11 Ekim’den herkese merhaba!
Bu haftanın İş Dünyası bülteninde 136 ülke tarafından imzalanan vergi anlaşması, Pandora Papers sızıntıları, Google’ın iklim krizi içeriklerine yönelik kararı ve daha pek çok gelişme var. Kemerlerinizi bağlayın, başlıyoruz. 🚀
İyi okumalar!
FİNANS
Uluslararası Vergi Anlaşması
Ebru Bozkurt
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü cuma günü yaptığı açıklamada, büyük şirketlerin asgari %15’lik bir vergi oranı ödemelerini sağlayacak ve vergiden kaçınmalarını zorlaştıracak küresel bir anlaşmanın 136 ülke tarafından kabul edildiğini söyledi. OECD, dört ülkenin (Kenya, Nijerya, Pakistan ve Sri Lanka) henüz anlaşmaya katılmadığını, ancak anlaşmanın arkasındaki ülkelerin birlikte küresel ekonominin %90’ından fazlasını oluşturduğunu söyledi.
Nedir?
Küresel asgari vergi oranı, dünya çapında 750 milyon avrodan fazla satış yapan çok uluslu firmaların denizaşırı kârları için geçerli olacaktır. Hükûmetler yine de istedikleri yerel kurumlar vergisi oranını belirleyebilirler ancak şirketler belirli bir ülkede daha düşük oranlar ödüyorlarsa, yerel hükûmetler vergilerini minimum %15’e yükseltebilir. %15’lik asgari kurumlar vergisi oranını öneren ABD, uzun süredir şirketlerin vergi faturalarını düşürmek için kârlarını yurt dışına kaydırmaya yönelik teşvikleri en aza indirmenin yollarını arıyor. Müzakereleri yöneten OECD, asgari verginin yılda 150 milyar dolar ek küresel vergi geliri yaratacağını tahmin ediyor. Anlaşma, önceki uluslararası vergi anlaşmalarının uygulanmasının yıllar aldığı göz önüne alındığında, son derece dar bir zaman dilimi olan 2023 yılına kadar yürürlüğe girebilmesi için ülkelerin 2022’de yasaya geçirmesi bekleniyor.
4 yıldır müzakereleri devam eden anlaşmanın muhalifleri Macaristan, İrlanda ve Estonya ise ülkelerindeki düşük vergileri yükseltmenin yatırımcıları ülkeden kaçıracağı endişesini taşıyorlardı. İrlanda, yıllık geliri 750 milyon avrodan az olan daha küçük şirketlerin yeni yüksek vergiyle karşı karşıya kalmayacağına dair bir taahhüt aldıktan sonra anlaşmaya ikna oldu. İrlanda Maliye Bakanı Paschal Donohoe yaptığı açıklamada, “Avrupa, Amerika Birleşik Devletleri ve diğeri uluslararası paydaşlarla yaptığım temas ve müzakereler sayesinde İrlanda’nın çıkarlarına anlaşma kapsamında daha iyi hizmet edildiğinden memnunum” dedi.
Amazon ve Facebook gibi dijital devleri vurması beklenen anlaşmaya ilk yorum Facebook’tan geldi. Facebook Küresel İşlerden Sorumlu Başkan Yardımcısı Nick Clegg yaptığı açıklamada, “Facebook uzun süredir küresel vergi kurallarında reform çağrısında bulunuyor ve bunun farklı yerlerde daha fazla vergi ödemek anlamına gelebileceğinin farkındayız.” dedi. Clegg açıklamasına, “Vergi sisteminin, işletmelere kesinlik ve istikrar sağlarken, kamu güvenini de sağlaması gerekiyor. Ortaya çıkan bir uluslararası konsensüsü görmekten memnuniyet duyuyoruz.” şeklinde devam etti.
GELİŞMELER
İş dünyasını sarsan Pandora Papers sızıntılarında Türkiye’nin de dahil olduğu belgeleri inceleyen DW Türkçe, Aydın Doğan’ın damadı ve Doğan Medya’nın eski CEO’su Mehmet Ali Yalçındağ’ın da offshore hizmet sağlayıcı Trident Trust’ın müşterisi olduğunu tespit etti. ABD eski Başkanı Donald Trump’ın Türkiye’deki iş ortağı olan Yalçındağ, 2018’den bu yana Türkiye-ABD İş Konseyi Başkanlığı görevini yürütüyor.
Google yaptığı bir açıklama ile bundan sonra iklim değişikliği hakkında yanlış bilgi bulunduran içeriklerde reklam gösterilmeyeceğini, böylelikle bu içerik oluşturucularının Google üzerinden para kazanamayacağını duyurdu. Google bu kararı almasında reklam ve yayıncı ortaklardan gelen taleplerin etkili olduğunu ifade etti.
- British Medical Journal ve The Guardian da geçtiğimiz yıl içinde artık fosil yakıt reklamlarını kabul etmeyeceklerini açıklamıştı.
Fransız Senatosu, TÜSİAD’ın Fransa’daki faaliyetlerini tehdit olarak algılayan bir rapor yayınladı. Türkiye’nin “düşünce kuruluşları kurup finanse ederek” ve “araştırmacıları hedef alan baskılar” olmak üzere iki temel eksende üniversite ve akademi dünyası üzerinde etki oluşturmaya çalıştığının savunulduğu raporda, bu düşünce kuruluşlarına örnek olarak TÜSİAD destekli Bosfor Enstitüsü gösterildi. 2009 yılında Fransız iş dünyasıyla ortaklaşa kurulan Enstitünün “Türkiye tarafından desteklendiği ve finanse edildiği” ifade edildi. Ayrıca enstitünün, “yalan gerçekler yaymasa da, tek taraflı görüş belirten tez ve notlar savunduğu ya da bilinçlice bir sorunun boyutlarını unuttuğu” belirtildi.
San Francisco’daki bir federal mahkeme, Tesla hakkında siyahi bir çalışanın ırksal açıdan düşman bir çalışma ortamına maruz kaldığını tespit ederek 137 milyon dolar tazminata hükmetti. 2015-2016 yıllarında Fremont fabrikasında asansör operatörü olan çalışan, meslektaşları tarafından günlük olarak ırkçı hakaretlere uğradığını ve “Afrika’ya dönmesini” öneren yorumlarla karşılaştığını ifade etti. Tesla karara itiraz etti ancak şirketlerinin mükemmel olmadığını ve bu yönde çabaladıklarını da belirtti.
- Ayrıca: Elon Musk perşembe günü gerçekleşen yıllık hissedar toplantısında Tesla merkezinin Fremont’tan, Teksas’a taşınacağını açıkladı.
Birleşik Krallık İstatistik Ofisi’nin verilerine göre son iki hafta içinde her altı yetişkinden biri temel gıda ürünlerine ulaşmakta sıkıntı yaşadı. Hükûmet ise yeni bir adım atarak kriz süresince danışman olarak eski Tesco CEO’su Sir Dave Lewis’ı atadı. Boris Johnson yaptığı açıklamada, Sir Dave’in krizi idare etmekte ve endüstri devleriyle ortak paydada buluşma konusunda geçmiş deneyimlerinin hükûmet için çok faydalı olacağını ifade etti.
