Yeni haftadan herkese merhaba!
Manşetler;
📰 Muharrem İnce istifa etti
📰 Mutasyonlu virüs yayılıyor
📰 Bitcoin’den yeni rekor geldi
Keyifli okumalar!
TÜRKİYE’DEN GELİŞMELER
Twitter, BTK kararlarına karşı açtığı 14 davayı da kaybetti. Temsilcilik açmadığı için reklam yasağı konan sosyal medya platformunun iki ay sonra bant genişliğinin de daraltılacağını belirtelim.
Resmi Gazete’de yayımlanan bir başka kararnameyle Boğaziçi Üniversitesi’ne Hukuk Fakültesi ve İletişim Fakültesi kurulacağı duyuruldu.
-
Kararda: Toplam 13 üniversiteye 16 yeni fakülte, enstitü ve yüksekokul kuruldu, 11 üniversiteye de Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından yeni rektör atandı.
CHP’nin 2018 Cumhurbaşkanı seçimindeki adayı Muharrem İnce, bugün partiden istifa etti.
-
Detay: Kuracakları partinin hazırlıklarının tamamlandığını söyleyen Muharrem İnce, CHP’nin artık bir tabeladan ibaret olduğunu, Atatürk’ün ideolojisinden uzaklaştığını söyledi. İnce, istifasını e-devlet üzerinden gerçekleştirdi.
Yüz yüze eğitim için süre uzuyor… Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, yüz yüze eğitimin yakın zamanda başlamasının kısa vadede mümkün görünmediğini belirtti.
İstanbul Başsavcılığı, CHP’li Enis Berberoğlu hakkında iki kez “hak ihlali” kararı veren Anayasa Mahkemesi’nin kararlarının bağlayıcı olduğuna dikkat çekerek yeniden yargılama istedi.
2 Şubat’ta Kadıköy’de düzenlenen Boğaziçi Üniversitesi protestolarına destek vermek amacıyla düzenlenen gösteride gözaltına alınan altı kişiden dördü tutuklandı. Tutuklanan iki kişi adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
Çankırı Valisi Abdullah Ayaz, kentte altı kişide mutasyonlu koronavirüs tespit edildiğini söyledi. Virüs kapanların tümü genç…
DÜNYADAN GELİŞMELER
Himalayalar’daki bir buzulun kopması sonucu Hindistan’da kuzey eyaletlere uyarı yapıldı. Su seviyesinin yükselmesi sebebiyle halk tahliye edildi. Chamoli bölgesinde meydana gelen sel nedeniyle 14 kişinin hayatını kaybettiği aktarıldı. Kayıp 100 ila 150 kişinin ise hayatını kaybetmiş olabileceği düşünülüyor…
Reddit, dünyanın en büyük spor organizasyonlarından biri olan Super Bowl’a reklam verdi. Yalnızca 5 saniye olan reklam, günün en çok konuşulan gelişmelerinden biriydi.
-
Ne anlatıyor? Reklam, platformun tanıtımını yapmaktan ziyade geçtiğimiz haftalarda yaşanan GameStop hareketine atıfta bulunuyor ve “küçük” insanların da organize olduklarında büyük işler başarabileceğini belirtiyor.
Kripto para Bitcoin yükselişine devam ediyor. Bitcoin, geçtiğimiz hafta başlayan yukarı yönlü hareketinde hafta sonu 41 bin dolar seviyelerine yükseldi. Hafta başında Bitcoin, 39 bin dolar seviyelerinde gezinirken sabah saatlerinde gelen haber, piyasaları bir kez daha sarstı.
- Ne oldu? Tesla, 1,5 milyar dolarlık Bitcoin aldığını bildirdi. Haberden sonra Bitcoin yeni tarihi rekor düzeyine ulaştı: 42 bin dolar.
ABD Başkanı Joe Biden, Vaşington’un İran’a yönelik yaptırımları durdurması için Tahran hükûmetinin uranyum zenginleştirme işlemini durdurması gerektiğini söyledi.
Çin, son dönemin popüler uygulaması Clubhouse’a erişim yasağı getirdi.
- Perde arkası: Çin hükûmetinin bu kararı son zamanlarda Hong Kong protestoları gibi siyasi konularda gerçekleşen çevrim içi sohbetlerden dolayı aldığı belirtiliyor.
GÜNDEM
Myanmar Darbesi ve Çin’in İzleyeceği Yol Üzerine
Doğaç Özen
1 Şubat 2021’de Myanmar’da gerçekleşen darbe üzerinden bir hafta geçti, ve uluslararası toplumun bu konuya dair tepkileri artık netleşmeye başladı. Demokratik ülkeler ve bu ülkelerin ağırlıkta olduğu kuruluşlar bu darbeyi kınarken, Rusya ve Çin, tarafları anayasal sistemin içinde kalmaya davet etmeyi tercih etti. Bu iki önemli ülke, Birleşmiş Milletler’in yeknesak bir kınama yayınlamasını da bloke etme kararı aldı. Fakat, Pekin yönetiminin Myanmar’daki darbeye bakışını sadece bu kararla anlamak mümkün mü?
ASEAN üye ülkelerden biri olan Myanmar, Çin’in batı/güneybatı komşusu. 60 milyona yakın insanın yaşadığı ülke, birçok etnik ve kültürel kimliğe sahip. Myanmar, zengin doğal kaynaklarına sahip olmasının yanı sıra, Hint Okyanusuna sınırı olması sebebiyle de bölgedeki önemli ülkelerden biri. 1960’lardan 2016’ya kadar askerler tarafından yönetilen ülke, 2016 yılında kendi tarihi için milat niteliğinde bir olaya şahitlik ediyor; ve 35’i aşkın yıldır demokrasi mücadelesi veren ve bu sebeple Nobel Barış Ödülü’ne layık görülen Aung San Suu Kyi’nin partisi serbest seçimlerle iktidara geliyor. Suu Kyi, Kasım 2020’de ikinci kez sandıklardan galibiyetle çıkıyor, ve 2021 darbesiyle görevden alınıp tutuklanıyor.
Çin ve Myanmar ilişkileri uzun bir geçmişe sahip, fakat 1988 ve 2017 yıllarını incelemek, bu ilişki hakkında önemli ipuçları veriyor, ve belki de Çin’in neden Myanmar’daki demokratik yönetimin devrilmesinden rahatsız olduğunu açıklıyor.
1988 yılında yönetimdeki ordu, ekonomik sıkıntılar, yolsuzluk ve demokrasi isteği gibi sebeplerle ortaya çıkan öğrenci protestolarını kuvvet kullanarak eziyor. Öyle ki, sayıları 10 bini bulan insanın öldüğü iddia ediliyor. Batı dünyası bu katliama en sert şekilde tepki verince, ekonomik zorluklarla artık daha fazla baş edemeyen Myanmar hükümeti, komşusu Çin ile giderek daha da yakınlaşıyor ve Çin, darbe yönetiminin 30 yıl boyunca en büyük stratejik partneri oluyor. Ordunun modernizasyonu, ekonomik destekler, altyapı projeleri, ticaret anlaşmaları ile Myanmar yönetimi, Batı’nın ambargosuna rağmen iktidarını devam ettirebiliyor.
Fakat, bu 2011’de darbe yönetiminin gitmesi ile seçimle yönetime gelen emekli askerler, bu ilişkiden rahatsızlıklarını açık şekilde dile getirmeye başlıyor. Çin’in finanse ettiği bir baraj projesi, Myitsone Barajı, yerel halkın isyanları sonucu iptal ediliyor; önce dönemin ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, ardından dönemin ABD Başkanı Barack Obama Myanmar’ı ziyaret ediyor. Bu gelişmelerin Çin’i son derece rahatsız ettiğini söylemek mümkün.
2016’da seçilen Suu Kyi hükümetinin, ilk başta Çin ile nasıl anlaşacağı bilinmiyordu. Zira cunta yönetimine ve Çin sınırındaki ayrılıkçı örgütlere destek veren Çin’e, ve Çin’in finans sağladığı projelere halk desteği bir hayli düşük. Fakat Suu Kyi, sanılanın aksine, Çin ve o zaman yeni başa gelen Xi ile çok iyi anlaşıyor; ve sayıları 100’ü geçen büyük çaplı proje ve devralmalar gerçekleşiyor. Öyle ki, 2017 yılında Çin ve Myanmar arasında Myanmar tarihinin en önemli ekonomik antlaşması imzalanıyor; Çin-Myanmar Ekonomik Koridoru. Bir Kuşak Bir Yol Projesi, veya Kuşak-Yol Projesi, kapsamında hayata geçirilen bu proje ile Çin’in denize kıyısı olmayan Yunan Bölgesi ve dolayısıyla Çin, Myanmar’dan geçecek yüksek hızlı trenler ve otoyollar ile Hint Okyanusu ile tanışıyor. Bu, Çin için müthiş değerli bir proje. Belki de Kuşak-Yol Projesinin en değerli ayaklarından biri.
Aynı zamanda, 2017 yılında Myanmar’ın ağırlıklı olarak Müslümanların yaşadığı bölgelerinde yaşanan insan hakları ihlalleri, Batı’nın yeni ambargolar ve kınamaları ile sonuçlanıyor. Myanmar hükümeti, bu sefer meşruiyetlerini demokratik seçimlerden alsa da, yine insan hakları ihlallerinden dolayı geçtiğimiz dört yılda tekrar Çin ile yakınlaşmak zorunda kalıyor.
Çin’in, 1990’larda ve 2010’larda bölgedeki komünist ve/veya liberal rejimlere verdiği destek ortada; aynı zamanda Çin, taviz vermediği bir uluslararası politika olarak ülkelerin iç işlerine karışmıyor. Tayland’da 2014 yılda yaşanan darbeye de kınama mesajı yayınlanmasını engelleyen Çin’in Myanmar darbe hükümetine de yüksek ihtimalle bir tepki göstermeyecektir. Fakat, belirtilebilir ki Çin’in Suu Kyi hükümetiyle beraber kazandığı imtiyazlar ve Myanmar’da giderek artan ağırlığı, 1988-2010 yılları arası yakın olduğu Myanmar Ordusu ile olan ilişkisinden daha kıymetli ve kârlı. Öyle ki, Myanmar’da gerçekleşen 2020 Kasım seçimlerinde Çin’in Suu Kyi’yi açıktan desteklediği biliniyor.
Ayrıca, Çin ve Rusya’nın engellediği Birleşmiş Milletler kınama bildirgesi yerine Çin, Fransa, Rusya, ABD ve Birleşik Krallık tarafından ortak imzalanan 4 Şubat 2021 tarihli mektup, tutuklanan lider Suu Kyi’nin adını içeriyor, ve demokratik yönetime yeniden dönülmesini talep ediyor. Bu, Çin ve “iç işlere karışmama politikası” için kayda değer bir gelişme. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, mevkidaşı Yang Jiechi ile geçtiğimiz Cuma gerçekleştirdiği telefon konuşmasında Myanmar darbesinden de bahsederek, Çin’in demokratik kurumları muhafaza etmek için daha ciddi önlemler almaya çağırdı. Myanmar’daki darbe karşıtı eylemlerin katılımcı sayısı ve şiddetinin de her geçen gün arttığı belirtiliyor.
Modern Çin’in ideolojisinin Sovyet Rusyası’ndan farklı olduğu, ideoloji ihraç etmediğini, ve nihai hedefin bölgesel/uluslararası liderlik olduğu artık çoğu uzman tarafından kabul edilen bir olgu. Myanmar Ordusunun yönetime el koyması, Çin’in ekonomik ve stratejik hedeflerini negatif olarak etkileyecektir, ve Çin’in Myanmar’da demokrasiyi korumak için atılacak adımlara yüksek perdeden karşı çıkmayacağı öngörülebilir. Bu, hem Çin’in uluslararası saygınlığını yükseltecek, hem de stratejik hedeflerini ilerletecektir.
ÖNERİLER
Yetenekli tasarımcılar tarafından hazırlanan şablonlarıyla Elio; fotoğraflarınızı Instagram hikâyelerinizde en “havalı” şekliyle paylaşabilmenizi sağlar. Kullanıcılar, uygulama aracılığıyla fotoğraflarını tek tıkla template’e yerleştirip hikâyesinde paylaşabilir.
