Geçtiğimiz Ocak ayında Microsoft, 2030’da karbon nötr olacaklarını ve 2050’ye kadar da geçmiş bütün karbon salınımlarını elimine edeceklerini açıkladı. Bunu yapabilmek için de yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği gibi standart teknolojilerin yanı sıra negatif emisyon teknolojilerinden (NET’ler) yararlanacağını belirtti.
-
Küresel ısınma: Sera gazları atmosferde her zaman var olan ve güneşten gelen ışınların bir kısmını soğurarak gezegenimizin yaşanılabilir bir sıcaklıkta kalmasını sağlayan gazlardır. Son yıllarda, özellikle fosil yakıt tüketimine bağlı olarak CO2 (karbondioksit) sera gazının salınımları oldukça yükseldi. Bunun sonucu olarak yeryüzünde sıcaklık giderek artmaktadır. Küresel ısınma ise, dünya üzerinde yıl boyunca kara, deniz ve havada ölçülen ortalama sıcaklıklarda görülen artışa verilen isimdir.
-
NET’ler: Küresel ısınmanın önüne geçmek için hiyerarşik olarak uygulanması gereken çeşitli yöntemler vardır. Bunlardan ilki ve öncelikli olarak uygulanması gereken mevcut karbon salınımlarımızı azaltmaktır. Atmosfere fosil yakıtlara nazaran daha az CO2 yayan yenilenebilir enerji kaynakları kullanmak (rüzgar ve güneş enerjisi), yüksek verimlilikli teknolojilerle (LED ampüller) enerji tüketimini azaltmak veya orman tahribatlarının önüne geçmek, salınımları azaltmanın bazı yollarıdır. Öte yandan iklim modellerine göre salınımları azaltmak küresel ısınmayı durdurmak için yeterli olmayacak ve aktif olarak atmosferde halihazırda var olan karbonu azaltmamız gerekecek. Bunu yapmamızı sağlayan yöntemlere negatif emisyon teknolojileri (NET) denir.
NET’leri kullandıkları mekanizmalara göre birkaç gruba ayırabiliriz:
- Doğa temelli NET’ler: Bitkiler fotosentez yoluyla havadaki karbondioksiti emerlerek oksijene çevirirler. Bir ağaç, sahip olduğu her bir kilo karbon için havadan 3,7 kg CO2 emer. Dolayısıyla ağaçlandırma ve yeniden ağaçlandırma (tahrip olan ormanları restore etme) doğal yollarla havadaki karbonu azaltmanın en basit yoludur. Öte yandan bataklıklar, kıyı habitatları, turbalıklar gibi ekosistemleri restore etmek ve tarımsal yöntemleri değiştirerek toprakta biriktirilen karbon miktarını arttırmak da diğer doğal NET’lerdir.
- Teknoloji temelli NET’ler: Biyoenerji ile karbon yakalama ve depolama (BECCS) ve doğrudan havadan karbon yakalama (DAC) en temel teknoloji temelli NET’lerdir. Bültenimizde daha detaylı incelenen bu çözümlerin her ikisi de atmosferden büyük ölçekli karbon giderimi için CO2’nin jeolojik olarak depolanmasına dayanır ve temiz enerji geçişleri için önemli bir rol oynar. Bunlara ek olarak bitkisel kaynakların biyo-kömüre dönüştürülmesi ve bu maddelerin geniş topraklara serilmesi de yaratıcı bir karbon depolama yöntemidir.
- Hızlandırılmış doğan çözümler: Son olarak bazı NET’ler doğal kayaçlaşma süreçlerini hızlandırarak havadan karbon emer. Belli kaya türleri doğal olarak havadaki CO2’nin yüzeylerde yoğunlaşarak karbonata dönüşmesini sağlar. Bu kayaçlar küçük parçacıklara ayrıştırılarak sahillere, tarım arazilerine veya okyanulara serpiştirilirse doğada çok yavaş gerçekleşen bu süreçleri yüzlerce kat hızlandırarak negatif emisyon üretebilir.
