteki vatandaşların “tamir hakkını” güçlendirecek bir kanun teklifi sunacağını açıkladı. Henüz detayları belli olmayan bu teklifin amacı çeşitli ürünlerin makul fiyatlara tamir edilebilmesini, ürünlerin kullanışlı ömürlerinin artırılmasını ve döngüsel ekonomiye geçişin hızlandırılmasını sağlamak.
- Önümüzdeki sene AB Parlamentosuna gönderilmesi planlanan bir diğer kanun teklifi de Sosyal İklim Fonunun detayları olacak. Bu fon, yol ulaşımı ve binalardan kaynaklanan karbon salımlarının yeni bir emisyon ticaret sistemine dahil olmasının düşük gelirli vatandaşlar üzerindeki ekonomik etkilerini azaltacak.
Türkiye
- Bu sene Türkiye, belki de beklenmedik bir şekilde, 2053 net sıfır karbon salımı hedefini açıkladı ve Paris Anlaşması’nı mecliste kabul etti. Fakat bu kararlar detaylı bir planlama olmadan, politik baskılarla alınmıştı. Bu kapsamda stratejimizi ortaya koymak için 2022’de “Türkiye’nin İklim Değişikliği ile Mücadele Raporu”, “2023-2030 İklim Değişikliği Eylem Planı” ve “2050 İklim Değişikliği Stratejisi”nin yayımlanması bekleniyor.
- 2022’de İstanbul’da tamamlanması beklenen raylı sistem projeleri: F4 Hisarüstü – Aşiyan füniküler hattı; M11 İstanbul Havaalanı – Gayrettepe, M8 Dudullu – Bostancı, M4 uzantısı Tavşantepe – Sabiha Gökçen, M3 uzantıları Bakırköy – Kirazlı ve Başakşehir – Kayaşehir.
- Ayrıca İSKİ’nin İstanbul’da %100 biyolojik su arıtımına geçme planları kapsamında 2022’de Baltalimanı Biyolojik, Tuzla İleri Biyolojik ve Yenikapı Biyolojik Atıksu Arıtma Tesislerinin yapımının tamamlanması bekleniyor.
- 275 metre ile Türkiye’nin en yüksek barajı olan Yusufeli Barajı ve Hidroelektrik Santrali (HES), 2022’de 558 MW kurulu güç kapasitesi ile hizmete girecek. Türkiye’nin barajlı hidroelektrik kapasitesinde %2,4’lük bir artışı temsil eden santral, Artvin’de Çoruh Nehri üzerinde bulunuyor.
- Önümüzdeki yıl Türkiye’de beklenen gelişmelerin hepsi ne yazık ki olumlu değil. Çinli Shanghai Electric Power Co. tarafından Adana’nın Yumurtalık ilçesinde yapılan 1320 MW’lık ithal kömür elektrik santrali 2022’de üretime başlayacak. Türkiye’nin toplam kömürden elektrik üretim kapasitesini tek başına %6,5 artıracak olan tesis, Türkiye’nin hem kömüre hem de ithal enerjiye olan bağlılığını on yıllarca devam ettirecek.
