Geçtiğimiz günlerde Türkiye Barolar Birliği Başkanı Metin Feyzioğlu ile Adalet Bakanı Abdulhamit Gül bir araya geldi. Görüşmede; Yargı Reformu Strateji Belgesi kapsamında bugüne kadar atılan adımlar ve yeni dönemde gerçekleşmesini gereken reformlar konuşuldu. Görüşme sonrası Türkiye Barolar Birliği’nden yapılan açıklamada, Adalet Bakanı Gül’e sunulan reformlar, sorunlar ve çözüm önerileri 28 maddede açıklandı.
28 madde neleri kapsıyor?
Açıklanan çözüm önerileri içinde yakın zamanda yeni bir hukuk fakültesi açılmaması, avukatlık mesleğine giriş sınavı konusunda geri adım atılmaması, savcılık ve hakimlik sınavları dahil olmak üzere kamuya personel alımlarında mülakata son verilerek yazılı sınav prosedürüyle liyakata önem verilmesi, Hakimler ve Savcılar Kurulunun Hakimler Kurulu ve Savcılar Kurulu olarak ayrılması gibi önemli başlıklar yer aldı.
Bizleri neler bekliyor?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın AK Parti MYK toplantısında işaret ettiği hukuk ve ekonomi alanında yürütülen reform çalışmalarının detayları netleşmeye başladı. Yapılan çalışmada, “ifade özgürlüğü” alanıyla ilgili davalarda “uygulamadaki farklılıkların giderilmesi,” Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin ihlâl kararlarının “yeniden yargılama” sebebi sayılması, ticari arabuluculukta kapsamın genişletilmesi gibi başlıklar öne çıkıyor. Mevzuat çalışmasının ocak ayında dördüncü yargı paketi olarak Meclis’e sunulacağı ifade ediliyor.
Reformun gelişimi:
Yargı reformu stratejisinin ilk paketini Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 2019 Eylül ayında “güven veren ve erişilebilir bir adalet sistemi” vizyonu üzerinden açıklamıştı. Paket dokuz ana başlıktan ve 256 faaliyetten oluşmaktaydı. Bu pakette tutukluluğun ancak zorunlu olduğu hallere istisnai bir tedbir olarak uygulanması, ceza mahkemelerinin 24 saat esasıyla hizmet vermesi gibi başlıklar bulunmaktaydı ancak hukukçulara göre bu paket yeni bir reform getirmediği gibi eskileri de tekrarlamaktan öteye gitmiyordu. Hukukçular yeni bir reform getirmeden önce var olan mevzuatın uygulanması gerektiğini savunuyorlardı.
İkinci yargı paketi 2020 Mart ayında AK Parti tarafında Meclis’e sunuldu . Ağırlıklı olarak hukuk mahkemelerindeki yargılama usullerine ilişkin düzenlemeler öngören paket 63 maddeden oluşuyordu.
Son yargı paketi ise 28 Temmuz’da Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi. Adalet Bakanlığı paketin yürürlüğe girmesini, paket içeriği hakkındaki bir infografikle duyurdu.
Muhalefet ne diyor?
Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, reform çalışmaları kapsamında TBMM İnsan Haklarını İnceleme ve Adalet komisyonlarıyla bir araya gelerek, vekillerin öneri ve taleplerini dinledi. İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’nun CHP’li üyesi Sezgin Tanrıkulu, hükümetin insan hakları alanında adım atması için “simgesel bir vizyon” ortaya koyması gerektiğini düşünüyor. Bu düşüncesini Adalet Bakanı Gül’le de paylaştığını söyleyen Tanrıkulu, DW Türkçe’ye “Türkiye’de hak ihlalleri, insan hakları konusunda zihniyet değişikliğine gidilmediği sürece reform söylemleri havada kalacak. Bu yüzden hükümeti samimi bulmuyoruz” diyor. Komisyonun HDP’li üyesi Ömer Faruk Gergerlioğlu ise Adalet Bakanlığı’nın hak ihlalleri konusunda soru önergelerini yanıtsız bıraktığını, cezaevleriyle ilgili komisyon raporlarını ciddiye almadığını ifade etti. Bakan Gül, muhalefetten gelen her önerinin önemli olduğunu söylerken, tüm kamu kurum ve kuruluşlarında insan hakları eğitimlerinin hızlandırılıp, yaygınlaştırılmasına dönük planlamalar yapıldığını belirtti.
