İş hayatında insan zekası yapay zeka tarafından alt edilmek üzere mi?
Gelişen teknoloji ve teknolojik bilginin gündelikleşmesi hayatlarımıza pek çok kolaylık sağlıyor. Evlerdeki ve ofislerdeki elektronik aletler işlerimizi kolaylaştırmak ve bizleri bir an önce rahata kavuşturmak için dizayn edildiler ve bu konuda da oldukça başarılılar. Sadece elektronik aletler değil, gelişen iletişim ve haberleşme teknolojisi de en basitinden, insanların birbiriyle olan iletişimlerini hızlandırarak sayısız kolaylığın (ve elbette zorluğun da) kapısını açtı. İletişim teknolojisinin gelişmesi özellikle pandemi döneminde çalışma hayatında olumlu etkisini gösterirken, geleneksel iş/çalışma anlayışının değişmesine önayak oldu.
Teknoloji gelişiminin hızı ve geliştirilen yeni teknolojilerin iş hayatına adapte edilmesi çok da uzak olmayan bir gelecekte çalışma hayatının dönüşeceğinin sinyallerini veriyordu. Yapay zekanın geliştirilmesi ve hızla iş hayatına adapte edilmeye başlanması, bulut bilişim sistemleri, siber güvenlik çalışmaları gibi çalışmalar ve iş hayatının her geçen gün daha da çevrim içi bir hal alması bu dönüşümün ilk göstergeleri. Peki, tüm bunlar iş hayatında insan zekasının yapay zeka tarafından alt edilmek üzere olduğunu mu gösteriyor?
COVID-19 ve Değişen İş Yaşamı
Salgının hayatımıza girmesiyle birlikte, özellikle beyaz yakalı pek çok çalışan daha önce çok da yaygın olmayan yeni bir çalışma formuna geçiş yaptı. Evden çıkmadan, farklı mekanlardan çevrimiçi olan çalışanlar fiziksel ofislerin de çevrimiçi ofislere dönüşmesini deneyimledi. Salgın süresince daha güvenli ve sağlıklı kalmak için deneyimlenen bu süreç elbette teknolojinin sunduğu önemli bir imkan. Ama eşitsizlikleri de beraberinde getiriyor. Dünya Ekonomi Forumu’nun geçtiğimiz aylarda yayımladığı bir rapora göre salgınla birlikte değişen çalışma hayatı sektörler arası eşitsizlikleri göz önüne çıkardığı gibi bireyler arasındaki eğitim seviyesi ve gelir farklarının yarattığı toplumsal eşitsizlikleri de derinleştirdi.
Uzmanlara göre iş hayatının ve emeğin hızla teknolojikleşmesi ve otosmasyonu bu tür eşitsizlikleri zaten gün yüzüne çıkaracaktı. Salgın da bu süreci hızlandırdığı gibi aynı zamanda gelecekte yok olacak ve/veya yeni oluşacak mesleklere dair de ipuçları verdi.
Meslekler Yarışıyor!
Dünya Ekonomi Forumu’nun raporuna göre 2025 yılına kadar pek çok meslek grubu ve çalışma hayatında arzulanan kalifikasyonlar artık geçerli olmayacak. Aynı rapor, birtakım meslek gruplarının ve kalifikasyonların önemini yitirmeyeceğini gösterirken yeni oluşabilecek sektörlere dair de tahminlerde bulunuyor.
Buna göre, inşaat, insan kaynakları, muhasebe, finansal analiz, bankacılık gibi sektör ve iş kollarında yapay zekanın adaptasyonuyla insan emeğine olan ihtiyaç oldukça azalacak. Robotik mühendislik, risk yönetimi, yazılım geliştirme, dijital pazarlama ve dijital strateji gibi alanlarda ise insan emeğine olan ihtiyaç ve talep artacak. Kamu yönetimi, politika, sanat gibi alanlar ise insan gücüne ve zekasına olan talebini gelecekte de koruyor. (Tüm sektörlere linkten ulaşabilirsiniz)
Yapay Zeka, Gerçek Eşitsizlikler
Teknolojinin ve dolayısıyla yapay zekanın iş hayatına bu denli adapte edilmesi hem siyasi hem de toplumsal pek çok eşitsizliği beraberinde getirecek. Teknolojik güce dayalı devletler daha çok zenginleşip daha çok gelişme imkanı bulabilecekken, diğer devletlerin böyle bir şansı yok. Ayrıca fiziksel emeğin yapay zeka ve otomasyon sebepli iş hayatından çıkarılması da eğitim seviyesi farkından dolayı toplumda artma ihtimali olan eşitsizliklerin daha da derinleşmesine ve toplumdaki bireyler arasında ekonomik eşitsizlikler arasındaki uçurumun artmasına sebebiyet verebilir.
