24 Haziran’dan herkese merhaba! 2021 yılının ilk yarısını geride bıraktık. Sizce de bu yıl çok hızlı geçmedi mi?
Keyifli okumalar!
TÜRKİYE’DEN GELİŞMELER
Türkiye’de bugün itibarıyla toplamda 45 milyon doz Covid-19 aşısı uygulandı. İlk dozu olanların sayısı 30 milyonu aştı. İki dozu olanların sayısı ise 14,7 milyona ulaştı.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, 26 Haziran’da gerçekleşecek Kanal İstanbul güzergahında gerçekleşecek Sazlıdere Barajı üzerine yapılacak ilk köprünün temel atma alanında incelemelerde bulundu.
- İmamoğlu: İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, töreni bir illüzyon olarak nitelendirdi. Açışısın Kanal İstanbul temel atma töreni olmadığının altını çizen İmamoğlu, projenin önceden planlanan Kuzey Marmara Otoyolu bağlantı yolu olduğunu belirtti.
Suriye Dışişleri Bakan Yardımcısı Beşar Caferi, suç örgütü lideri olduğu gerekçesiyle aranan Sedat Peker’in Suriye’deki Bayırbucak Türkmenlerine 2014’te gönderdikleri mühimmatlara ek olarak konvoya TIR’lar eklendiği ve El Nusra’ya silah gönderildiği iddiasının doğru olduğunu iddia etti.
- Detay: Beşar Caferi DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, “Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne, Genel Sekreterliğine ve terörle mücadele alt komisyonlarına Erdoğan rejimi ile Suriye’de faaliyette olan ve ne yazık ki Türkiye ile ortak sınırımızdan Suriye’ye gelen ve sayıları binleri bulan teröristler arasındaki ilişkiye dair kesin bilgileri içeren 108 gizli mektup gönderdik. Sayın Sedat Peker’in söylediklerinin tamamen doğru olduğunu onayladığımı, teyit ettiğimi ve doğruladığımı belirtmek isterim” sözlerini kaydetti.
DÜNYADAN GELİŞMELER
Almanya’nın yanı sıra Avrupa Birliği üyesi 13 ülke, Macaristan’da hükümetin LGBTİ+ bireylere yönelik ayrımcı tutumunu kınadıklarını açıkladı. Ayrıca Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın EURO 2020 turnuvası kapsamında oynanacak Macaristan ve Almanya milli futbol takımlarının Münih’teki maçına katılmayacağı açıklandı.
- Gerisi: Avrupa Futbol Federasyonu’nun (UEFA) Münih stadyumunda gökkuşağı renklerinin kullanılmasına izin vermemesi de eleştirilere neden oldu. UEFA, “siyasi ve dini olarak tarafsız olduğu” gerekçesiyle stadyumun gökkuşağı renkleriyle aydınlatılması talebini reddetmişti.
- Yasa: Başbakan Viktor Orban’ın Fidesz Partisi, geçtiğimiz hafta Macaristan’da reşit olmayan kişiler arasında eşcinselliği ve cinsiyet değişikliğini yasaklayan düzenlemeyi hayata geçirmişti.
Antivirüs programı kurucusu ve yazılımcısı John McAfee, Barselona’daki hapishane hücresinde ölü bulundu.
- Ne olmuştu? İspanya mahkemesi, vergi kaçırmakla suçlanan McAfee’nin ABD’ye iade edilmesini onaylamıştı. Karardan birkaç saat sonra ölü bulunan 75 yaşındaki iş insanı, ilk ticari antivirüs yazılımını satışa çıkaran firmanın da sahibiydi.
Rusya, Birleşik Krallık’ın Moskova büyükelçisini dışişleri bakanlığına çağırdı ve “Birleşik Krallık savaş gemisinin Karadeniz’de kendi sularına girdiği” iddiasını gündeme getirerek yapılanın “kabul edilemez bir provokasyon” olduğunu ifade etti. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, ileride benzer bir durum yaşanırsa Moskova’nın “sert bir şekilde karşılık vereceğini” ifade etti.
- Dün ne olmuştu? Moskova yönetimi, Birleşik Krallık donanmasına ait bir savaş gemisine Kırım yarımadası açıklarında uyarı ateşi açtığını ve geminin seyir yolunu bombaladığını duyurmuş, Birleşik Krallık ise meselenenin Rusya’nın “topçu tatbikatı” olduğuna inandıklarını ifade etmişti. Londra yönetimi, HMS Defender isimli muhrip gemisinin “Ukrayna’ya ait” sulardan geçtiğini doğrulamıştı.
ABD’li pop yıldızı Britney Spears dün mahkemede, babasının 13 yıldır vasisi olmasını kötüye kullanarak hayatının her yönünü “%100 bin” kontrol ettiğini söyledi. Davada ilk kez açıkça mahkeme önünde konuşan 39 yaşındaki Britney Spears babasını, daha çok çocuk sahibi olmasını engellemekle ve istemediği halde onu psikiyatrik bir ilaç olan lityum almaya zorlamakla suçladı.
- Gerisi: Baba Jamie Spears’a 2008 yılında mahkeme kararı ile o sırada zihinsel sağlığından kaygı duyularak hastaneye yatırılan Britney’in vasiliği verilmişti.
PSİKOLOJİ
Temel İkna Stratejileri
Muzaffer Gökçe
“İkna edilmişlerle yola çıkılmaz!” diyor şair. “Yola, inanmışlarla çıkılır.” İkna edilmenin inanmış olmaktan ne farkı var? Biri ikna olduysa da kendi özgür iradesi ile ikna olmuyor mu?
İletişim alanında insan odaklı pek çok disiplinin çalışma alanı içerisinde yer alan bir kavram: İkna. Bu konuda özellikle satış profesyonellerinin kullandıkları temel ikna stratejilerinden bahsetmek mümkün. Bu stratejilerin davranış bilimleri boyutunda açıklamaları da hem daha denetim sahibi bir irade hem de stratejik iletişim yöntemleri benimseyebilmek için öğrenmeye değer ve keyifli bilgilerden oluşuyor.
Kapıyı Aralama (Foot in the Door)
İlk talep eğer karşılanması güç bir talep ise karşılansa bile sonraki talepleri için motivasyonda bir düşüş meydana getirir. Hele bir de bu ilk talebi yerine getirmek için uzunca mesai ve fazlaca çaba harcanmışsa en iyi ihtimalle bu, o ilişki içerisinde aynı doğrultuda karşılanmış ilk ve son talep olarak kalma eğilimindedir. Bu taktikte öncelikle küçük, kolay ve reddedilmesi pek olası olmayan bir talep ile işe başlamak gerekir. Kişi bu basit talebi karşıladıktan sonra daha meşakkatli olan talepler için kapı aralanmış olacaktır. Örneğin bütün bir proje için destek istenen bir çalışma arkadaşına bu talep öncelikle birkaç gün veya haftalık, projenin kısıtlı aşamalarını içeren bir talep olarak iletilebilir. Bu talebi yerine getiren kişi projenin geri kalanı için de destek olma konusunda hazır hale getirilmiş olur.
Gitgide Artan Ricalar
İkna edilmesi amaçlanan kişiye yöneltilen talepler bir anda topluca iletilmek yerine kademeli olarak arttırılarak aşamalı bir yapıda aktarılırsa o kişi farkında olmadan kendisini hayır demesi zor bir durumda bulabilir. Üniversitede sınıfın çalışkan öğrencisinden ders notu isterken bütün dönemi kapsayacak şekilde topluca istemek yerine önce belirli haftalardan basit notları, sonrasında devamını istemek bir kısmımızın belki de farkında olmadan uyguladığı bir strateji olarak örnek verilebilir.
Bu stratejilerin temelinde zihnimizdeki tutarlılık ihtiyacı yatar. Basit istekleri yerine getiren kişi, bunu izleyen ve yerine getirilmesi daha zor istekleri geri çevirirse kendisini bir tutarsızlığın içinde bulacağını hisseder. Böylelikle kendi iç dünyasında çatışma yaratacak bu tutarsızlıktan kaçınmak için diğer istekleri de kabul etmeye yatkın olur.
Bireydeki bu tutarlılık takıntısını açıklamak için basit olarak Rogers’ın “sosyal benlik” kavramı düşünülebilir. Birey merkezli danışmanlık ekolünün kurucusu kabul edilen Carl Ransom Rogers, bireyin diğerleri tarafından onay arayışının ve reddedilmekten kaçınma durumunun, belirli davranış türlerinin performansına bağlı olan sosyal benlik kavramına yol açtığını öne sürer.
Rogers’a göre kişiliğin gelişim aşamalarında çevremizdeki önemli insanlarla etkileşime girdiğimizde, büyük ölçüde başkalarının değerlendirmelerine dayanan bir benlik kavramı geliştirmeye başlarız. Bu durumun etkisiyle kendimizi, gerçekte nasıl hissettiğimizle değil, başkalarının ne düşündüğüne göre değerlendirme eğiliminde buluruz. Ayrıca Festinger’in Bilişsel Uyumsuzluk (Cognitive Dissonance) kuramı ve Heider’in Denge kuramı da ikna konusunda bu ve diğer birçok strateji için temel oluşturur.
Kapıyı Kapatma (Door in the Face)
İlk taktiğin tam tersi olarak düşünülebilecek bu stratejide öncelikle kabul edilmesi pek olası olmayan güç bir istek ile kapıya gidilir. Fakat bu istek bir yem olarak düşünülmeli ve asıl gerçekleştirilmesi hedeflenen istek bu aşamada dile getirilmemelidir. Gerçekleştirilmesi güç olan ilk talep reddedildikten sonra asıl talep masaya yatırılır. Algısal kontrastgereği bu talep karşı tarafa çok daha basit gözükür. Kendisini bir pazarlığın içinde bulan karşı taraf ilk talepten sonra gelen bu indirim ile talep sahibinin bir taviz verdiğini hisseder ve karşılıklılık normu gereği kendisi de uzlaşmacı bir tavra bürünerek ikna olma eğilimine girer.
Evet – Evet
Hedefe cevabının evet olması beklenen ve talepten bağımsız sorular ardı ardına sorulur. Bu sorular doğal akışında ilerlerken sonrasında evet cevabı istenilen soru yönlendirilir. Özellikle propaganda süreçlerinde kitlelere uygulanan bu taktik, yanlış birkaç hamle ile istenilmeyen cevapların alındığı gülünç senaryolara dönüşmüş örneklere de sahip.
Acaba Değil Hangi
Bu taktikte ikna edilecek kişiye evet-hayır gibi kabul veya ret içeren sorular sormak yerine ikna hedefinde olan konular bir yönlendirme yapılarak arasından seçmesi için seçenekler şeklinde sunulur. Böylelikle kişinin atacağı adımı kendisinin belirlediği algısı oluşturulur hem de olumsuz cevap verme olasılığı ortadan kaldırılır.
Borca Sokma
Karşılıklılık ilkesi gereği bir kişi bizim için çokça zahmete girer ve emek harcarsa kendimizi o kişiye karşı borçlu hissetmeye başlarız. Aramızda sıfır noktasındaki o eşitlik durumu, denge bozulur ve bunu telafi etmek için karşılık vermeye hazır hale geliriz. Bunun farkında olan kişiler ikna amaçlarına ulaşmak doğrultusunda bu stratejiyi karşı tarafın talebi olmaksızın ona gereğinden fazla çaba ve ilgi göstererek, çeşitli jestler yaparak ortaya koyar.
Günümüzde strateji olarak adlandırılan ve övgülerle kitaplara, seminerlere, eğitimlere konu olan bu teknikler belki de bir süre sonra birer duygusal istismar unsuru olarak kabul görecek ve hatta rekabet hukuku gereği yasal anlamda sakıncalı uygulamalar olarak belirlenecek.
