Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü cuma günü yaptığı açıklamada, büyük şirketlerin asgari %15’lik bir vergi oranı ödemelerini sağlayacak ve vergiden kaçınmalarını zorlaştıracak küresel bir anlaşmanın 136 ülke tarafından kabul edildiğini söyledi. OECD, dört ülkenin (Kenya, Nijerya, Pakistan ve Sri Lanka) henüz anlaşmaya katılmadığını, ancak anlaşmanın arkasındaki ülkelerin birlikte küresel ekonominin %90’ından fazlasını oluşturduğunu söyledi.
Nedir?
Küresel asgari vergi oranı, dünya çapında 750 milyon avrodan fazla satış yapan çok uluslu firmaların denizaşırı kârları için geçerli olacaktır. Hükûmetler yine de istedikleri yerel kurumlar vergisi oranını belirleyebilirler ancak şirketler belirli bir ülkede daha düşük oranlar ödüyorlarsa, yerel hükûmetler vergilerini minimum %15’e yükseltebilir. %15’lik asgari kurumlar vergisi oranını öneren ABD, uzun süredir şirketlerin vergi faturalarını düşürmek için kârlarını yurt dışına kaydırmaya yönelik teşvikleri en aza indirmenin yollarını arıyor. Müzakereleri yöneten OECD, asgari verginin yılda 150 milyar dolar ek küresel vergi geliri yaratacağını tahmin ediyor. Anlaşma, önceki uluslararası vergi anlaşmalarının uygulanmasının yıllar aldığı göz önüne alındığında, son derece dar bir zaman dilimi olan 2023 yılına kadar yürürlüğe girebilmesi için ülkelerin 2022’de yasaya geçirmesi bekleniyor.
4 yıldır müzakereleri devam eden anlaşmanın muhalifleri Macaristan, İrlanda ve Estonya ise ülkelerindeki düşük vergileri yükseltmenin yatırımcıları ülkeden kaçıracağı endişesini taşıyorlardı. İrlanda, yıllık geliri 750 milyon avrodan az olan daha küçük şirketlerin yeni yüksek vergiyle karşı karşıya kalmayacağına dair bir taahhüt aldıktan sonra anlaşmaya ikna oldu. İrlanda Maliye Bakanı Paschal Donohoe yaptığı açıklamada, “Avrupa, Amerika Birleşik Devletleri ve diğeri uluslararası paydaşlarla yaptığım temas ve müzakereler sayesinde İrlanda’nın çıkarlarına anlaşma kapsamında daha iyi hizmet edildiğinden memnunum” dedi.
Amazon ve Facebook gibi dijital devleri vurması beklenen anlaşmaya ilk yorum Facebook’tan geldi. Facebook Küresel İşlerden Sorumlu Başkan Yardımcısı Nick Clegg yaptığı açıklamada, “Facebook uzun süredir küresel vergi kurallarında reform çağrısında bulunuyor ve bunun farklı yerlerde daha fazla vergi ödemek anlamına gelebileceğinin farkındayız.” dedi. Clegg açıklamasına, “Vergi sisteminin, işletmelere kesinlik ve istikrar sağlarken, kamu güvenini de sağlaması gerekiyor. Ortaya çıkan bir uluslararası konsensüsü görmekten memnuniyet duyuyoruz.” şeklinde devam etti.
