31 Mayıs’tan herkese merhaba!
Novus İş Dünyası bülteniyle sizlerleyiz. Bu yayında emeği geçen Sinan Lahur ve Ebru Bozkurt’a da ayrıca teşekkürler.
Keyifli okumalar!
TEKNOLOJİ & TELEKOM
Ars Gratia Amazon
Sinan Lahur
Amazon, Hollywood’un kült filmlerine imzasını atmış en büyük stüdyolarından birisi olan tarihi Metro Goldwyn Mayer’i (MGM) 9 milyar dolar karşılığında satın alacağını açıkladı.
Hollywood denilince hepimizin aklına birçok ünlü yapım geliyor. Ancak bazı kült yapımlar var ki sinemasever olsun olmasın herkesin beyninde yer edinmiş durumda. Mesela Ekim ayında kaybettiğimiz Sean Connery’in başını çektiğini ve şu an bayrağı Daniel Craig’in taşıdığı James Bond filmleri. Ya da Syllvaster Stallone’un aslında hiçbir zaman boksla alakası olmayan boksör serisi Rocky. Peki ya birçok filmin girişinde aşina olduğumuz kükreyen aslan videosu? İşte bütün bu ikonik eserlerin sahibi olan MGM, Amazon tarafından 9 milyar dolar karşılığında satın alınıyor.
Mayer Goldwyn Mayer. Şirket 1924 yılında Metro Pictures, Goldwyn Pictures ve Louis B. Mayer Pictures isimli üç stüdyonun birleşimiyle kuruluyor ve “Cennettekinden Daha Fazla Yıldız” gayri resmi mottosuyla yola çıkıyorlar. Ancak stüdyonun asıl ilkesi hepimizin aşina olduğu “sanat için sanat” anlamına gelen “Ars Gratia Artis” Latince özdeyiş. Aslanın etrafındaki çemberde de bu ifade yer alır.
Stüdyonun bunu başarabildiğini söylemek mümkün zira 1930’lu yıllarda Clark Gable ve Robert Montgomery gibi aktörlerle çalışıyorlar. Ancak, 1956 yılında gelindiğinde Ben-Hur ile sinema tarihine asla eskimeyecek bir yapıtaşı bırakıyorlar.
70’lerin başında ise stüdyonun başarısı karşılıksız kalmıyor ve Kirk Kerkorian’ın yatırımı ile yeni bir dönem başlıyor. Bu dönemde şirket, film yapımcılığının yanı sıra otel ve kumarhane gibi sektörlere de açılmaya başlıyor. Stüdyo birçok ünlü film çıkarmaya devam ederken, yönetimdeki ve hissedarlıktaki birçok problem nedeniyle şirket kimlik krizine giriyor. Güney Koreli yatırımcılar ile MGM Stüdyosu tema parkı inşa etmek ile Tom Cruise’un MGM ile ortaklığı dahil birçok olay yaşanıyor.
2009’un başında ise MGM iflasını açıklıyor. Hatta 2010’ların başında Skyfall dahil birçok filmin MGM’yi kurtaracağı ifade ediliyor. Ancak alacaklılar ile yapılan anlaşmalar neticesinde stüdyo iflastan kurtuluyor. Ardından stüdyo, Bond serisini lisanslayarak ve Ejderha Dövmeli Kız ile iflas ertesinde güçlü anlaşmalar yaparak hayatına devam ediyor.
Streaming Hizmetleri, Pandemi ve Sinemaların Düşüşü ve Amazon. 2010’ların başından günümüze gelindiğinde ise Netflix gibi çevrimiçi sinema hizmeti veren yapıların artması stüdyoyu oldukça zora sokuyor. İlaveten 2020 yılında pandemi nedeniyle yeni James Bond filmi olan “No Time to Die” vizyona giremiyor ve birçok kişi işten çıkartılıyor. Bu nedenlerle de şirket, çare olarak stüdyoyu satmayı düşünüyor.
26 Mayıs 2021 tarihinde ise Amazon’un MGM stüdyolarını 8.45 milyar dolara satın alacağı açıklanıyor. Anlaşma neticesinde 12 Kızgın Adam, Temel İçgüdü, Kuzuların Sessizliği ve tabii ki de James Bond başta olmak üzere birçok MGM stüdyo yapımı film artık Amazon Prime’da olacak.
FİNANS
ABD’den yatırım kararı ve Erdoğan-Biden Görüşmesi
Ebru Bozkurt
Kaliforniya Eyalet Senatosu geçtiğimiz günlerde yapılan oylama ile uzun yıllardır Türkiye’ye verilen Kaliforniya Kamu Çalışanları Emeklilik Sistemi Fonu ve Kaliforniya Devlet Öğretmenleri Emekli Sistemi Fonunu geri çekme kararı aldı. Biden-Erdoğan görüşmesine günler kala alınan bu karar iki ülke arasındaki ilişkileri daha da gerginleştirdi.
Nedir?
Kaliforniya Kamu Çalışanları Emeklilik Sistemi Fonu (CalPERS) ve Kaliforniya Devlet Öğretmenleri Emekli Sistemi Fonu (CalSTRS) ABD’nin en önemli kamu fonlarından ikisi olarak kabul ediliyor. Yönettikleri varlıkların toplam değeri 650 milyar dolar değerinde olan bu fonlar uzun süredir Türkiye’deki büyük şirketlere yatırımda bulunuyordu. Ancak geçtiğimiz hafta 40 senatörün görev yaptığı Kaliforniya Eyalet Senatosunda bu yatırımlar geri çekildi. Oylamada oy kullanan 36 senatörün hepsi Türkiye aleyhine oy verirken, Cumhuriyetçilerin ve Demokratların fikir birliğinde bulunması dikkat çekti.
Neden?
Kararın alınmasında Türkiye’nin ekonomik açıdan istikrarsız bir tablo çizmesi yanında Ermeni toplumu ile zayıflayan ilişkileri de etkili oldu. Oy kullanan üyelerden biri olan Senatör Portantino, karar sonrası yaptığı açıklamada “Bölgemdeki CalSTRS ve CalPERS üyesi memurlar, Ermeni Soykırımı’ndan sağ kurtulanların soyundan geliyor ve Türkiye’nin ağır bir şekilde dahil olduğu Dağlık Karabağ savaşı sırasında aynı travmayı yeniden yaşamak zorunda kaldılar. Türkiye’den çekilmenin dünyaya, Kaliforniya Senatosu’nun soykırımcı rejimlerle ve medeni ve insan hakları ihlalleri geçmişi olan ülkelerle iş yapmadığına dair güçlü bir mesaj gönderdiğine inanıyorum. Bu karar Türk hükümetine sessizliğin bir seçenek olmadığı mesajını veriyor ve Türk hükümeti utanç verici tarihini kabul edene kadar Kaliforniya, Ermeni kardeşlerimizle dayanışma içinde olacak.” İfadelerini kullandı.
Erdoğan’ın görüşmesi
Kararın alındığı saatlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan da içinde Boeing, Amazon, Microsoft, Kellogg, PepsiCo, Cisco, Procter & Gamble, Johnson & Johnson gibi şirketlerin yöneticilerinin olduğu 20 önemli şirket yöneticisi ile internet üzerinden görüştü. Erdoğan görüşmede yöneticilere Türkiye’de daha fazla yatırım yapma çağrısında bulundu. 2021’in ilk çeyreğinde ABD’ye yapılan ihracatın geçen seneye göre %45 arttığını belirten Erdoğan, Covid-19 salgınına rağmen Türkiye’ye yoğun bir yatırım talebi olduğunu da ifade etti.
1915 olaylarına yönelik yaşanan gerginlik iki ülke arasında yük oluştursa da NATO Zirvesi ile ilişkilerde yeni bir döneme geçileceğini söyleyen Erdoğan siyasette yaşanan haksızlıkların ekonomik ve ticari ilişkililere zarar vermemesi için yoğun çaba harcadıklarının da altını çizdi.
Biden-Erdoğan ilişkisi
14 Haziran’da Brüksel’de gerçekleşecek NATO Zirvesinde bir araya gelmeleri planlanan Biden ve Erdoğan’ın gündemleri şimdiden merak konusu. İkili 24 Haziran’da gerçekleşen ve 1915 olaylarını konu alan telefon konuşmaları dışında bir daha görüşmemişti. ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman da Hürriyet Gazetesi için yaptığı açıklamada NATO görüşmelerinin tarafların ilişkilerine olumlu etki edeceğini umduklarını ifade etmişti.
GELİŞMELER
HashCow ve BTC.TOP gibi kripto para madencileri; Çin yönetiminin bitcoin madenciliği ve işlemlerine getirdiği kısıtlamaları artırmasının ardından ülkedeki faaliyetlerini durdurdu.
- Gerisi: Çin’de aralarında Merkez Bankası’nın da olduğu düzenleyici kurumlar, kripto paraların ödeme sistemlerinde kullanılmaması ve kripto paralarla ilgili ürün ve hizmetlerin sunulmaması çağrısı yapmış, Çin Merkez Bankası’nın WeChat hesabından duyurulan açıklamanın ardından Bitcoin %14 değer kaybetmişti.
Elon Musk, elektrikli otomobil şirketi Tesla’nın ABD ve Çin’deki fabrikalarını takiben Rusya’da da bir fabrika açmak için incelemelere başladığını kaydetti.
Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, kripto para düzenlemesi ile ilgili detay verdi.
- Kapsamı: “Üzerinde çalıştığımız alanlar; kripto varlık ile çeşitlerinin tanımlanması, bu varlıkların ortaya çıkarılması, ihracı ve dağıtılması, alım satım yapan platformların uyması gereken ilke ve esasların belirlenmesi, varlık saklama hizmetinin hangi şartlarda kimler tarafından yapılabileceği, vergilendirme politikasının nasıl olacağı, hangi kripto varlık çeşidi için hangi kurumun düzenleme yapma ve yaptırım uygulama yetkisinin olacağı, özellikle suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanında bu alanın kullanılmasının engellenmesi gibi geniş bir alanı kapsıyor.” dedi.
- Ayrıca: Bakan Elvan, pandemi desteklerinin milli gelirin %3’ünü geçeceğini de sözlerine ekledi.
Bir AB yetkilisinin iddialarına göre İsviçre, AB ile daha yakın bir ticaret anlaşması imzalamaya yanaşmadı. Yetkililer önerilen paketin, Birleşik Krallık’a önerilen tekliften daha iyi koşullara sahip olduğunun da altını çizdi.
- Bern cephesi: AB üyesi olmayan İsviçre, birliğin en büyük dördüncü ticaret partneri. 27 üye ülkeyle yakın ticari bağlara sahip olan İsviçre’nin Dışişleri Bakanı Ignazio Cassis, ülkesinin koşullarının karşılanmadığını söyleyerek müzakereleri sonlandırdı.
Dünya Bankası yetkilisi David Knight, Türkiye’de bu yıl ihracatın iyileşmesine bağlı olarak %5’lik bir ekonomik büyüme öngördüğünü, 2021 için ise enflasyonun ortalama %15,5 olmasını beklediğini söyledi.
WSJ’nin raporuna göre paylaşımlı ofis girişimi WeWork, 2019 yılında CEO’su Adam Neumann’a 245 milyon dolar değerinde şirket hissesi ve 200 milyon dolar nakit vererek kendisini uzaklaştırdı.
- Detay: Vakti zamanında halka arza hazırlanan ancak pandemiyle iş planı tamamıyla bozulan şirketin 432 milyon dolarlık borcu, Tokyo merkezli SoftBank’in bu hamlesiyle yeniden yapılandırılmış oldu. SoftBank’in şirkete yaptığı yatırım miktarı 11 milyar doları aştı. WSJ’ye göre yatırım devinin yetkilileri WeWork’e şu an 2,9 milyar dolar değer biçiyor.
Dolar/TL, geçen hafta içinde 8,5’i aştı ve 8,60’a yaklaşarak en yüksek seviyesine ulaştı. Avro/TL de 10,47 ile rekor kırdı.
