Bitcoin, 2020’de en yüksek piyasa değeri olan 63 bin dolara ulaşarak tüm dünyada ilgiyi üzerine çekti. Bunun sonucunda da kripto paralar hayatımızın her alanına dahil oldu. Elon Musk tarafından kripto paralarla ilgili atılan bir tweet‘le bile hem ülkemizde hem dünya genelinde gündem bir anda değişebiliyor. Geçtiğimiz günlerde Latin Amerika ülkelerinden El Salvador’un kripto paraları resmi para birimi olarak kabul eden ilk ülke olmasıyla bu ilginin artarak büyüyeceğini görmüş olduk. Rusya ve Amerika’da yakın zamanda gerçekleştirilen hacker saldırılarında korsanlar tarafından fidye istenirken kripto paranın tercih edilmesi, sanal paraların kullanım alanlarının sorgulanmasına yol açtı. Kısacası kripto paraların finansal sektörde büyük bir devrim yarattığı söylenebilir.
Peki nedir bu kripto paralar? Kriptoloji, şifreleme bilimidir. Verilerin belirli bir sisteme göre şifrelenmesi, alıcıya gönderilmesi ve bu şifrelemenin çözülmesi ile verilerin tekrar ortaya çıkma süreci kriptolojinin konusudur. Kripto para, kriptoloji kullanan sanal bir para birimidir. Matematik temelli şifreler kullanılarak bilgisayarlar tarafından üretilir. Herhangi bir hükümetin yönetiminde olmadığı için kolayca takip edilemez ve bilinen para birimlerine göre daha güvenli olabilir. Kripto paraların üretimi de bir çeşit madencilik gerektirir: bilgisayarların uzun süre matematiksel problemler çözmesini gerektiren bir madencilik. Dolayısıyla kripto para üretmek için gerekli olan üç şey güçlü donanıma sahip bilgisayarlar, internet ve elektriktir. Bunlara sahip olan herkes üretici olabilir.
Kripto paraları üretmek bu kadar kolayken yaygınlaşması da gayet doğal bir durum. Tam da bu noktada akıllara gelen soru bu sistemlerin çalışırken ne kadar enerji kullandığı. Kripto paralara olan ilginin artmasıyla beraber, şahısların yanı sıra büyük şirketler de piyasaya girdi. Sonuç olarak madencilik sıradan bilgisayarlar kullanılarak değil, büyük çaplı iş istasyonları kullanılarak yapılmaya başlandı. Bu durum da kullanılan enerji miktarının devasa düzeylere çıkmasına sebebiyet verdi.
İngiltere’de Cambridge Üniversitesi Alternatif Finans Merkezi (CCAF) tarafından hazırlanan bir rapora göre, Bitcoin üreticileri bir ülke olsaydı, dünyanın en fazla elektrik tüketen 30’uncu ülkesi olacaktı. Bu çalışmada kripto para birimlerinin enerji tüketimleri de araştırılmış ve Bitcoin’in toplam enerji tüketiminin, saatte ortalama 130 terawatt olduğu hesaplanmıştır. Elektrik tüketiminin saat başına 121 terawatt olduğu Arjantin ve 108.8 terawatt olduğu Hollanda’nın, Bitcoin madenciliğinden daha az enerji harcadıkları ortaya çıkmıştır. Aynı raporda Bitcoin madenciliğinin enerji kullanım kaynakları da araştırıldı ve bunun yaklaşık üçte ikisinin fosil yakıtlardan elde edildiği tespit edildi. Yani finansal bir devrim olarak tanımlanan kripto paralar, ilginç bir şekilde iklimimize zarar veriyordu.
Peki bu durumun çözümü ne olabilir? Kripto para madenciliğini hayatın olağan akışında bir gerçeklik olarak kabul edip bir takım önlemler almak gerekiyor. İlk seçenek, madencilik için kullanılacak enerjiyi azaltan daha verimli bilgisayar sistemlerinin tasarlanması. Diğer bir seçenek ise madencilik faaliyetlerinde kullanılacak enerjinin yenilenebilir enerji kaynakları kullanılarak elde edilmesidir.
